iStock
Έχεις την αίσθηση ότι ακούς και διαβάζεις παντού για την κατάθλιψη; ∆εν κάνεις λάθος. Η εν λόγω νόσος έχει ξεφύγει πλέον από τα κλειστά δωµάτια και φαίνεται πλέον ότι αφορά, σε µικρότερο ή µεγαλύτερο βαθµό, πολύ περισσότερους απ’ όσο νοµίζαµε. Μη βιαστείς όµως να πιστέψεις ότι τα µεγάλα οικονοµικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήµατα είναι οι αποκλειστικοί ένοχοι για την εµφάνισή της. Οι ειδικοί µάς εκπλήσσουν λέγοντας πως όλα αυτά είναι µόνο ένα µέρος του προβλήµατος.
Το χειρότερο σχετικά µε την "επιδηµία" κατάθλιψης είναι πως πολλά θέµατα που την πυροδοτούν δεν περνούν καν από το µυαλό µας. "Στον ανεπτυγµένο κόσµο οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να διαγνωστούν µε κατάθλιψη. Σε έναν βαθµό αυτό οφείλεται στην πίεση που νιώθουν να επιτύχουν υψηλές επιδόσεις σε όλους τους τοµείς της ζωής τους: δουλειά, έρωτα, οικογένεια και µητρότητα" εξηγεί η Νίκη Μαρκόγιαννη, ψυχίατρος-νευρολόγος.
"Στην πραγµατικότητα, η κατάθλιψη µπορεί να πυροδοτηθεί από ένα µόνο µεγάλο συµβάν ή µια αλλαγή στη ζωή ή στο σώµα σου". To πρόβληµα είναι ότι δεν έχουµε ιδιαίτερο έλεγχο σε αυτούς τους παράγοντες. "Πολλοί αναφέρουν ότι οι γυναίκες πηγαίνουν γυρεύοντας για την κατάθλιψη, επειδή έχουν βάλει πολύ ψηλά τον πήχη και ζητούν πάρα πολλά από τη ζωή τους, ενώ θα έπρεπε να είναι ευγνώµονες για όσα έχουν. Αποτέλεσµα; Οι γυναίκες µε κατάθλιψη να νιώθουν ντροπή και ενοχή για το πρόβληµά τους. Και αυτό τις εµποδίζει να ζητήσουν βοήθεια" προσθέτει η ειδικός. Γι’ αυτό και είναι πολύ σηµαντικό να γνωρίζουµε τι µπορεί πραγµατικά να την πυροδοτήσει – από θέµατα υγείας µέχρι προβλήµατα αυτοεκτίµησης και τραυµατικά γεγονότα.
Όταν τα γνωρίζεις αυτά, είναι πιο εύκολο να καταλάβεις τι σου συµβαίνει και να ζητήσεις βοήθεια.
1.Τι ρόλο παίζουν οι ορµόνες;
Μήπως η αίσθηση της κατάθλιψης συνοδεύεται από κούραση, µυϊκούς πόνους, αύξηση βάρους και δυσκολία συγκέντρωσης; Τα συµπτώµατα θα µπορούσαν να οφείλονται σε µια άλλη κατάσταση που δεν έχει τόσο να κάνει µε τα συναισθήµατα όσο, για παράδειγµα, µε το θυρεοειδή σου (υποθυρεοειδισµός). "Άλλες ορµονικές αιτίες που συνδέονται µε την κατάθλιψη είναι όσες προκαλούν διαταραχές στα οιστρογόνα" προσθέτει η ειδικός. "Τέτοιες είναι το προεµµηνορρυσιακό σύνδροµο και η εµµηνόπαυση".
Πώς αντιµετωπίζεται: Στην περίπτωση υπολειτουργίας του θυρεοειδούς, ο γιατρός σου µπορεί να βρει το πρόβληµα µε µια εξέταση αίµατος και να σου δώσει συµπλήρωµα θυροξίνης για να ρυθµιστούν οι ορµόνες και τα συναισθηµατικά συµπτώµατα. Μπορεί να χρειαστεί ένα διάστηµα µέχρι να δεις διαφορά και ίσως ο γιατρός αποφασίσει ότι χρειάζεσαι θεραπεία µε αντικαταθλιπτικά για µερικούς µήνες. Σε κάθε περίπτωση, τα ορµονικά προβλήµατα που έχουν την κατάθλιψη σαν συνοδό σύµπτωµα χρειάζονται έλεγχο από ψυχίατρο.
