Credit:Rawpixel
Γιατί είμαι συνέχεια κουρασμένη; Με το ζόρι συγκρατείς το χασμουρητό και αναρωτιέσαι πώς θα βγει η μέρα; Τα snooze είναι ασταμάτητα και δεν μπορείς να σηκωθείς από το κρεβάτι, ακόμα κι αν πέφτεις για ύπνο στις 21:00;
Δυστυχώς δεν είσαι μόνη – για την ακρίβεια, μελέτη από το αμερικανικό Centres for Disease Control and Prevention βρήκε πως το 30% -πάνω από 40 εκατομμύρια Αμερικανοί- δεν κοιμούνται αρκετά και είναι σε συνεχή κατάσταση κούρασης. Όμως η έλλειψη ύπνου δεν είναι ο μόνος λόγος που μπορεί να νιώθεις έλλειψη ενεργητικότητας.
Διάβασε παρακάτω μερικές επιστημονικές εξηγήσεις που απαντούν στο ερώτημα « γιατί είμαι συνέχεια κουρασμένη;» και, τελικά, σε εμποδίζουν να απολαύσεις την καθημερινότητα σου.
Η υγεία σου σε κρατάει πίσω
Φροντίζεις τον εαυτό σου όσο καλά θα μπορούσες; Το αντιλαμβανόμαστε – το να βρίσκεις χρόνο για εσένα μέσα σε όλες τις υποχρεώσεις της δουλειάς και της οικογένειας για να κάνεις γυμναστική και να τρως καλά μπορεί να είναι δύσκολο. Θα μπορούσε όμως να είναι αυτός ο λόγος που νιώθεις τόσο νωθρή συνεχώς.
Ερευνητές από το Πολιτειακό Κολέγιο Ιατρικής της Πενσιλβάνια βρήκαν μια σχέση ανάμεσα στη χρόνια κούραση και το δείκτη μάζας σώματος. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκες την επιθεώρηση Sleep, έδειξε πως «η αύξηση βάρους και η παχυσαρκία σχετίζονταν με έντονη υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας» ή «την αδυναμία διατήρησης της εγρήγορσης στη διάρκεια της ημέρας». Και δεν είχε σημασία πόσες ώρες κοιμόντουσαν κάθε μέρα οι συμμετέχοντες στη μελέτη.
Η έρευνα έδειξε πως οι παχύσαρκοι άνθρωποι μπορεί να είναι κουρασμένοι ανεξάρτητα από το πόσο κοιμούνται τη νύχτα. Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Julio Fernandez-Mendoza δήλωσε πως «η απώλεια βάρους μέσω δίαιτας, φυσικής δραστηριότητας και συμπεριφορικής αλλαγής (όπως η διαχείριση του φαγητού για συναισθηματικούς λόγους), θα πρέπει να είναι προτεραιότητα για τη μείωση του σωματικού βάρους και της υπνηλίας στη διάρκεια της ημέρας σου».
Παίρνεις δύσκολες αποφάσεις
Νιώθεις ποτέ πως το μυαλό σου τριγυρίζει και δεν μπορείς να συγκεντρωθείς; Παρότι μερικές φορές αυτό οφείλεται στην ανία, σε άλλες περιπτώσεις θα μπορούσε να σημαίνει εγκεφαλική εξάντληση.
Σύμφωνα με το Scientific American, «ο εγκέφαλος λειτουργεί όπως ένας μυς. Όταν εξαντλείται, γίνεται λιγότερο αποτελεσματικός». Και το να παίρνεις δύσκολες αποφάσεις κουράζει τον εγκέφαλό σου επειδή αυτή η σκληρή διαδικασία απαιτεί συνειδητή προσπάθεια και ένα διανοητικό χαρακτηριστικό γνωστό ως «εκτελεστική λειτουργία». Μια σειρά πειραμάτων και επιτόπιων μελετών από την ψυχολόγο του Πανεπιστημίου της Μινεσότα Kathleen Vohs και τους συνεργάτες της, βρήκε πως «και μόνο η επιλογή, μπορεί να εξαντλήσει τις εκτελεστικές πηγές». Αντί να κάνουν αυτό που τους ζητήθηκε, τα «κουρασμένα» μυαλά των συμμετεχόντων «έδειξαν έλλειψη συγκέντρωσης και ενεπλάκησαν σε δραστηριότητες χαλάρωσης».
Οπότε ποια είναι η εναλλακτική; Μην παίρνεις πάρα πολλές αποφάσεις μαζεμένες και σταμάτα να κάνεις πολλά πράγματα ταυτόχρονα – αυτό μπορεί να μειώσει και όχι να ενισχύσει την παραγωγικότητα. Αν λοιπόν μόλις αφιέρωσες πολύ χρόνο σε μια δουλειά, τότε «πιθανότατα δεν θα πρέπει να πάρεις μετά μια σημαντική απόφαση». Κάνε καλύτερα ένα διάλειμμα.
