Προ-χωνεμένες τροφές: Πως θα ένιωθες αν ήξερες ότι τρως μασημένη τροφή;

Τι είναι οι προ-χωνεμένες τροφές; Ο Γιάννης Χρύσου, κλινικός διαιτολόγος - διατροφολόγος, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτο διατροφής μας εξηγεί.

chips istock

Στην Ελλάδα συνηθίζουμε να λέμε για κάποιον που θέλει να τα βρίσκει όλα έτοιμα, ότι "αυτός θέλει μασημένη τροφή!". Που να φανταζόμασταν ότι θα έφταναν οι μέρες όπου όλοι μας θα τρώγαμε "μασημένες" τροφές, δηλαδή προ-χωνεμένες τροφές!  Εξάλλου όλοι γνωρίζουμε ότι τα τρόφιμα ενεργοποιούν τα κέντρα ευχαρίστησης του εγκεφάλου μας και τις ορμόνες μας και μας κάνουν να τρώμε περισσότερο αυτό που μας αρέσει, αγνοώντας εάν είναι προ-χωνεμένο ή όχι.

Ο προβληματισμός ξεκίνησε από την παρατήρηση της υπερκατανάλωσης ορισμένων πολύ επεξεργασμένων τροφίμων όπως τα πατατάκια, τα κέικ και τις πουτίγκες. Σύμφωνα με πρόσφατες τοποθετήσεις ειδικών, τα συγκεκριμένα τρόφιμα δεν δημιουργούν το αίσθημα του κορεσμού και της πληρότητας, προκαλώντας για υπερκατανάλωση.

Τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων

Τι είναι οι προ-χωνεμένες τροφές;

Οι προ-χωνεμένες τροφές είναι εκείνες που προέρχονται από πατάτα, καλαμπόκι ή σιτάρι, αφού έχουν διασπαστεί στα επιμέρους συστατικά τους, το άμυλο, τα μόρια πρωτεΐνης, τα λιπαρά και έλαια. Το βασικό προϊόν που εξάγεται από την άλεση και την ανάμιξη με νερό είναι ένα γαλακτώδες μείγμα σταριού και ξεχωριστά οι πρωτεΐνες και οι φυτικές ίνες. Το μείγμα αυτό χρησιμοποιείται για την παραγωγή σακχάρων και άλλων παραγώγων με την βοήθεια της υδρόλυσης. Η υδρόλυση, υπό φυσιολογικές συνθήκες, είναι μία διαδικασία που συμβαίνει κατά την πέψη των τροφών στο πεπτικό σύστημα του ανθρώπου.

Στη συνέχεια, τα παράγωγα αναμιγνύονται με τεχνητές χρωστικές και γαλακτωματοποιητές, θερμαίνονται και παίρνουν το σχήμα του προϊόντος που θα παραχθεί. Με τη βοήθεια του αλατιού και των λιπαρών, έχει και τη γεύση των ονείρων μας. Μπορεί να γίνει πίτσα, προσθέτοντας τυρί και ζαμπόν ή ένα γλυκό, προσθέτοντας σοκολάτα.

Καταστρέφοντας τις πρώτες ύλες, επηρεάζεται η πέψη μας

Είναι ιδιαίτερα δύσκολο και ακριβό για τις βιομηχανίες να παρασκευάσουν ένα πλήρες τρόφιμο, γευστικό και με μικρή επεξεργασία. Αντίθετα είναι εύκολο και φθηνό, να "καταστρέψουν" τις πρώτες ύλες, να συνδυάσουν τα συστατικά όπως επιθυμούν και να φτιάξουν το τρόφιμο που θέλουν, σε σχήμα, χρώμα και γεύση.

Σε ορισμένες παθολογικές περιπτώσεις, η στοιχειακή διατροφή είναι η λύση. Υδρολυμένες πρωτεΐνες, λιπαρά οξέα και ορισμένα σάκχαρα επιτρέπουν τη θρέψη ορισμένων ασθενών, περιορίζοντας τα συμπτώματα. Το πεπτικό όμως σύστημα του ανθρώπου δεν έχει φτιαχτεί για αυτήν την τροφή. Η πέψη ξεκινάει από το στόμα με το σάλιο και τη μάσηση και συνεχίζεται στο στομάχι με τα γαστρικά οξέα και τα χολικά άλατα.

