iStock
Η μελατονίνη είναι ένα δημοφιλές συμπλήρωμα διατροφής για ανθρώπους που έχουν θέματα αϋπνίας. Όπως κάθε συμπλήρωμα διατροφής, για τη χορήγησή του είναι απαραίτητη η συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού μας και φυσικά η τήρηση των οδηγιών. Οι παρακάτω συμβουλές είναι καθαρά ενημερωτικές και δεν υποκαθιστούν την ιατρική συμβουλή.
Τι είναι η μελατονίνη
Η φυσική μελατονίνη παράγεται κυρίως στον κωνοειδή αδένα, ο οποίος βρίσκεται στον εγκέφαλο. Η έκθεση στο φως αναστέλλει την παραγωγή μελατονίνης, αλλά το σκοτάδι την διεγείρει. Τα επίπεδα μελατονίνης στον εγκέφαλο αρχίζουν να αυξάνονται το σούρουπο καθώς ο ήλιος δύει και το σκοτάδι πέφτει. Φτάνουν στα μέγιστα επίπεδά τους στη μέση της νύχτας και αρχίζουν να μειώνονται καθώς η αυγή πλησιάζει. Η δράση της μελατονίνης αναστέλλει τα σήματα στον εγκέφαλο που προάγουν την εγρήγορση. Αυτό βοηθά στην ενθάρρυνση του ύπνου, καθώς προάγει την αίσθηση κούρασης ή υπνηλίας.
Λόγω αυτής της ιδιότητάς της να προωθεί τον ύπνο, τα συμπληρώματα μελατονίνης χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία πολλών προβλημάτων ύπνου. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αϋπνία
- Τζετ λαγκ
- Διαταραχή ύπνου λόγω εργασίας σε βάρδιες
- Προβλήματα ύπνου σε παιδιά με αυτισμό ή διαταραχή υπερκινητικότητας ελλειμματικής προσοχής
Ποια είναι η ασφαλής δοσολογία;
Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δεν ρυθμίζει τη μελατονίνη (Melatonin) ως φάρμακο. Εξαιτίας αυτού, υπάρχουν περιορισμένες πληροφορίες σχετικά με την ασφαλή δοσολογία της μελατονίνης. Στην πραγματικότητα, οι δόσεις των συμπληρωμάτων μελατονίνης που έχουν χρησιμοποιηθεί σε διάφορες επιστημονικές μελέτες ποικίλλουν ευρέως, από 0, 1 έως 10 χιλιοστόγραμμα (mg).
Η μελατονίνη χρειάζεται συνήθως 1 έως 2 ώρες για να λειτουργήσει και αν κανείς δοκιμάζει για πρώτη φορά, μπορεί να είναι καλύτερο να ξεκινήσει με χαμηλότερη δόση.
Μελατονίνη για παιδιά
Όπως η μελατονίνη για ενήλικες, δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με τη βέλτιστη, ασφαλή δοσολογία για τα παιδιά. Η δοσολογία μπορεί επίσης να ποικίλει ανάλογα με την ηλικία ενός παιδιού. Επειδή δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες χορήγησης σχετικά με τη μελατονίνη για τα παιδιά, είναι καλό οι γονείς να μιλούν με τον παιδίατρο πριν δώσουν μελατονίνη στο παιδί τους.
Μελατονίνη για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας
Η ποσότητα της μελατονίνης που παράγει το σώμα μειώνεται με την ηλικία. Εξαιτίας αυτού, η μελατονίνη σε συμπληρώματα μπορεί να είναι χρήσιμη για τους ηλικιωμένους που έχουν πρόβλημα να κοιμηθούν.
Συμπληρώματα μελατονίνης και ασφάλεια
Η FDA κατατάσσει τη μελατονίνη ως συμπλήρωμα διατροφής, πράγμα που σημαίνει ότι ρυθμίζεται λιγότερο αυστηρά από ένα κανονικό φάρμακο. Για τα συμπληρώματα διατροφής, οι οδηγίες της ετικέτας και η ασφάλεια των προϊόντων δεν χρειάζεται να πληρούν την έγκριση του FDA πριν από την κυκλοφορία τους.
Υπάρχουν κίνδυνοι που συνδέονται με τη λήψη μελατονίνης κάθε βράδυ;
Η βραχυπρόθεσμη χρήση συμπληρωμάτων μελατονίνης φαίνεται να είναι ασφαλής για τους περισσότερους ενήλικες και τα παιδιά. Ωστόσο, οι πληροφορίες σχετικά με τις επιπτώσεις των μακροπρόθεσμων συμπληρωμάτων μελατονίνης είναι περιορισμένες.
Επειδή τα επίπεδα μελατονίνης μειώνονται φυσικά στην αρχή της εφηβείας, υπάρχει κάποια ανησυχία ότι η μακροχρόνια χρήση μελατονίνης στα παιδιά μπορεί να καθυστερήσει την έναρξη της εφηβείας. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διασταυρωθεί αυτό.
Τι θα συμβεί αν κάποιος πάρει πάρα πολλή μελατονίνη;
Η μελατονίνη είναι γενικά ασφαλής. Ωστόσο, μερικές ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί μερικές φορές να εμφανιστούν, ιδιαίτερα εάν λαμβάνονται υψηλότερες δόσεις ή σκευάσματα παρατεταμένης αποδέσμευσης.
