By Africa Studio
Όσα πρέπει να γνωρίζεις για τη νόσο και για το εμβόλιο της ιλαράς.
Επιδημία Ιλαράς στην Ευρώπη και στην Ελλάδα: Σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες έχει εκδηλωθεί επιδημία ιλαράς που βρίσκεται σε εξέλιξη. Κατά την περίοδο 2016-2017 έχουν καταγραφεί περισσότερα από 14.000 περιστατικά σε όλη την Ευρώπη και 43 θάνατοι, όπως τονίζει το ΚΕΕΛΠΝΟ..
Μέχρι τις 21/9/2017 στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 166 κρούσματα ιλαράς, με μεγαλύτερη συχνότητα στη Ν.Ελλάδα. Αφορά κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά, καθώς και άτομα 25-44 ετών από το γενικό πληθυσμό που είναι επίνοσα στην ιλαρά, μεταξύ των οποίων και επαγγελματίες υγείας που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι. Αναμένεται η εργαστηριακή επιβεβαίωση και άλλων κρουσμάτων το ερχόμενο διάστημα, και δεν μπορεί να αποκλειστεί η αύξηση των κρουσμάτων και η επέκτασή τους και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές. Στη χώρα μας δεν έχει καταγραφεί κανένας θάνατος από ιλαρά.
Δηλωθέντα κρούσματα ιλαράς, Σύνολο Ελλάδας*
- Εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα με ορολογικό έλεγχο ή/και PCR φαρυγγικού επιχρίσματος 131
- Πιθανά κρούσματα με συμβατή κλινική εικόνα και επιδημιολογική σύνδεση με επιβεβαιωμένο κρούσμα 29
- Ενδεχόμενα κρούσματα με συμβατή κλινική εικόνα 6
- ΣΥΝΟΛΟ ΔΗΛΩΘΕΝΤΩΝ ΚΡΟΥΣΜΑΤΩΝ 166
* Περιλαμβάνονται στοιχεία που δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ κατά το έτος 2017, μέχρι την 21η Σεπτεμβρίου, ώρα 12:00.
Το εμβόλιο της ιλαράς
Συστήνεται ο εμβολιασμός με το μικτό εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR) των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου πρέπει να είναι εμβολιασμένοι με 2 δόσεις εμβολίου για την ιλαρά.
Η επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, η εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας, η εντατικοποίηση των εμβολιασμών και η συνεχιζόμενη εγρήγορση των τοπικών και εθνικών αρχών αποτελούν απαραίτητα μέτρα για τον έλεγχο της νόσου.
Πώς μεταδίδεται η νόσος;
Η ιλαρά χαρακτηρίζεται ως πολύ μεταδοτική νόσος. Τα άτομα που νοσούν μεταδίδουν την νόσο περίπου 4 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος έως και 4 ημέρες μετά. Ο ιός της ιλαράς αποικίζει τον ρινικό βλεννογόνο και τον στοματοφάρυγγα ατόμων που νοσούν. Όταν
οι νοσούντες φταρνίζονται ή βήχουν, τα σταγονίδια διασπείρονται μέσω του αέρα και μπορούν να επιμολύνουν άλλα άτομα ή διάφορες περιβαλλοντικές επιφάνειες, παραμένοντας ενεργά και μολυσματικά για διάστημα τουλάχιστον 2 ωρών.
Ιλαρά συμπτώματα
Διακρίνονται 3 στάδια της νόσου: το πρόδρομο (καταρροϊκό), το εξανθηματικό και το στάδιο της αποδρομής.
- Το πρόδρομο (καταρροϊκό) στάδιο, διαρκεί 2-4 ημέρες, χαρακτηρίζεται από πυρετό, έντονα καταρροϊκά συμπτώματα (δακρύρροια, ρινόρροια, πταρμό), βήχα, επιπεφυκίτιδα και φωτοφοβία. 1-2 ημέρες πριν ή μετά την εμφάνιση του εξανθήματος εμφανίζονται οι κηλίδες του Koplik που είναι παθογνωμονικές της νόσου και είναι μικρά λευκωπά στίγματα που περιβάλλονται από ερυθρά άλω και εντοπίζονται στο βλεννογόνο της παρειάς αντίστοιχα προς τους κάτω γομφίους.