Έτσι ο οργανισμός απορροφά τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται και το άπεπτο υλικό, όπως οι φυτικές ίνες, περνάει στο έντερο και αποβάλλεται. Όταν όμως οι διεργασίες αυτές παρακάμπτονται, τότε το αίσθημα του κορεσμού περιορίζεται και το μυαλό συνεχίζει να δίνει το μήνυμα για περαιτέρω κατανάλωση τροφής. Έτσι είναι πιθανό να καταναλωθεί η διπλάσια τροφή από αυτή που χρειάζεται.

chips
istock

Τι έδειξε μελέτη για τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα

Η επίδραση των υπέρ-επεξεργασμένων τροφίμων στο οργανισμό είναι δύσκολο να μελετηθεί. Σε μελέτη όμως που δημοσιεύθηκε το 2019, για 2 εβδομάδες οι ερευνητές έκλεισαν 20 υγιείς εθελοντές μακριά από τον έξω κόσμο για ένα μήνα. Για δύο εβδομάδες έτρωγαν μόνο υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα. Για τις υπόλοιπες δύο εβδομάδες, ακολούθησαν μια διατροφή που αποτελούνταν από ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Το πρωινό με την υπερεπεξεργασμένη διατροφή περιείχε δημητριακά πρωινού, επιδόρπιο γιαουρτιού ή μάφιν με μύρτιλλα, ανάφερε ο συγγραφέας της μελέτης Kevin Hall, ανώτερος ερευνητής στο Εθνικό Ινστιτούτο Διαβήτη και Πεπτικών και Νεφροπαθειών στο Bethesda του Μέριλαντ.

Τις άλλες δύο εβδομάδες τα άτομα αυτά κατανάλωσαν γεύματα που είχαν δημιουργηθεί από ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα: το πρωινό περιείχε από απλό γιαούρτι με καρύδια και φρούτα.

Κάθε διατροφή περιείχε την ίδια ακριβώς ποσότητα θερμίδων, σακχάρων, φυτικών ινών, λίπους, αλατιού και υδατανθράκων - η μόνη διαφορά ήταν ότι μια διατροφή αποτελούνταν μόνο από τρόφιμα που ήταν υπερεπεξεργασμένα. Σε δύο εβδομάδες, οι συμμετέχοντες στην υπερεπεξεργασμένη δίαιτα πήραν κατά μέσο όρο 2 κιλά.

"Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που αποδεικνύει σε ελεγχόμενο περιβάλλον ότι τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα προκαλούν τους ανθρώπους να καταναλώνουν πάρα πολλές θερμίδες και να παίρνουν βάρος" ανάφεραν οι ερευνητές.

Λιγότερα θρεπτικά συστατικά - αυξημένος κίνδυνος για χρόνια νοσήματα

Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε, τα υπέρ-επεξεργασμένα τρόφιμα οδηγούν στην πρόσληψη περισσότερων θερμίδων και λιγότερων μικροθρεπτικών συστατικών. Η καταστροφή του πλέγματος των τροφών – πρώτων υλών, καταστρέφει μέρος των θρεπτικών συστατικών και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την εγκατάσταση χρόνιων νόσων όπως διαβήτης τύπου 2, πρόωρης θνησιμότητας, καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων, παχυσαρκίας, και κατάθλιψης.

Να σημειωθεί ότι παραδοσιακά, υπάρχουν διάφορες μορφές επεξεργασίας των τροφίμων που είναι ωφέλιμες για τον οργανισμό, όπως είναι η παραγωγή ζυμωμένων τροφών (τουρσί) ή γιαούρτι και κεφίρ. Αυτά αναπτύσσουν και προσφέρουν μικροοργανισμούς σημαντικούς για την καλή λειτουργία του εντέρου και πολλών συστημάτων του οργανισμού. Επίσης, ο βρασμός της τομάτας, δημιουργεί μία πιο βιοδιαθέσιμη μορφή λυκοπενίου, ενός ισχυρού αντιοξειδωτικού.

10 (ρεαλιστικοί) τρόποι για να μειώσεις την κατανάλωση των επεξεργασμένων τροφίμων

 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr

Read Next

MORE FROM

Υγεία

Δεικτης μαζας σωματος

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i

Ποσο νερο πρεπει να πινω

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i

Θερμιδες που καιω στο τρεξιμο

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i