Συνεργάστηκε ο Νικόλαος Τριπόδης, global business franchise head opthalmology, Novartis
Tα μάτια μας είναι ένα από τα πιο περίπλοκα και high tech όργανα στο σώμα μας. Για να λειτουργεί η όρασή μας, θα πρέπει πολλά μικροσκοπικά μέρη στο μάτι –αλλά και στον εγκέφαλο– να λειτουργούν άψογα και συμπληρωματικά μεταξύ τους. Τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότερες παθήσεις των ματιών είναι αντιμετωπίσιμες με τη βοήθεια της ιατρικής. Τα ακόμα καλύτερα νέα είναι ότι και σπάνιες παθήσεις, για τις οποίες μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν θεραπείες, πλέον αντιμετωπίζονται με τη βοήθεια των γονιδιακών θεραπειών.
Η βασική ανατομία των ματιών
Ίρις και κόρη: Το χρωματιστό μέρος στο μάτι σου είναι η ίριδα. Η κόρη είναι το σκούρο κέντρο της ίριδας και με τη βοήθεια των μυών της ανοιγοκλείνει για να ελέγξει την ποσότητα του φωτός που εισχωρεί στο φακό του ματιού.
Ο κερατοειδής χιτώνας: Είναι ένας διάφανος ιστός στο μπροστινό μέρος του οφθαλμού, που βοηθά στην εστίαση του φωτός.
Φακός: Ο φακός αποτελείται από φωτοευαίσθητους ιστούς και βρίσκεται πίσω από την κόρη. Όταν αυτός ο φακός θολώσει, προκαλείται αυτό που ονομάζουμε καταρράκτης.
Αμφιβληστροειδής χιτώνας: Είναι αυτός που μετατρέπει τις εικόνες σε ηλεκτρικά σήματα που στέλνονται στο οπτικό νεύρο.
Ωχρά κηλίδα: Πρόκειται για το σημείο εστίασης του ματιού που μας επιτρέπει να διακρίνουμε όλες τις λεπτομέρειες.
Οπτικό νεύρο: Είναι μια χοντρή δέσμη νευρικών ινών, προσκολλημένη στο πίσω μέρος του ματιού. Μεταδίδει τις οπτικές πληροφορίες από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα στον εγκέφαλο.
Διαθλαστικές ανωμαλίες
Είναι τα πιο συνηθισμένα προβλήματα των ματιών και αυτά που μας «αναγκάζουν» να φοράμε γυαλιά και φακούς επαφής. Οι βασικές είναι οι παρακάτω:
Μυωπία: Όταν δε βλέπεις καθαρά σε απόσταση. Όταν έχεις μυωπία, οι ακτίνες του φωτός δεν επικεντρώνονται στον αμφιβληστροειδή, αλλά σε ένα σημείο μπροστά του. Η μυωπία μπορεί να ξεκινήσει από πολύ μικρή ηλικία και αυξάνεται συνήθως μέχρι το τέλος της εφηβείας. Μπορεί, όμως, να επηρεαστεί και από την εγκυμοσύνη.
Αστιγματισμός: Οι άνθρωποι με αστιγματισμό βλέπουν παραμορφωμένα και κοντινά και μακρινά αντικείμενα εξαιτίας μιας ανομοιομορφίας του κερατοειδούς χιτώνα.
Υπερμετρωπία: Μοιάζει με την πρεσβυωπία αλλά δεν είναι, παρότι σε εμποδίζει να βλέπεις καθαρά σε κοντινά σημεία, π.χ. όταν διαβάζεις.
Πρεσβυωπία: Η εξασθένηση της κοντινής όρασης στην ουσία δεν είναι πάθηση, αλλά οφείλεται στη γήρανση του φακού του ματιού. Είναι μια ανωμαλία που αργότερα ή γρηγορότερα «χτυπά» όλους τους ενήλικες, συνήθως άνω των 45 ετών.
UNR844
Έτσι ονομάζεται η συνεχιζόμενη μελέτη της εταιρείας Novartis που βρίσκεται στην αρχή της δεύτερης φάσης για τη θεραπεία της πρεσβυωπίας. Σύμφωνοι, τίποτε δεν είναι προς το παρόν βέβαιο και δεν είμαστε ακόμη σε θέση να πανηγυρίζουμε, ωστόσο έχουμε αρκετές ελπίδες να μη χρειαστεί να φορέσουμε γυαλιά πρεσβυωπίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το φάρμακο θα είναι σε μορφή σταγονών και θα χρειάζεται μία εφαρμογή κάθε λίγους μήνες για να διορθωθεί η όραση. Αναμένουμε.
Καταρράκτης
Προκαλείται από τη θόλωση του φακού. Συνήθως παρουσιάζεται σε ηλικιωμένους και οφείλεται στη φυσιολογική γήρανση του οργανισμού. Μπορεί όμως να προκληθεί από νοσήματα, λήψη φαρμάκων ή από τραυματισμούς. Εάν δεν αντιμετωπιστεί χειρουργικά, ο καταρράκτης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης.