- Το εξανθηματικό στάδιο διαρκεί 5-6 ημέρες και χαρακτηρίζεται από έκθυση κηλιδοβλατιδώδους εξανθήματος το οποίο στην αρχή είναι αραιό, ροδαλό και τα στοιχεία αφορίζονται σαφώς μεταξύ τους ενώ στη συνέχεια γίνονται ερυθρά και συρρέουν αλλά εξακολουθούν να αφορίζονται μεταξύ τους με υγιές δέρμα. Η έκθυση του εξανθήματος γίνεται κατά ώσεις και συνήθως αρχίζει πίσω από τα αυτιά, γρήγορα εξαπλώνεται στο πρόσωπο, τον κορμό και τα άκρα.
- Το στάδιο της αποδρομής (ανάρρωσης) χαρακτηρίζεται από πτώση του πυρετού και εξαφάνιση του εξανθήματος σταδιακά με τη σειρά έκθυσης δηλαδή σβήνει πρώτα από το πρόσωπο και τελικά από τα άκρα. Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρείται λεπτή απολέπιση του δέρματος εκτός από τις παλάμες και τα πέλματα.
Πόσο σοβαρή είναι η νόσος;
Τα συμπτώματα της ιλαράς είναι από μόνα τους ενοχλητικά, οι επιπλοκές όμως είναι επικίνδυνες. Ένα ποσοστό 6% - 20% των ατόμων που νοσούν θα παρουσιάσουν ωτίτιδα, διάρροια ή ακόμη και πνευμονία. Ένας στους 1000 ασθενείς με ιλαρά θα παρουσιάσει εγκεφαλίτιδα και περίπου ένας στους 1000 θα καταλήξει. Οι αριθμοί αυτοί και μόνο δείχνουν πόσο σημαντικό είναι το εμβολίο της ιλαράς!
Γιατί είναι σημαντικό να κάνουν όλοι το εμβόλιο της ιλαράς;
Είναι γεγονός πως ο εμβολιασμός έχει συμβάλλει στην μείωση των κρουσμάτων ιλαράς όπως συμβαίνει με όλα τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό. Η διαδεδομένη χρήση του εμβολίου της ιλαράς έχει οδηγήσει σε μείωση μεγαλύτερη του 99% των νέων κρουσμάτων, σε σχέση με την προ εμβολίου εποχή. Παρ’ όλα αυτά η ιλαρά παραμένει συχνό νόσημα, ακόμα και επιδημικό, σε πολλές χώρες.
Ο ιός είναι εξαιρετικά μεταδοτικός και μπορεί να εξαπλωθεί ραγδαία, ειδικά σε περιοχές με χαμηλό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης. Υπολογίζεται πως το 2006 καταγράφηκαν 242.000 θάνατοι από ιλαρά παγκοσμίως. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 663 θανάτους ημερησίως ή 27 θανάτους ανά ώρα. Εάν ο εμβολιασμός σταματούσε, τα κρούσματα
ιλαράς θα κυμαίνονταν στα επίπεδα της προ εμβολιασμού εποχής και εκατοντάδες ανθρώπων θα πέθαιναν λόγω της νόσου.
Ιλαρά: Τα συμπτώματα της ιλαράς, η μετάδοση, το εμβόλιο
Μηνιγγίτιδα: Τα συμπτώματα της νόσου, η μετάδοση και το εμβόλιο
Τι ακριβώς είναι το εμβόλιο της ιλαράς;
Το εμβόλιο MMR χρησιμοποιείται για την πρόληψη της ιλαράς και ακόμα 2 ιογενών νοσημάτων, της ερυθράς και της παρωτίτιδας. Το MMR αποτελείται από ζώντες εξασθενημένους ιούς. Αυτό σημαίνει πως μετά τον εμβολιασμό, ο ιός αναπαράγεται και προκαλεί ακίνδυνη λοίμωξη η οποία χαρακτηρίζεται από ελάχιστα ή και καθόλου συμπτώματα.
Το ανοσοποιητικό σύστημα του εμβολιασμένου ενεργοποιείται με σκοπό να καταπολεμήσει αυτήν τη λοίμωξη, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται ισόβια ανοσία. Το εμβόλιο συνιστάται να γίνεται υποδόρια σε δυο δόσεις σε ηλικία 12-15 μηνών και 4-6 ετών.
Σε περιοχές όπου υπάρχουν κρούσματα ο εμβολιασμός του παιδικού πληθυσμού πρέπει να γίνεται σε ηλικία 12 μηνών. Επίσης σε περίπτωση επιδημικής έξαρσης της ιλαράς ο εμβολιασμός μπορεί να αρχίσει και σε μικρότερη ηλικία αλλά τότε χρειάζεται επανεμβολιασμός με το MMR στην ηλικία των 15 μηνών.