Μένεις ξύπνια μέχρι πολύ αργά
Αυτό είναι ένα συνηθισμένο σενάριο. Καθυστερείς με την κίνηση στο δρόμο να γυρίσεις στο σπίτι μετά τη δουλειά, κάνεις ένα γρήγορο ντους, τρως βραδινό και έχει ήδη φτάσει 10 η ώρα. Αν είσαι γονιός, αυτή την ώρα θα έπρεπε να έχεις βάλει και το παιδί για ύπνο. Ενώ όμως το σώμα σου είναι κουρασμένο, ο εγκέφαλός σου είναι ακόμη φορτωμένος από τις υποχρεώσεις της ημέρας. Έτσι βλέπεις λίγη τηλεόραση ή μπαίνεις στο Facebook από το κινητό. Και μέχρι να πας για ύπνο έχουν φτάσει μεσάνυχτα.
Σύμφωνα όμως με νέα έρευνα από τη Jessica Rosenberg και τους συνεργάτες της στο Πανεπιστήμιο RWTH Aachen στη Γερμανία, άνθρωποι που μένουν μέχρι αργά ξύπνιοι είναι πιο κουρασμένοι στη διάρκεια της ημέρας, επιρρεπείς σε κατάθλιψη και μπορεί να υποφέρουν από «μόνιμο jet lag».
Οπότε ποια είναι η καλύτερη ώρα να πέσεις για ύπνο; Ο ειδικός ύπνου Michael Breus αναφέρει πως η ακριβής ώρα είναι διαφορετική για τον καθένα, όμως κατά μέσο όρο χρειαζόμαστε επτάμιση ώρες. Υπάρχει ένας απλός τρόπος για να μπορέσεις να υπολογίσεις πόσο ύπνο χρειάζεσαι εσύ. «Πήγαινε ανάποδα από την ώρα που ξυπνάς», λέει ο ειδικός.
«Η ώρα αυτή προσδιορίζεται κοινωνικά από την ώρα που πρέπει να σηκωθείς για να πας στη δουλειά, για να ετοιμάσεις τα παιδιά, όλοι τους εξωτερικοί παράγοντες». Οπότε αν η ώρα που ξυπνάς είναι στις 6.30 π.μ., μέτρα προς τα πίσω επτάμιση ώρες: θα πρέπει να πέφτεις για ύπνο στις 11.
Ανησυχείς για τα οικονομικά
Από το δάνειο μέχρι το λογαριασμό της πιστωτικής σου, το να χρωστάς χρήματα είναι μια σκληρή πραγματικότητα για τους περισσότερους από εμάς. Φαίνεται όμως πως το άγχος των χρεών μας κρατά ξύπνιες τη νύχτα. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, ένα εντυπωσιακό 62% των Αμερικανών χάνει τον ύπνο του εξαιτίας οικονομικών ανησυχιών.
Χρησιμοποιείς smartphone ή tablet στο κρεβάτι
Όλοι το κάνουμε, αποδεικνύεται όμως πως όταν η ενασχόληση με τις ηλεκτρονικές μας συσκευές πριν ξαπλώσουμε, όχι μόνο βλάπτει τον ύπνο μας αλλά μπορεί να κάνει μεγαλύτερο κακό στην υγεία μας.
Νέα έρευνα από το Νοσοκομείο Brigham and Women’s στη Βοστόνη βρήκε πως το να διαβάζεις από e-book, στο laptop, το iPad, το smartphone, ακόμη και να δεις τηλεόραση πριν ξαπλώσεις επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου και την εγρήγορσή σου την επόμενη ημέρα. Οπότε αν νιώθεις σαν ζόμπι, μπορεί να είναι ώρα να ελέγξεις την ψηφιακή ζωή σου προτού καταστρέψει την πραγματική σου και να αντικαταστήσεις τις οθόνες με πιο παραδοσιακές επιλογές, όπως να διαβάσεις ένα βιβλίο ή να ακούσεις μουσική.
Πίνεις πολύ καφέ
Ο καφές είναι η πρώτη λύση που καταφεύγουμε για να ανοίξουν τα μάτια μας το πρωί. Και μόνο η μυρωδιά του είναι αρκετή για να σε κάνει να νιώσεις ξύπνια. Σταματάς όμως στον πρωινό; Ή διαπιστώνεις ότι χρειάζεσαι και ένα δεύτερο και έναν τρίτο; Αποδεικνύεται πως υπάρχει ένας επιστημονικός λόγος γι’ αυτό.
Ο Quentin Regestein από την κλινική ύπνου στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s στη Βοστόνη πιστεύει πως ο καφές μπορεί να μας κάνει να νυστάζουμε περισσότερο. Σε ανάλυση μελετών από τον φαρμακολόγο Avram Goldstein βρέθηκε πως «οι άνθρωποι που πίνουν καφέ αναφέρουν ότι δυσκολεύονται να ξυπνήσουν το πρωί». Το οποίο είναι πιθανότατα ο λόγος που πίνουν τον καφέ εξαρχής, αυτό όμως που βρέθηκε στην ανάλυση είναι πως «όταν οι άνθρωποι παύουν να χρησιμοποιούν καφέ, η πρωινή υπνηλία δεν γίνεται χειρότερη, αλλά φεύγει».
