istock
Υπάρχουν περιπτώσεις που μετά την κατανάλωση κάποιου milkshake ή μιας ποικιλίας τυριών ή γαλακτοκομικών προϊόντων γενικότερα, μπορεί να δεις κάποιο εξάνθημα στο δέρμα σου που θα σου προκαλεί φαγούρα ή να έχεις έντονο πονόκοιλο. Πώς όμως μπορείς να καταλάβεις για το τι πρόκειται; Αλλεργία στα γαλακτοκομικά, δυσανεξία στη λακτόζη ή κάτι εντελώς διαφορετικό;
Μία λύση είναι να κάνεις αλλεργικό τεστ, γιατί, όπως λέει η Tina Sindher (M.D.), αναπληρώτρια κλινική καθηγήτρια παιδιατρικής, αλλεργιολογίας και κλινικής ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο Stanford, "Η αντίδραση του ανοσοποιητικού μας συστήματος σε αλλεργιογόνα τροφών και ειδικά στα γαλακτοκομικά, κινείται κάπως σε ένα φάσμα, οπότε δεν υπάρχει ένας εύκολος τρόπος να βάλουμε απλώς τις "αλλεργίες στα γαλακτοκομικά" σε μία μόνο κατηγορία".
Η τροφική αλλεργία συχνά συγχέεται με τη δυσανεξία σε τροφές. Μια τροφική αλλεργία, όμως, προκαλείται από το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ μια τροφική δυσανεξία προκαλείται από το πεπτικό σύστημα. Και οι δύο αυτές περιπτώσεις, πάντως, μπορεί να αναφέρονται γενικά ως ευαισθησία σε τροφές.
Μία αλλεργία στα γαλακτοκομικά προϊόντα και ειδικά στο αγελαδινό γάλα τυπικά εμφανίζεται πιο πολύ στα βρέφη και στα παιδιά, ενώ η δυσανεξία στα γαλακτοκομικά δεν έχει συγκεκριμένη ηλικία. Τα συμπτώματα μιας αλλεργίας στα γαλακτοκομικά μπορεί να είναι ήπια έως και αρκετά επικίνδυνα σε σημείο που να χρειάζεσαι ιατρική βοήθεια. Για να ξέρεις όμως τι και πώς, ιδού 5 σημάδια που δεν πρέπει να αγνοήσεις, με βάση όσα λέγονται σε αντίστοιχο άρθρο στο SELF με την έγκριση της Rabia de Latour (M.D.).
Τι είναι ακριβώς η αλλεργία στα γαλακτοκομικά;
"Η αλλεργία στα γαλακτοκομικά είναι μια ανεπιθύμητη ανοσολογική αντίδραση σε μια πρωτεΐνη τροφής", λέει ο Rosario Ligresti, (M.D.), επικεφαλής του γαστρεντερολογικού τμήματος στο Ιατρικό Κέντρο Hackensack University στο New Jersey. Υπάρχουν δύο πρωτεΐνες του γάλακτος που μπορεί να προκαλέσουν αυτήν τη μη φυσιολογική ανοσολογική αντίδραση: η καζεΐνη (που βρίσκεται στα πήγματα του γάλακτος) και o ορός γάλακτος (που βρίσκεται στο υγρό μέρος του γάλακτος). Μπορεί να είσαι αλλεργική στη μία ή και στις δύο.
Δυστυχώς, αν έχεις αλλεργία στο αγελαδινό γάλα, είναι πιθανό να έχεις αλλεργία και στο πρόβειο και στο κατσικίσιο γάλα, σύμφωνα με την Mayo Clinic. Συνήθως, πάντως, οι αλλεργικές αντιδράσεις εμφανίζονται λίγο μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.
Υπάρχει, ακόμη, μια υποομάδα ανθρώπων που πάσχουν από μια χρόνια φλεγμονώδη νόσο που ονομάζεται ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα. Σε αυτήν την περίπτωση, μια τροφική αλλεργία, συνήθως στο αγελαδινό γάλα, προκαλεί πρήξιμο που επηρεάζει τον οισοφάγο, τον σωλήνα που συνδέει το στόμα με το στομάχι.