Ποσοστό άνω του 95% των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί με μία δόση του MMR θα αναπτύξουν ανοσία και για τα 3 ιογενή νοσήματα (ιλαρά, ερυθρά και παρωτίτιδα). Ο εμβολιασμός με δεύτερη δόση του MMR θα προσδώσει ανοσία σε όσα άτομα δεν ανταποκρίθηκαν στην 1η δόση.
Ως ενήλικας, χρειάζεται να εμβολιαστώ με το εμβόλιο MMR;
Θα πρέπει να εμβολιασθείτε (αν είστε ανεμβολίαστος) εφόσον ανήκετε
σε μια από τις κατηγορίες που αναφέρονται παρακάτω:
Φοιτητής σε Κολλέγιο ή σε οποιαδήποτε σχολή μετά το Λύκειο
Επαγγελματίας υγείας
Γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας
Ταξιδιώτης με προορισμό ενδημικές χώρες ή επιβάτης σε
κρουαζιερόπλοιο
Στοιχεία από την ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ
Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να δείξει αν έχεις περάσει τη νόσο.
Η κλασική ιλαρά—με κηλίδες Koplik, βήχα, κόρυζα, επιπεφυκίτιδα και εξάνθημα που αρχίζει από την κεφαλή—είναι εύκολο να διαγνωστεί από την κλινική εικόνα. Η τροποποιημένη ιλαρά είναι δυσκολότερο να διαγνωστεί, επειδή ενδέχεται να απουσιάζουν ένα ή περισσότερα χαρακτηριστικά σημεία ή συμπτώματα.
Η λεμφοπενία και η ουδετεροπενία είναι συνήθη ευρήματα στην γενική εξέταση αίματος. Η λευκοκυττάρωση είναι πιθανόν να προαναγγέλλει βακτηριακή επιλοίμωξη.Οι ασθενείς με εγκεφαλίτιδα της ιλαράς έχουν συνήθως αυξημένη πρωτεΐνη στο ΕΝΥ και λεμφοκυττάρωση.
Οι αναπνευστικές εκκρίσεις μπορούν να εξεταστούν στο μικροσκόπιο για την ανεύρεση των χαρακτηριστικών της νόσου, πολυπύρηνων γιγαντοκυττάρων. Ο ιός της ιλαράς ανευρίσκεται στις αναπνευστικές εκκρίσεις ή στα ούρα με καλλιέργεια ή αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης. Η ορολογική διάγνωση είναι δυνατή με τα ειδικά αντισώματα IgM που ανιχνεύονται εντός 1-2 ημερών από την εμφάνιση του εξανθήματος και τον τίτλο των IgG που ανέρχεται σημαντικά μετά από 10 ημέρες.
Αν δεν θέλεις να κάνεις εξέταση αίματος και δεν ξέρεις αν έχεις περάσει τη νόσο ή αν έχεις εμβολιαστεί στο παρελθόν, μπορείς να κάνεις και πάλι το εμβόλιο, δεν θα πάθεις τίποτα απολύτως, όπως τόνισε ο παιδίατρος Σπύρος Μαζάνης στην εκπομπή Tatiana Live.
Τι αναφέρει το Υπουργείο Υγείας σχετικά με την έξαρση ιλαράς
Το τελευταίο διάστημα έχουν εκδηλωθεί σοβαρές επιδημικές εξάρσεις ιλαράς σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ρουμανία κλπ.).
Ενώ κατά τα προηγούμενα έτη στην Ελλάδα καταγραφόταν πολύ μικρός αριθμός σποραδικών περιστατικών ιλαράς (περίπου ένα κρούσμα ετησίως την τελευταία 3ετία), κατά το τελευταίο 4μηνο έχουν καταγραφεί 100 περιστατικά (έως 3/9/17) και ο κίνδυνος επέκτασης της νόσου στη χώρα μας είναι υπαρκτός.
Ήδη από τις αρχές Απριλίου το ΚΕΕΛΠΝΟ έχει ξεκινήσει στη χώρα μας δραστηριότητες ενημέρωσης του κοινού και παρεμβάσεις εμβολιασμού σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Παρόμοιες δραστηριότητες έχουν γίνει και από άλλους φορείς υγείας. Επίσης, έχουν γίνει συστάσεις για την ετοιμότητα των νοσηλευτικών μονάδων και έχουν ληφθεί μέτρα για τη κατάλληλη οργάνωσή τους.
