iStock
Πώς γίνεται κάποιοι να φτάνουν στα 90 ακμαίοι, ενώ άλλοι παλεύουν με χρόνιες παθήσεις από νωρίς; Δεν είναι μόνο θέμα τύχης. Μια νέα διεθνής μελέτη, με επικεφαλής ερευνητές από το University of Colorado Boulder και δημοσιευμένη στο Nature Genetics, δίνει για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρες απαντήσεις: περισσότεροι από 400 γενετικοί παράγοντες φαίνεται πως καθορίζουν διαφορετικούς "δρόμους" γήρανσης.
Γερνάω γρήγορα; 5 απρόσμενοι παράγοντες που επιταχύνουν τη γήρανση
Τι είναι τελικά η "ευπάθεια";
Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τον όρο frailty (ευπάθεια) για να περιγράψουν τη συνολική φθορά που φέρνει η ηλικία σε σώμα και νου. Μιλάμε για έναν συνδυασμό από κινητικά προβλήματα, πτώση γνωστικών ικανοτήτων, χρόνιες παθήσεις ή ακόμα και κοινωνική απομόνωση. Όπως εξηγεί ο Dr. Kenneth Rockwood, ειδικός στη μελέτη της ευπάθειας και συν-συγγραφέας της έρευνας, "η γήρανση δεν είναι ένα πράγμα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να γίνεις ευάλωτος".
Έξι διαφορετικοί τύποι ανθυγιεινής γήρανσης
Η μελέτη ξεχώρισε έξι υποκατηγορίες ανθυγιεινής γήρανσης, καθεμία με διαφορετική βιολογική βάση:
- Αναπηρία και κινητικοί περιορισμοί – όταν οι δυσκολίες στην κίνηση περιορίζουν την καθημερινότητα.
- Φτωχή γνωστική λειτουργία – προβλήματα μνήμης, σκέψης και προσοχής.
- Μεταβολικά προβλήματα – αυξημένος κίνδυνος για διαβήτη ή καρδιοπάθειες.
- Πολλαπλά νοσήματα – η λεγόμενη πολυνοσηρότητα.
- Ανθυγιεινός τρόπος ζωής – συνήθειες που φθείρουν το σώμα.
- Περιορισμένη κοινωνική υποστήριξη – μοναξιά και κοινωνική απομόνωση.
Όπως τονίζει η πρώτη συγγραφέας Isabelle Foote, "το να ξέρουμε ποιοι βιολογικοί δρόμοι κρύβονται πίσω από κάθε μορφή επιταχυνόμενης γήρανσης είναι το πρώτο βήμα για να μπορέσουμε να την επιβραδύνουμε".
Τα γονίδια πίσω από το μυστήριο
Η ομάδα εντόπισε 408 γονίδια που σχετίζονται με την ευπάθεια, αυξάνοντας θεαματικά τα μέχρι πρότινος γνωστά 37. Μερικά μάλιστα συνδέθηκαν άμεσα με συγκεκριμένους τύπους γήρανσης:
Το SP1 συνδέεται με το ανοσοποιητικό και το Αλτσχάιμερ, και βρέθηκε ισχυρά σχετιζόμενο με τη γνωστική παρακμή.
Το FTO, γνωστό από την παχυσαρκία, φάνηκε να "αγγίζει" αρκετούς υποτύπους, ιδιαίτερα τα μεταβολικά προβλήματα.
Όπως σημειώνει ο Andrew Grotzinger, επίκουρος καθηγητής ψυχολογίας και νευροεπιστημών στο CU Boulder και ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, "αυτό που δείχνει η έρευνα είναι ότι οι διαφορετικοί τύποι γήρανσης έχουν τελείως διαφορετική βιολογία. Το επόμενο βήμα είναι να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτή τη βιολογία".
Τι σημαίνει αυτό για σένα;
Η κλινική αξιολόγηση της ευπάθειας θα μπορούσε στο μέλλον να ξεχωρίζει αυτούς τους υποτύπους. Έτσι, αν ανήκεις σε μια ομάδα με "γνωστική ευπάθεια", θα μπορείς να λάβεις πιο στοχευμένες οδηγίες πρόληψης για την άνοια. Αν πάλι βρίσκεσαι στην κατηγορία "μεταβολική ευπάθεια", θα εστιάζεις περισσότερο στην πρόληψη διαβήτη και καρδιαγγειακών.
Και όχι, μην περιμένεις ένα "χάπι της αιώνιας νεότητας". Όπως εξηγεί ο Grotzinger, "δεν θα υπάρχει ένα μαγικό χάπι για όλες τις ασθένειες της γήρανσης. Αλλά ίσως δεν χρειαστούν πια εκατοντάδες διαφορετικά. Μπορεί να μιλάμε για λίγες, στοχευμένες παρεμβάσεις".
Πρόωρη γήρανση: Πώς να αναστρέψεις τη ζημιά με αυτές τις διατροφικές συμβουλές
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