Δυσανεξία στη λακτόζη vs αλλεργία στα γαλακτοκομικά προϊόντα
Η αλλεργία στα γαλακτοκομικά μπορεί να μοιάζει με δυσανεξία στη λακτόζη και το αντίστροφο, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές καταστάσεις, εξηγεί ο Dr. Ligresti. Η δυσανεξία στη λακτόζη δεν είναι τροφική αλλεργία, γιατί δεν προκαλείται από αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, αλλά συμβαίνει όταν το σώμα δεν μπορεί να χωνέψει τη λακτόζη, έναν τύπο σακχάρου που βρίσκεται στο γάλα.
Η δυσανεξία στη λακτόζη έχει συνήθως μόνο πεπτικά συμπτώματα μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως:
- Κοιλιακές κράμπες και πόνο
- Ναυτία ή εμετό
- Φούσκωμα
- Αέρια
- Διάρροια
Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι, επίσης, πιο συχνή στους ενήλικες και τείνει να αναπτύσσεται με την ηλικία, διότι όσο μεγαλώνουμε, το σώμα μας αρχίζει να παράγει λιγότερη λακτάση, ένα ένζυμο απαραίτητο για την αποτελεσματική διάσπαση της λακτόζης. Έτσι, ακόμα κι αν απολαμβάνεις γαλακτοκομικά προϊόντα σε όλη σου τη ζωή, μπορεί να εμφανίσεις συμπτώματα δυσανεξίας ανά πάσα στιγμή.
Τι προκαλεί την αλλεργία στα γαλακτοκομικά;
Μια αλλεργία στα γαλακτοκομικά προκαλείται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα ενάντια στο αγελαδινό γάλα ή τις πρωτεΐνες του, εξηγεί η Dr. Purvi Parikh. Όταν κάποιος με αλλεργία καταναλώσει γάλα, το σώμα του αναγνωρίζει τις πρωτεΐνες ως απειλή και απελευθερώνει ισταμίνη, προκαλώντας αλλεργικά συμπτώματα.
Ωστόσο, η αλλεργία μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά, ακόμη και αν έχεις καταναλώσει γαλακτοκομικά χωρίς να σου εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα στο παρελθόν. Οι αιτίες αυτής της δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού δεν είναι πλήρως γνωστές, αλλά παράγοντες κινδύνου ενέχουν άλλες αλλεργίες, η ατοπική δερματίτιδα, καθώς και το οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών.
Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά σε βρέφη και μικρά παιδιά, η κατανάλωση γαλακτοκομικών μπορεί να προκαλέσει καθυστερημένες αντιδράσεις, γνωστές ως σύνδρομο FPIES, μια μορφή τροφικής υπερευαισθησίας. Τα πιο συχνά αλλεργιογόνα είναι το αγελαδινό γάλα, η σόγια και τα δημητριακά, αλλά τα περισσότερα παιδιά το ξεπερνούν με την πάροδο του χρόνου.
Συμπτώματα της αλλεργίας στα γαλακτοκομικά
Όταν το ανοσοποιητικό σου σύστημα απελευθερώνει ισταμίνη, ενεργοποιεί έναν μεγάλο αριθμό ανοσοκυττάρων προκαλώντας εκτεταμένη φλεγμονή και ερεθισμό σε όλο το σώμα, εξηγεί η Dr. Parikh. Έτσι, μπορεί να ακολουθήσουν τα εξής:
1. Πρήξιμο στο πρόσωπο και στον λαιμό ή συριγμός
Η αναφυλαξία είναι μια σοβαρή και ενδεχομένως απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση που μπορεί να συμβεί γρήγορα μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών. Πρήξιμο στο πρόσωπο, τον λαιμό ή το στόμα, αίσθηση κόμπου στον λαιμό ή δυσκολία στην αναπνοή είναι σημάδια ότι χρειάζεσαι άμεση ιατρική βοήθεια. Η θεραπεία περιλαμβάνει ένεση επινεφρίνης, επίσκεψη στα επείγοντα και παρακολούθηση από αλλεργιολόγο για μελλοντική πρόληψη και αντιμετώπιση.
2. Ταχυπαλμία
Αν νιώθεις ότι η καρδιά σου χτυπάει γρήγορα ή "πεταρίζει" μετά την κατανάλωση γάλακτος, μπορεί να είναι ακόμη ένα σημάδι αναφυλαξίας. Για αυτό, ζήτα άμεσα ιατρική βοήθεια.