Στις 6/9/2017, με την παρουσία του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Υγείας κ. Ιωάννη Μπασκόζου, συνεδρίασε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, η οποία για το θέμα αυτό έλαβε την εξής απόφαση:
«α/ Συστήνει τον άμεσο εμβολιασμό με το εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR) των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου πρέπει να είναι εμβολισμένοι με 2 δόσεις εμβολίου για την ιλαρά (με τη μορφή μονοδύναμου εμβολίου ιλαράς ή μικτού εμβολίου MMR).
β/ Εκτάκτως, λόγω της επιδημικής έξαρσης ιλαράς, συστήνει τη διενέργεια της 1ης δόσης του εμβολίου MMR στην ηλικία των 12 μηνών και τη διενέργεια της 2ης δόσης τρεις (3) μήνες μετά την 1η δόση ή –εφόσον έχει παρέλθει το διάστημα αυτό– το ταχύτερο δυνατόν. Σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου, η 2η δόση μπορεί να γίνει με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων από την 1η. Οι συστάσεις αυτές ισχύουν για όσο διάστημα η επιδημική έξαρση ιλαράς είναι σε εξέλιξη και μέχρι να εκδοθεί νεότερη απόφαση της Επιτροπής.»
Υπενθυμίζεται ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης της ιλαράς είναι ο εμβολιασμός με το εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (MMR). Το εμβόλιο αυτό είναι ιδιαίτερα ασφαλές, όπως έχει δείξει η εμπειρία από τον εμβολιασμό πολλών εκατομμυρίων παιδιών παγκοσμίως. Σημειώνεται ότι για να επιτευχθεί πρόληψη των επιδημιών απαιτείται πολύ υψηλό επίπεδο εμβολιασμού στον πληθυσμό.
Οι απαραίτητες προληπτικές παρεμβάσεις και τα μέτρα ετοιμότητας στις μονάδες υγείας συνεχίζονται. Η εξέλιξη της επιδημίας στην Ευρώπη και την Ελλάδα παρακολουθείται συστηματικά από το Υπουργείο Υγείας και το ΚΕΕΛΠΝΟ, και ανάλογα με την πορεία της θα δίνονται κατευθυντήριες οδηγίες με βάση τα εκάστοτε δεδομένα και τη γνωμάτευση των αρμόδιων επιστημονικών οργάνων.
Το γενικά υψηλό επίπεδο εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών στη χώρα, που έχει διαπιστωθεί σε διάφορες μελέτες κατά το πρόσφατο παρελθόν, αποτελεί θετικό παράγοντα, αλλά δεν πρέπει να οδηγεί σε εφησυχασμό.
Με τη ευκαιρία αυτή, επαναλαμβάνεται ότι η σχολαστική τήρηση του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών αποτελεί τον καλύτερο τρόπο προστασίας παιδιών και ενηλίκων από τα λοιμώδη νοσήματα.
Τι αναφέρει ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών- Αναλυτικά, η επιστολή του ΙΣΑ έχει ως εξής:
Ο ΙΣΑ δια της παρούσης επιστολής του επισημαίνει για ακόμη μια φορά την αναγκαιότητα του εμβολιασμού, ιδιαίτερα στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Το ζήτημα με την έξαρση της ιλαράς έχει λάβει πλέον μεγάλες διατάσεις και οφείλει να αντιμετωπισθεί άμεσα με υπευθυνότητα.
Ως αρμόδιους φορείς, σας καλούμε να μας ενημερώσετε για τα μέτρα που προτίθεστε να εφαρμόσετε, προκειμένου ο εμβολιασμός του πληθυσμού να δραστηριοποιηθεί προς την σωστή κατεύθυνση. Ειδικότερα, οφείλετε να ενημερώσετε αναλυτικά για τα οφέλη και την προστασία που προσφέρει ο εμβολιασμός σε όλους και ιδιαίτερα στις ευπαθείς ομάδες, καθώς και να λάβετε μέτρα αναφορικά με την δράση του αντιεμβολιαστικού κινήματος και τις αρνητικές επιπτώσεις που φέρει αυτό στα παιδιά που φοιτούν στα σχολεία.
Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι ο ΙΣΑ θα σταθεί αρωγός σε οιαδήποτε δράση μας ζητηθεί.
Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι μεγαλύτερη αξία της ζωής είναι η ίδια η υγεία και για τον λόγο αυτό οφείλει να διαφυλαχθεί, με κάθε τρόπο».
Όσα πρέπει να γνωρίζεις για την ιλαρά μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
