Istock
Όταν η ενοχή είναι τοξική ή νοσηρή τότε κερδίζουμε επάξια την ταμπέλα: ενοχική.
Οι ενοχές είναι ένα συναίσθημα με το οποίο έχουμε έρθει όλοι αντιμέτωποι, ειδικά στην ενήλικη ζωή. Συνήθως προκύπτει, όταν έχουμε κάνει κάτι που παραβαίνει τις αξίες μας, είτε έχει να κάνει με την προσωπική μας ζωή είτε με την κοινωνική υπόστασή μας. Ουσιαστικά, δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε την ευθύνη μιας πράξης που τελέσαμε και κρίνουμε ως "αρνητική".
Το αίσθημα της ενοχικότητας είναι σύνθετο, καθώς είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορεί να το προκαλέσουν. Οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται ένοχοι ακόμη και για λόγους που δεν θα έπρεπε. Τότε, κάτι αντικειμενικά "αθώο" μπορεί να προκαλέσει το αίσθημα της ενοχής λόγω ανατροφής ή προηγούμενων εμπειριών. Η ενοχή λειτουργεί ως ένα σύστημα συναγερμού που υποδεικνύει πότε έχουμε παραβιάσει τις αρχές μας και ανάβει ανάλογα με το σύστημα αξιών που έχουμε υιοθετήσει.
Παρατεταμένα συναισθήματα ενοχών μπορεί να έχουν επιβλαβείς συνέπειες στην ψυχική υγεία του ατόμου. Το χρόνιο αίσθημα ενοχής μπορεί, ουσιαστικά, να οδηγήσει σε άγχος, στρες και κατάθλιψη, ενώ παράλληλα θολώνει την κρίση και δυσκολεύει την καθημερινότητα. Επιπλέον, επηρεάζεται αισθητά ο ύπνος, καθώς οι αρνητικές σκέψεις κατακλύζουν το μυαλό.
Τι είναι το ενοχικό σύμπλεγμα;
H αίσθηση ενοχής που ξεπερνάει ένα συγκεκριμένο περιστατικό στη ζωή μας αναφέρεται ως σύμπλεγμα ενοχής. Τα άτομα με σύμπλεγμα ενοχής τείνουν να εσωτερικεύουν τις ενοχές και να αναλαμβάνουν την ευθύνη καταστάσεων ακόμα και όταν δεν είναι άμεσα υπεύθυνοι. Αυτό μπορεί να έχει αντίκτυπο στην ευημερία και τις στενές σχέσεις τους, κάτι που δημιουργεί έναν συνεχή και αφόρητο κύκλο αυτοκατηγορίας και επίμονης ενοχής.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ενοχικού;
- Φορτώνει τον εαυτό του με υπερβολικές υποχρεώσεις.
- Θέλει να είναι αρεστός και τον νοιάζει η γνώμη των άλλων.
- Ζητάει διαρκώς συγγνώμη, επειδή νιώθει πως οφείλει να κάνει τα πάντα σωστά, και όταν αυτό δεν συμβαίνει, αισθάνεται ότι πρέπει να απολογηθεί.
- Αισθάνεται μια διαρκή αγωνία.
- Νιώθει μειονεκτικά σε σχέση με τους άλλους.
- Στις σχέσεις του είναι παρορμητικός στην αρχή, αλλά απογοητεύεται γρήγορα (αφού οι έντονες προσδοκίες του σύντομα καταρρέουν).
- Έχει περισσότερα "πρέπει" παρά "θέλω" στη ζωή του.
- Δυσκολεύεται να πει "όχι", αλλά παράλληλα περιμένει από τους άλλους να μην του ζητούν υπερβολικά πράγματα. Ό,τι του ζητηθεί τον πιέζει, γιατί ξέρει πως το σωστό είναι να το διεκπεραιώσει και μάλιστα άψογα. Λόγω της δυσκολίας του να αρνηθεί, γίνεται εύκολα θύμα χειρισμού και εκμετάλλευσης.
- Αναπτύσσει άγχος και συχνά εκδηλώνει ψυχοσωματικές ασθένειες.
Υπάρχει και κάτι θετικό
Η ενοχικότητα έχει ταυτιστεί -δικαιολογημένα μεν- με μία αρνητική χροιά, ωστόσο υπάρχει ένα φωτεινό σημείο σε αυτή. Λειτουργεί ως πυξίδα στη συμπεριφορά μας, οδηγεί στην ενδοσκόπηση και μας ωθεί να αναθεωρήσουμε τις ανθρώπινες σχέσεις. Παρακάτω θα βρεις 5 απλά βήματα που θα σου επιτρέψουν να διαχειριστείς τα συναισθήματα ενοχής, και να βρεις ξανά το φως στη ζωή σου.
Διαβάστε επίσης: Αυτογνωσία: Βρες τον εαυτό σου με 5 ερωτήσεις
Ενοχικότητα: 5 βήματα για να την αντιμετωπίσεις
1. Μην ξεχνάς ότι όλοι κάνουμε λάθη
Το να συγχωρείς τον εαυτό σο για τυχόν λάθη που έχεις κάνει είναι το κλειδί για να απελευθερωθείς από κάθε ενοχή που κουβαλάς.
2. Σταμάτα την αυτο-μομφή
Το να επιτρέπεις στον εαυτό σου να αισθάνεται ενοχές χωρίς να του κάνεις υπερβολική αυτοκριτική θα σταματήσει τις αρνητικές σκέψεις που κυριαρχούν.
3. Δώσε σημασία στην αυτοσυμπόνια
Μίλα ευγενικά στον εαυτό σου και εξάσκησε την συμπόνια και κατανόηση προς τα συναισθήματά σου. Αντιμετώπισε τον με την καλοσύνη και την υποστήριξη που θα προσέφερες σε έναν φίλο σε μια παρόμοια κατάσταση.
4. Ζήτα βοήθεια
Εάν αισθάνεσαι συναισθηματικά φορτισμένη και πιστεύεις ότι δεν μπορείς να ανταπεξέλθεις, τότε καλό είναι να απευθυνθείς σε άτομα που εμπιστεύεσαι, όπως φίλους, οικογένεια ή ακόμα και έναν θεραπευτή. Η συζήτηση για τα ζητήματά σου και η έκφραση των συναισθημάτων σο μπορεί να προσφέρει μεγάλη άνεση, πολύτιμη καθοδήγηση και αντικειμενικότητα.
5. Δες τις ενοχές ως μια ευκαιρία να μάθεις τον εαυτό σου
Αφιέρωσε χρόνο για να αναλογιστείς την κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι και εντόπισε τα μαθήματα που μπορείς να πάρεις από την τωρινή σου κατάσταση, ώστε να εμπνευστείς για αλλαγές στη ζωή σου.
Διαβάστε επίσης: 5 τρόποι να μιλάς με αυτοπεποίθηση και να πετύχεις όσα θέλεις το 2024
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