Γλαύκωμα
Είναι ο λόγος που ο οφθαλμίατρος μετρά την ενδοφθάλμια πίεση του ματιού σου στον προληπτικό έλεγχο που (πρέπει να) κάνεις κάθε χρόνο, ενώ, εκτός από τους ενήλικες, μπορεί να παρουσιαστεί και σε παιδιά. Στο γλαύκωμα αυξάνεται αυτή η πίεση εμποδίζοντας τη ροή του υδατοειδούς υγρού μέσα στο μάτι. Εκτός από τον περιορισμό της όρασης, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη φωτοευαισθησία, τη δακρύρροια, τον πόνο στο μάτι και σπασμούς των βλεφάρων. Η έγκαιρη διάγνωση και διόρθωση –συνήθως με χειρουργική επέμβαση– είναι απαραίτητη, διαφορετικά καταστρέφεται το οπτικό νεύρο.
Επιδημία μυωπίας
Αυτό παρατηρούν οι ειδικοί στις χώρες της Ασίας, όπου οι άνθρωποι περνούν πιο πολύ χρόνο όχι μόνο μπροστά σε οθόνες, αλλά και μέσα σε λίγων τετραγωνικών σπίτια, με περιορισμένο οπτικό πεδίο.
Εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας και αποτελεί την 1η αιτία τύφλωσης στα ανεπτυγμένα κράτη και την 3η αιτία τύφλωσης παγκοσμίως. Υπάρχουν δύο μορφές της, η ξηρή, από την οποία πάσχει περίπου το 85% των ασθενών και είναι η λιγότερο σοβαρή, και η υγρή, από την οποία πάσχει το υπόλοιπο 15% και χαρακτηρίζεται από γρήγορη επιδείνωση και σοβαρή απώλεια της όρασης. Το κάπνισμα, ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος, η υψηλή HDL χοληστερίνη και η ηλικία αποτελούν τους βασικούς παράγοντες κινδύνου. Τα τελευταία χρόνια οι αντι-VEGF θεραπείες έχουν μειώσει σημαντικά τη σοβαρή απώλεια όρασης.
Science update
Λίγους μήνες πριν ανακοινώθηκε η πρώτη γονιδιακή θεραπεία για μία από τις κληρονομικές αμφιβληστροειδοπάθειες που προκαλεί τύφλωση σε νέους. Οι κληρονομικές αμφιβληστροειδοπάθειες είναι μια ομάδα σπάνιων διαταραχών τύφλωσης που προκαλούνται από περισσότερα από 250 διαφορετικά γονίδια και συχνά προσβάλλουν δυσανάλογα τα παιδιά και τους νεαρούς ενήλικες. Οι μεταλλάξεις και στα δύο αντίγραφα του γονιδίου RPE65 προσβάλλουν περίπου 1 στα 200.000 άτομα. «Υπολογίζεται ότι το 50% των ασθενών με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη θα είναι νομικά τυφλοί έως την ηλικία των 18 ετών» εξηγεί ο Νικόλαος Τριπόδης, global business franchise head opthalmology, Novartis. Η νέα γονιδιακή θεραπεία Voretigene neparvovec έχει δείξει σημαντική θετική επίδραση στην όραση των ανθρώπων αυτών.
Κολλημένοι σε μια οθόνη
Τα παιδιά και οι νέοι περνούν σήμερα πολλές ώρες της ημέρας μπροστά σε μικρές ή μεγαλύτερες οθόνες. Η πιο πιθανή συνέπεια αυτής της συνήθειας θα είναι τα αυξημένα περιστατικά ξηροφθαλμίας, μιας πάθησης που μπορεί να είναι μια απλή ενόχληση ή να προκαλέσει σταδιακά πολύ πιο σοβαρά προβλήματα και χρόνιο πόνο στα μάτια. Η καλή ενυδάτωση των ματιών με μη συνταγογραφούμενα κολλύρια βοηθά, ενώ για πιο σοβαρές περιπτώσεις υπάρχουν ενυδατικά κολλύρια, μη οπιοειδή, που ανακουφίζουν από τα συμπτώματα.
Δυο πράσινα μάτια
Τα ανοιχτόχρωμα μάτια, όπως τα γαλάζια, τα πράσινα ή τα γκρι, έχουν αυξημένο κίνδυνο για μια μορφή καρκίνου, το μελάνωμα του ραγοειδούς χιτώνα, ενός λεπτού χιτώνα στο μέσο στρώμα του οφθαλμού. Γιατί; Το ανοιχτότερο χρώμα σημαίνει λιγότερες χρωστικές που θα προστάτευαν τα μάτια από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία.
Διάβασε επίσης: Ενοχλήσεις στα μάτια; Τα πιο συχνά προβλήματα και οι λύσεις (τσούξιμο, φαγούρα, βλέπεις σημαδάκια ή θολά;)
Διάβασε επίσης: Πώς είναι να τρως στο απόλυτο σκοτάδι; Η ζωή μέσα από τα «μάτια» ενός ανθρώπου με τυφλότητα
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