3. Ζάλη, λιποθυμία ή απώλεια συνείδησης
Το αίσθημα λιποθυμίας ή η πραγματική απώλεια συνείδησης μπορεί, επίσης, να σημαίνουν αναφυλαξία. Κάλεσε άμεσα ασθενοφόρο ή πήγαινε στα επείγοντα.
4. Κνίδωση (εξανθήματα)
Ένα κοκκινισμένο εξάνθημα που σε τρώει μπορεί να είναι ένδειξη αλλεργίας στα γαλακτοκομικά και μπορεί να εμφανιστεί από λίγα λεπτά έως 2–3 ώρες μετά την έκθεση. Αν συνοδεύεται από δύσπνοια ή άλλα σοβαρά συμπτώματα, ζήτα άμεσα ιατρική βοήθεια. Σε ηπιότερες περιπτώσεις, πήγαινε σε κάποιον δερματολόγο. Η βασική θεραπεία περιλαμβάνει αντιισταμινικά ή, σε σοβαρές περιπτώσεις, στεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής.
5. Ναυτία, εμετός, διάρροια
Όταν η φλεγμονή επηρεάζει το γαστρεντερικό σύστημα λόγω αλλεργίας στα γαλακτοκομικά, μπορεί να προκληθεί στομαχική διαταραχή, έμετος ή ακόμα και αίμα στα κόπρανα (κυρίως σε βρέφη). Το σύνδρομο FPIES μπορεί να προκαλέσει έντονο εμετό και διάρροια για αρκετές ώρες. Αν έχεις μωρό που εμφανίζει τέτοια συμπτώματα, επισκέψου άμεσα γιατρό.
Ακόμη, κάποια γαστρεντερικά συμπτώματα (όπως ναυτία, εμετός ή διάρροια) μπορεί να μοιάζουν με αυτά της δυσανεξίας στη λακτόζη. Αν εμφανιστούν τέτοια συμπτώματα, είναι σημαντικό να παραμείνεις ενυδατωμένη πίνοντας πολλά υγρά και να καταναλώσεις τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες (π.χ. φρυγανιές, ρύζι, κοτόπουλο), μέχρι να αισθανθείς καλύτερα.
Πώς γίνεται διάγνωση για μια τέτοια αλλεργία;
Αν παρατηρείς αλλεργικά συμπτώματα μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών, ένας αλλεργιολόγος μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση με:
- Δερματικό τεστ (skin prick test): Τοποθετείται εκχύλισμα γάλακτος στο δέρμα και γίνεται μικρό τρύπημα. Αν εμφανιστεί φουσκάλα σε 15–20 λεπτά, υπάρχει πιθανότητα αλλεργίας.
- Εξέταση αίματος: Ανιχνεύει συγκεκριμένα αντισώματα ενάντια στις πρωτεΐνες του γάλακτος (π.χ. καζεΐνη, ορός γάλακτος).
- Δοκιμασία πρόκλησης τροφής (oral food challenge): Ο ασθενής καταναλώνει μικρές ποσότητες γάλακτος υπό ιατρική παρακολούθηση, για να διαπιστωθεί αν θα εμφανιστούν συμπτώματα.
Όσον αφορά την αντιμετώπιση, δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την αλλεργία στα γαλακτοκομικά, πέρα από το να την ξεπεράσει κανείς με την πάροδο του χρόνου (κάτι που συμβαίνει σε ορισμένα παιδιά). Η καλύτερη στρατηγική είναι η αποφυγή όλων των γαλακτοκομικών προϊόντων (γάλα, γιαούρτι, βούτυρο) και η χρήση εναλλακτικών, όπως γάλα αμυγδάλου, καρύδας ή σόγιας, ενώ, συγχρόνως, καλό είναι να βρίσκονται εύκαιρα αντισταμινικά για ήπια συμπτώματα και μια ένεση επινεφρίνης για πιο σοβαρές αντιδράσεις.
Διάβασε επίσης:
Να αποφεύγουμε τα γαλακτοκομικά πριν τον ύπνο ή όχι; Ποιους ενοχλούν περισσότερο
Τι πρέπει να γνωρίζεις πριν κόψεις τα γαλοκτοκομικά
5 τυριά που μπορείς να καταναλώσεις αν έχεις δυσανεξία στη λακτόζη
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