2.Μια κρίση στη ζωή σου
"Κάνω τη σωστή δουλειά;", "Πού πηγαίνω;" και τελικά "Ποιο είναι το νόηµα της ζωής;". Πολλοί άνθρωποι βρίσκονται αντιµέτωποι µε τέτοιες δύσκολες ερωτήσεις, ιδιαίτερα όταν αλλάζουν δεκαετία και τα πράγµατα δεν είναι όπως ακριβώς τα είχαν φανταστεί. Και όταν δε γνωρίζουν τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήµατα, µπορεί να νιώθουν µπερδεµένοι ή να φλερτάρουν και µε την κατάθλιψη, καθώς η ζωή φαίνεται να µην έχει σκοπό. "Αυτή η µορφή της νόσου παρουσιάζεται όταν σε κατακλύζουν τα ερωτηµατικά για το νόηµα της ζωής ή για το δρόµο που έχει πάρει η ζωή σου" εξηγεί η ψυχίατρος. "Μπορεί να εκδηλωθεί από µια σηµαντική αλλαγή στην καθηµερινότητα ή στη δουλειά σου –ακόµη κι αν επιδίωξες αυτή την αλλαγή– ή όταν φτάνεις σε κάποια σηµαντική ηλικία και βιώνεις µια κρίση αυτοπεποίθησης".
Πώς αντιµετωπίζεται: Το πρώτο και σηµαντικότερο βήµα είναι να συζητήσεις µε το γιατρό τις επιλογές σου για την αντιµετώπιση του προβλήµατος. Αν αναρωτιέσαι για το νόηµα της ζωής, η υπαρξιακή ψυχοθεραπεία µπορεί να σε βοηθήσει να κάνεις επιλογές που οδηγούν σε πιο ικανοποιητικούς δρόµους. "Άλλη µια µέθοδος που δρα θετικά, γρήγορα και αποτελεσµατικά σε πολλές περιπτώσεις κατάθλιψης είναι η θεραπεία µε τη βοήθεια των αλόγων (EAGALA)" προτείνει η Νίκη Μαρκόγιαννη.
3.Είσαι έτοιµη για µια µεγάλη αλλαγή;
Τα πολύ σηµαντικά γεγονότα στη ζωή, όπως ένας θάνατος, ένα διαζύγιο ή ακόµη και η γέννηση ενός παιδιού, είναι πιθανό να προκαλέσουν κατάθλιψη. "Συνήθως µπορούµε να αναγνωρίσουµε τα µεγάλα ορόσηµα και, παρότι µπορεί να µας αναστατώνουν, καταφέρνουµε να διαχειριστούµε τις αλλαγές", επισηµαίνει η ειδικός και προσθέτει: "Αυτό το είδος κατάθλιψης αποκαλείται αντιδραστικό και χαρακτηρίζεται από το ότι η θλίψη σε καταβάλλει πολύ περισσότερο απ’ όσο συνήθως και κάνει τη ζωή σου να µοιάζει αδιέξοδη. Στα συµπτώµατα µπορεί να συµπεριλαµβάνονται υπνηλία, έλλειψη συγκέντρωσης, αυξηµένη ή µειωµένη όρεξη και βάρος καθώς και απουσία κινήτρου".
Πώς αντιµετωπίζεται: Η συζήτηση µε µέλη της οικογένειας και φίλους µπορεί να σε βοηθήσει, µε την προϋπόθεση ότι δεν περιµένεις από τους άλλους να "διορθώσουν" το πρόβληµα. Αν όµως η πεσµένη διάθεση επηρεάζει το πώς λειτουργείς στην καθηµερινότητα, επισκέψου το γιατρό σου. Εκείνος ίσως σου συστήσει να ακολουθήσεις γνωσιακή συµπεριφορική ψυχοθεραπεία, που είναι σχεδιασµένη για να σε βοηθήσει µε τις δυσάρεστες σκέψεις και συναισθήµατα ή την οικογενειακή θεραπεία.
4.Προβλήµατα αυτοεκτίµησης
Νιώθεις κακοδιάθετη χωρίς να µπορείς να προσδιορίσεις το λόγο; Όταν αυτό το συναίσθηµα διαρκεί για περισσότερα από 2 χρόνια, οι ειδικοί το χαρακτηρίζουν ως "δυσθυµία", κατάθλιψη χωρίς προφανές αίτιο. "Σε αντίθεση µε την κατάθλιψη που προκύπτει µετά από ένα µεγάλο γεγονός, η δυσθυµική διαταραχή πυροδοτείται από αρνητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό σου που µπορεί να υπάρχουν από την παιδική ηλικία" επισηµαίνει η ειδικός. Στα συµπτώµατα συµπεριλαµβάνεται η αίσθηση ότι είσαι άχρηστη, ότι δε σε συµπαθούν και πως τίποτα δεν µπορεί να αλλάξει το πώς βλέπεις εσύ ή οι άλλοι τον εαυτό σου. "Οι άνθρωποι µε δυσθυµία έχουν αυξηµένο κίνδυνο να αναπτύξουν κλινική κατάθλιψη" συµπληρώνει.
