Stas_V
Συνεργάστηκε η Ιωάννα Μυξάκη, ειδικός παθολόγος με ειδίκευση στο σακχαρώδη διαβήτη, επιστημονικός υπεύθυνος Ασκληπιός-Διάγνωσις (asklipios-diagnosis.gr)
Πριν μιλήσουμε για τα ανθεκτικά βακτήρια ας κατανοήσουμε καλύτερα πως «δουλεύουν» τα αντιβιοτικά.
Τι είναι τα αντιβιοτικά
Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα που μπορούν να σκοτώνουν βλαβερά για τον οργανισμό βακτήρια και μικρόβια ή να αναστείλουν τον πολλαπλασιασμό τους. Τα αντιβιοτικά καταπολεμούν βακτηριακές λοιμώξεις, όπως, για παράδειγμα, η πνευμονία από πνευμονιόκοκκο ή λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο, σε αντίθεση με τα φάρμακα που καταπολεμούν τους ιούς, π.χ. της γρίπης ή του έρπη, τα οποία ονομάζονται αντιικά. Δεν είναι όλα τα αντιβιοτικά κατάλληλα για όλα τα βακτήρια. Υπάρχουν πάνω από 15 διαφορετικές κατηγορίες αντιβιοτικών και το ποιο αντιβιοτικό είναι το πιο αποτελεσματικό σε κάθε περίπτωση προσδιορίζεται με το αντιβιόγραμμα. Πρόκειται για μια εξέταση που γίνεται σε μικροβιολογικό εργαστήριο και δοκιμάζει ποιο είδος αντιβίωσης είναι πιο αποτελεσματικό στο συγκεκριμένο βακτήριο που έχει εντοπιστεί σε κάποιον ασθενή.
Τι σημαίνει αντοχή στα αντιβιοτικά
Κάποια βακτήρια μπορεί να αναπτύξουν ανθεκτικότητα όταν συγκεκριμένα αντιβιοτικά έχουν χάσει την ικανότητα να τα σκοτώνουν ή να περιορίζουν την ανάπτυξή τους. Παρότι υπάρχουν βακτήρια που είναι από τη φύση τους πολύ δυνατά και δεν επηρεάζονται εύκολα από τα αντιβιοτικά (εγγενής ή έμφυτη αντοχή), το πρόβλημα σήμερα οφείλεται σε ορισμένα βακτήρια που, ενώ κανονικά είναι ευαίσθητα σε αντιβιοτικά, παρουσιάζουν γενετικές αλλαγές που τα ενδυναμώνουν (επίκτητη αντοχή). Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Εάν ένας άνθρωπος νοσήσει από λοίμωξη που οφείλεται σε ανθεκτικό βακτήριο, τότε η κατάσταση είναι πιο δύσκολο να τεθεί υπό έλεγχο, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για την υγεία του και μπορεί να χρειαστεί πιο ακριβά και πιο ισχυρά αντιβιοτικά, τα οποία ίσως προκαλούν σοβαρότερες ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Διάβασε επίσης: Τα αντιβιοτικά που αυξάνουν τον κίνδυνο αποβολής στην αρχή της εγκυμοσύνης
Διάβασε επίσης: 6 συμβουλές για να περάσει πιο γρήγορα η ίωση
Ποια είναι η σημαντικότερη αιτία αντοχής των βακτηρίων στα αντιβιοτικά;
Πρόκειται για ένα φυσικό γεγονός που προκαλείται από μεταλλάξεις στα γονίδια των βακτηρίων. Ωστόσο, η υπερβολική και ακατάλληλη χρήση τους επιταχύνει τη δημιουργία και τη διάδοση ανθεκτικών βακτηρίων. Όταν εκτεθούν στα αντιβιοτικά, τα ευαίσθητα βακτήρια καταστρέφονται, ενώ τα ανθεκτικά βακτήρια μπορούν να συνεχίσουν να αναπτύσσονται και να πολλαπλασιάζονται. Αυτά τα ανθεκτικά βακτήρια μπορούν να εξαπλωθούν και να προκαλέσουν λοιμώξεις όχι μόνο σε ανθρώπους που θεωρούνται πιο ευάλωτοι επειδή έχουν πάρει πολλή αντιβίωση, αλλά ακόμα και σε ανθρώπους που δεν έχουν κάνει «λάθη» στη χρήση των αντιβιοτικών στη ζωή τους.
Λάθος χρήση των αντιβιοτικών
Σύμφωνα με έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας & Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, το 25% των ενηλίκων που έχουν βήχα, κρυολόγημα, γρίπη ή πονόλαιμο επισκέπτονται το γιατρό τους και το 50% αυτών ζητούν λανθασμένα να τους χορηγηθεί αντιβίωση.
Η χρήση των αντιβιοτικών στα ζώα
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά στους αγρότες και στις βιομηχανίες τροφίμων να σταματήσουν να χρησιμοποιούν αντιβιοτικά για να προάγουν την ανάπτυξη και να προλαμβάνουν τις ασθένειες σε υγιή ζώα. Η υπερβολική χρήση των αντιβιοτικών στα ζώα προκαλεί ανθεκτικότητα στα βακτήρια τα οποία περνούν μέσω της τροφικής αλυσίδας στον άνθρωπο. Με αυτό τον τρόπο, τα βακτήρια που περνούν από την τροφική αλυσίδα στον άνθρωπο, λόγω της ανθεκτικότητάς τους, δεν αντιμετωπίζονται από τα αντιβιοτικά που ενδέχεται να χρειαστεί ο άνθρωπος όταν αρρωστήσει. Εναλλακτικές λύσεις στη χρήση αντιβιοτικών για την πρόληψη των ασθενειών στα ζώα είναι η βελτίωση της υγιεινής, η σωστότερη χρήση των εμβολιασμών και η αλλαγή των συνθηκών διαβίωσης των ζώων.
Ο κίνδυνος εξαιτίας των ανθεκτικών βακτηρίων
Τα πολυανθεκτικά βακτήρια μπορούν να προκαλέσουν πολλές και διαφορετικές λοιμώξεις, από ουρολοίμωξη και πνευμονία μέχρι διάρροια και βακτηριαιμία, παρουσία βακτηρίων ή μυκήτων στο αίμα. Περισσότερο κινδυνεύουν από τα ανθεκτικά μικρόβια οι ασθενείς σε νοσοκομεία, αφού είναι πιο επιρρεπείς σε πιθανώς απειλητικές για τη ζωή τους νοσοκομειακές λοιμώξεις, τα μικρά παιδιά που δεν έχουν ακόμη πλήρως ανεπτυγμένο ανοσοποιητικό και άνθρωποι με καταστολή του ανοσοποιητικού τους λόγω θεραπείας ή μεταμόσχευσης. Δε χρειάζεται όμως να υπάρχει μια τόσο σοβαρή παράμετρος για να κινδυνεύεις από τα ανθεκτικά βακτήρια. Σε καθημερινό επίπεδο, όταν ένα βακτήριο που μας προκαλεί λοίμωξη δεν μπορεί να καταπολεμηθεί με ένα συνηθισμένο αντιβιοτικό, αυτό μπορεί να έχει διάφορες «παρενέργειες». Για παράδειγμα, καθυστερεί η θεραπεία μέχρι να βρεθεί αποτελεσματικό φάρμακο και αυτό δίνει το χρόνο στη λοίμωξη να προκαλέσει επιπλοκές. Επιπλέον, αυξάνεται το κόστος για τον ασθενή και το σύστημα υγείας, καθώς χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν πιο εξειδικευμένα φάρμακα.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