Οι παρενέργειες της μελατονίνης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα υπνηλίας ή υπνηλίας
- Πονοκέφαλο
- Ζαλάδα
- Ναυτία
- Αυξημένη ούρηση (στα παιδιά)
Μερικές λιγότερο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες της μελατονίνης περιλαμβάνουν:
- Ευερεθιστότητα
- Κοιλιακές κράμπες
- Αισθήματα κατάθλιψης ή άγχους
- Σύγχυση ή αποπροσανατολισμό
- Χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση)
Εάν παρουσιαστούν ανεπιθύμητες ενέργειες από τη μελατονίνη, πρέπει να σταματήσει η λήψη της και κατόπιν συνεννόησης με έναν γιατρό να γίνεται χρήση χαμηλότερης δόσης ή η δοκιμή ενός εναλλακτικού φαρμάκου βοήθειας ύπνου.
Είναι ασφαλές να γίνεται λήψη μελατονίνης περισσότερες από μία φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας;
Μπορεί να αναρωτιέται κανείς τι συμβαίνει αν πάρει μια δόση μελατονίνης και ακόμα δεν μπορεί να κοιμηθεί. Μπορείς να πάρει κι άλλη δόση; Αν και η λήψη μιας πρόσθετης δόσης είναι απίθανο να προκαλέσει βλάβη, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ανεπιθύμητων παρενεργειών.
Αν διαπιστώσει κανείς ότι η μελατονίνη δεν τον βοηθά να κοιμηθεί, πρέπει να σταματήσει να τη χρησιμοποιεί και να ρωτήσει τον γιατρό του για διαφορετικά φάρμακα ή μεθόδους που θα τον βοηθήσουν.
Μπορεί η μελατονίνη να αλληλεπιδράσει με άλλες ουσίες;
Η μελατονίνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με διάφορους τύπους φαρμάκων, όπως:
- Φάρμακα αραίωσης του αίματος. Η λήψη μελατονίνης με φάρμακα αραίωσης του αίματος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας.
- Φάρμακα επιληψίας (αντισπασμωδικά). Η μελατονίνη μπορεί να κάνει αυτά τα φάρμακα λιγότερο αποτελεσματικά.
- Ανοσοκατασταλτικά. Η μελατονίνη μπορεί δυνητικά να επηρεάσει τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
- Φάρμακα για τον διαβήτη. Η χρήση μελατονίνης μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
- Φάρμακα για την πίεση του αίματος. Η αρτηριακή πίεση μπορεί να επιδεινωθεί όταν λαμβάνεται μελατονίνη με αυτά τα φάρμακα.
- Αντισυλληπτικά φάρμακα. Τα αντισυλληπτικά χάπια μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο παρενεργειών από τη μελατονίνη.
Επειδή τα συμπληρώματα μελατονίνης μπορεί να προκαλέσουν κούραση και υπνηλία, πρέπει να αποφεύγεται η ανάμειξή τους με:
- Άλλα βοηθήματα ύπνου
- Κατασταλτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος
- Αλκοόλ
Υπάρχουν άνθρωποι που πρέπει να αποφύγουν τη λήψη μελατονίνης;
Υπάρχει περιορισμένη έρευνα σχετικά με την ασφάλεια της χρήσης συμπληρωμάτων μελατονίνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επίσης, ενώ η μελατονίνη είναι ένα φυσιολογικό συστατικό του μητρικού γάλακτος, υπάρχει περιορισμένη ακόμη έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις της λήψης συμπληρωμάτων μελατονίνης κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Εξαιτίας αυτού, είναι καλύτερο μια γυναίκα να αποφεύγει τη λήψη μελατονίνης εάν:
- Είναι έγκυος
- Σχεδιάζει να μείνει έγκυος
- Θηλάζει
Επιπλέον, είναι σημαντικό να μιλήσει κανείς με τον γιατρό του πριν χρησιμοποιήσει μελατονίνη εάν έχει:
- Κάποια αυτοάνοση κατάσταση
- Επιληψία
- Νεφρική νόσο
- Ηπατική νόσο
- Προηγούμενη αλλεργική αντίδραση στη μελατονίνη
Επίσκεψη στον γιατρό σχετικά με θέματα ύπνου: Πότε χρειάζεται
Είναι καλή ιδέα να προγραμματίσει κανείς ένα ραντεβού με το γιατρό του εάν παρατηρήσει ότι:
- Συχνά δυσκολεύεται να κοιμηθεί ή να παραμείνει κοιμισμένος κατά τη διάρκεια της νύχτας
- Αισθάνεται συχνά υπνηλία ή κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας
- Έχει πρόβλημα με την εκτέλεση των καθημερινών του δραστηριοτήτων
Ο γιατρός είναι πιθανό να ζητήσει από τον ασθενή να κρατήσει ένα ημερολόγιο ύπνου για να παρακολουθεί πόσες ώρες κοιμάται μια δεδομένη χρονική περίοδο, ενώ μπορεί να πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση και να ζητήσει εξετάσεις αίματος. Αυτά θα τον βοηθήσουν στο να αποκλείσει μια ιατρική κατάσταση που μπορεί να προκαλεί τα προβλήματα ύπνου.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