Πώς αντιµετωπίζεται: Απευθύνσου σε έναν ψυχίατρο που είναι πιθανό να σου συστήσει θεραπεία µε αντικαταθλιπτικά σε συνδυασµό µε ψυχοθεραπεία.
5.Το άγχος οδηγεί στην κατάθλιψη
H πανδημία, η οικονοµική κρίση, οι περικοπές µισθών και ο φόβος της ανεργίας και γενικότερα του Αύριο, έχουν αυξήσει την πίεση για τις περισσότερες από εµάς και δύσκολα θα βρεις κάποιον που να µην έχει περάσει φάσεις άγχους τα τελευταία χρόνια. Παρότι είναι φυσιολογικό να νιώθουµε περιστασιακά υπό πίεση, το υπερβολικό άγχος µπορεί να οδηγήσει σε µια αίσθηση αδυναµίας και, τελικά, κατάθλιψη.
Στα πιο συνηθισµένα συµπτώµατα του στρες συµπεριλαµβάνονται πονοκέφαλοι, δυσπεψία, γρήγορη αναπνοή, αίσθηµα παλµών, ιδρώτας, δυσκολία στον ύπνο, ευσυγκινησία και ευερεθιστότητα.
Πώς αντιµετωπίζεται: "Αναγνώρισε το άγχος και προσπάθησε να κάνεις κάτι γι’ αυτό προτού σε αρρωστήσει" συµβουλεύει η ψυχίατρος. Για παράδειγµα, αν είσαι παραφορτωµένη στη δουλειά, συζήτησε µε το αφεντικό σου για το πώς θα µπορούσε να βρεθεί κάποια λύση. Άλλες µέθοδοι διαχείρισης του στρες, όπως ο διαλογισµός, η yoga και οι τεχνικές αναπνοής, µπορεί να σε βοηθήσουν να το αντιµετωπίσεις καλύτερα, ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες να παρουσιάσεις κατάθλιψη. "Αν το άγχος ξεκινάει από την επιθυµία να ευχαριστείς τους άλλους, αναζήτησε µια µορφή ψυχοθεραπείας που να µπορεί να σε κάνει να νιώσεις δυνατή" προτείνει.
Έχεις κατάθλιψη; Έλεγξε τα σημάδια
"Οι γυναίκες τείνουν να φέρονται διαφορετικά από τους άνδρες όταν έχουν κατάθλιψη" σχολιάζει η Νίκη Μαρκόγιαννη. "Συνήθως κοιµούνται περισσότερο, τρώνε περισσότερο και παίρνουν βάρος, ενώ οι άνδρες κοιµούνται λιγότερο, τρώνε λιγότερο και χάνουν βάρος. Επιπλέον, οι γυναίκες έχουν περισσότερες ενοχές".
Ένα από τα παρακάτω συµπτώµατα θα µπορούσε να σηµαίνει πως έχεις κατάθλιψη, σύµφωνα µε την ειδικό.
- ∆ιαταραγµένος ύπνος. Είτε κοιµάσαι συνεχώς είτε ξυπνάς από τα ξηµερώµατα και δεν µπορείς να ξανακοιµηθείς χωρίς προφανή λόγο.
- Έλλειψη συγκέντρωσης ακόµη κι όταν δε δουλεύεις, π.χ. όταν διαβάζεις ή βλέπεις τηλεόραση.
- Αίσθηση απελπισίας και αδυναµίας.
- Αλλαγές στην όρεξη, είτε τρως περισσότερο είτε λιγότερο από το συνηθισµένο.
- Μόνιµη εξάντληση και έλλειψη ενεργητικότητας.
- Αυξηµένη ευερεθιστότητα, νεύρα και έλλειψη υποµονής.
- Νιώθεις αυτοκτονικές τάσεις και πιστεύεις πως η ζωή δεν αξίζει να τη ζεις. Αυτό είναι ένα σύµπτωµα σοβαρής κατάθλιψης.
"Η κατάθλιψη είναι µια δυνητικά σοβαρή νόσος και πρέπει να διαγνωστεί και να θεραπευτεί ανάλογα, όπως και κάθε άλλο πρόβληµα υγείας" επισηµαίνει η ψυχίατρος. "Αν πιστεύεις ότι έχεις κατάθλιψη ή παρουσιάζεις περισσότερα από ένα από τα παραπάνω συµπτώµατα, ζήτησε βοήθεια".
Τρόποι για να αντιμετωπίσεις την κατάθλιψη του χειμώνα
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