Για την ακρίβεια, ο πολύς καφές στη διάρκεια της ημέρας «μπορεί να αλλοιώσει τόσο έντονα τη βιοχημική ισορροπία που κάθε διακοπή στην πρόσληψη καφεΐνης μπορεί να έχει σοβαρές και εξουθενωτικές παρενέργειες: έντονους πονοκεφάλους, ακατανίκητη ζαλάδα και συχνή κατάθλιψη». Αν αυτό σου φαίνεται γνώριμο, τότε ίσως θα έπρεπε να σκεφτείς να αντικαταστήσεις τον τρίτο καφέ με ένα πράσινο τσάι.
Πειραματιστείτε με τις ποσότητες που καφέ που πίνετε, προτείνει ο Regestein. «Μερικά φλιτζάνια καφέ τη μέρα από μόνα τους δεν πρόκειται να σε σκοτώσουν, το θέμα όμως είναι ο καφές που πίνεις να σε κάνει να νιώθεις καλύτερα. Αν αποδειχτεί πως αυτό δεν συμβαίνει, τότε ποιο είναι το νόημα;»
Είσαι ψυχολογικά προκατειλημμένη
Είσαι νυχτοπούλι ή πρωινός τύπος; Παρότι οι περισσότεροι άνθρωποι ανήκουν γενικά σε μία από αυτές τις δύο κατηγορίες, έρευνα δείχνει πως υπάρχουν δύο ακόμη ομάδες που δεν εμπίπτουν σε κανένα από αυτά τα πρότυπα. Μελέτη από τον Arcady Putilov και τους συνεργάτες του στο Siberian Branch of the Russian Academy of Sciences βρήκε πως υπάρχουν δύο ακόμη ομάδες έξω από τις συνήθεις κατηγορίες: μια «πολύ ενεργητική» που νιώθει γεμάτη ενεργητικότητα το πρωί και το βράδυ και μια «ληθαργική» που περιγράφει ότι νιώθει σχετικά νυσταγμένη τόσο το πρωί όσο και το βράδυ.
Ακόμη και εάν είναι εντελώς υγιείς, οι συμμετέχοντες αυτής της δεύτερης ομάδας νιώθουν νωθροί σχεδόν συνεχώς. Επιπλέον, τα αποτελέσματα δεν είχαν καμία σχέση με τον ύπνο. Τόσο η ομάδα των «ενεργητικών» και των «ληθαργικών» κοιμόντουσαν περίπου επτάμιση ώρες, πήγαιναν για ύπνο και ξυπνούσαν περίπου την ίδια ώρα με τα νυχτοπούλια και τους πρωινούς τύπους. Οπότε μη νιώθεις άσχημα αν είσαι συνεχώς κουρασμένη, επειδή αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στο γενετικό σου ρολόι.
Είσαι γυναίκα
Το φύλο σου μπορεί να φταίει που είσαι κουρασμένοι. Επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ στη Βόρεια Καρολίνα βρήκαν πως οι γυναίκες χρειάζονται περισσότερο ύπνο από τους άντρες. Για την ακρίβεια, ο καθηγητής Jim Horne, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας Ύπνου στο Πανεπιστήμιο Loughborough στην Αγγλία, βρήκε πως οι γυναίκες 20 λεπτά παραπάνω ύπνου εξαιτίας του «θηλυκού πολυπράγμονα εγκεφάλου».
Αυτός μπορεί να είναι ένας από τους λόγους που οι γυναίκες είναι πολύ πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη από τους άντρες. «Οι γυναίκες τείνουν από τη φύση να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα – κάνουν πολλά μαζεμένα και είναι ευέλικτες- και έτσι διατηρούν περισσότερο «ενεργό» εγκέφαλό τους από τους άντρες. Εξαιτίας αυτού, έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για ύπνο», αναφέρει.
Η μελέτη βρήκε επίσης πως η έλλειψη ύπνου επηρεάζει την υγεία των γυναικών επηρεάζεται περισσότερο από εκείνη των ανδρών. Έχουν υψηλότερο κίνδυνο για καρδιοπάθεια, κατάθλιψη και ψυχολογικά προβλήματα, καθώς και αυξημένες πιθανότητες θρόμβωσης του αίματος, μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό.
Αν το βρίσκεις αδύνατο να κοιμάσαι περισσότερο τη νύχτα, τότε ο ειδικός ύπνου Dr. Michael Breus προτείνει να κοιμάσαι για 25 ή 90 λεπτά σε στρατηγικές ώρες. Οτιδήποτε περισσότερο απ’ αυτό θα σε κάνει να νιώθεις χειρότερα όταν ξυπνήσεις.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
