iStock
Η εμμηνόπαυση δεν σηματοδοτεί μόνο το "τέλος της περιόδου". Είναι μια φυσική φάση της ζωής σου που έρχεται με αλλαγές στο σώμα, τις ορμόνες και τη διάθεσή σου. Όπως εξηγεί η γιατρός Shilpa Amin στο Healthline, η αναγνώριση των τριών σταδίων (περιεμμηνόπαυση, εμμηνόπαυση και μετεμμηνόπαυση) μπορεί να σε βοηθήσει να καταλάβεις καλύτερα τι συμβαίνει και πώς να φροντίσεις τον εαυτό σου.
"Μα εγώ δεν έβαζα ποτέ στην κοιλιά!": Τι αλλάζει στο σώμα στην εμμηνόπαυση;
Τι είναι η εμμηνόπαυση και ποιες είναι οι φάσεις της
Η λέξη "εμμηνόπαυση" χρησιμοποιείται σε καθημερινή ομιλία για να περιγράψει το στάδιο της ζωής όπου η αναπαραγωγική λειτουργία της γυναίκας τελειώνει. Ιατρικά όμως χωρίζουμε αυτή τη μετάβαση σε τρία στάδια:
- Περιεμμηνόπαυση – η περίοδος μετάβασης πριν σταματήσουν εντελώς οι περίοδοι. Οι ορμόνες (κυρίως οιστρογόνα και προγεστερόνη) αρχίζουν να κυμαίνονται και τελικά μειώνονται.
- Εμμηνόπαυση – το σημείο όπου έχει περάσει 12 συνεχόμενοι μήνες χωρίς περίοδο. Αυτό σημαίνει ότι οι ωοθήκες σχεδόν σταματούν να παράγουν οιστρογόνα και να απελευθερώνουν ωάρια.
- Μετεμμηνόπαυση – η περίοδος μετά την εμμηνόπαυση. Διαρκεί το υπόλοιπο της ζωής και είναι η φάση στην οποία μπορούν να συνεχιστούν ή να εμφανιστούν κάποια συμπτώματα και μακροπρόθεσοι κίνδυνοι υγείας.
Πότε ξεκινάει και πόσο διαρκεί κάθε φάση
- Οι περισσότερες γυναίκες μπαίνουν στην περιεμμηνόπαυση περίπου μεταξύ 45–55 ετών.
- Η περιεμμηνόπαυση μπορεί να διαρκέσει πολύ διαφορετικά για κάθε άτομο: από μερικούς μήνες μέχρι 8 χρόνια - ο μέσος όρος είναι γύρω στα 6 χρόνια.
- Η εμμηνόπαυση θεωρείται ότι έχει συμβεί όταν περάσει 1 χρόνος (12 μήνες) χωρίς περίοδο. Ο μέσος όρος ηλικίας για την έναρξη της εμμηνόπαυσης είναι περίπου 52 ετών, αλλά αυτό ποικίλλει ανάλογα με το ιστορικό σου.
- Υπάρχουν παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν πρώιμη έναρξη, όπως το κάπνισμα, κάποιες χειρουργικές επεμβάσεις (π.χ. αφαίρεση των ωοθηκών), θεραπείες για καρκίνο, ή οικογενειακό ιστορικό πρώιμης εμμηνόπαυσης.
Πώς θα καταλάβεις σε ποιο στάδιο βρίσκεσαι
- Στην περιεμμηνόπαυση: οι περίοδοι γίνονται ακανόνιστες, μπορεί να είναι πιο συχνές ή πιο αραιές, πιο έντονες ή πιο ελαφριές, και μπορεί να εμφανιστεί κηλίδωση ανάμεσα στις περιόδους. Τα συμπτώματα αρχίζουν ή αυξάνουν σε ένταση.
- Η εμμηνόπαυση επιβεβαιώνεται εκ των υστέρων, όταν έχουν περάσει 12 συνεχόμενοι μήνες χωρίς περίοδο.
- Προσοχή: αν έχεις υποβληθεί σε υστερεκτομή (αφαίρεση μήτρας) αλλά όχι αφαίρεση ωοθηκών, δεν έχεις περίοδο για να χρησιμοποιήσεις αυτό το κριτήριο, γι’ αυτό σε αυτές τις περιπτώσεις ο γιατρός θα μιλήσει μαζί σου για άλλα σημεία/εξετάσεις.
4 φυσικά συστατικά για καλύτερη γυναικολογική υγεία
Συμπτώματα - τι μπορεί να νιώσεις και γιατί
Τα συμπτώματα οφείλονται κυρίως στις αλλαγές και στη μείωση των γυναικείων ορμονών, ειδικά των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Τα συνηθέστερα είναι:
- Εξάψεις: ξαφνικά κύματα θερμότητας στο πρόσωπο/στους ώμους, μπορεί να συνοδεύονται από ερυθρότητα και εφίδρωση.
- Νυχτερινές εφιδρώσεις: έντονες εφιδρώσεις που διακόπτουν τον ύπνο.
- Δυσκολία στον ύπνο: είτε λόγω νυχτερινών εφιδρώσεων είτε λόγω προβλημάτων στον ύπνο γενικά.
- Αλλαγές στην περίοδο: ακανόνιστες, πιο βαριές ή πιο ελαφριές ροές, κηλίδες αίματος.
- Ξηρότητα στον κόλπο / πόνος στη σεξουαλική επαφή: συχνά ονομάζεται και μέρος του ουρογεννητικού συνδρόμου της εμμηνόπαυσης - ξηρότητα, κάψιμο, ή κνησμός, αλλά και συχνοουρία ή επανειλημμένες ουρολοιμώξεις.
- Αλλαγές στη διάθεση: ευερεθιστότητα, κατάθλιψη ή μεγαλύτερη ευαισθησία στο άγχος.
- Προβλήματα μνήμης/συγκέντρωσης: "θολούρα" ή δυσκολία στην προσοχή.
- Πόνοι σε αρθρώσεις και μύες.
► Συμβουλή: Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε διαφορετική ένταση - κάποιες έχουν ελάχιστα συμπτώματα, σε άλλες γυναίκες τα συμπτώματα επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητά τους.
Τι συμβαίνει μετά την εμμηνόπαυση (μετεμμηνόπαυση) - μακροπρόθεσμες αλλαγές
Μετά την εμμηνόπαυση οι ορμονικές αλλαγές συνεχίζουν να επηρεάζουν το σώμα και αυξάνουν ορισμένους κινδύνους:
- Κίνδυνος καρδιαγγειακών νόσων: οι αλλαγές στα επίπεδα οιστρογόνων επηρεάζουν τον μεταβολισμό και τα λιπίδια, κάτι που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες.
- Μείωση οστικής πυκνότητας (οστεοπενία/οστεοπόρωση): η απώλεια οιστρογόνων επιταχύνει την απώλεια οστού, αυξάνοντας τον κίνδυνο καταγμάτων.
- Αλλαγές στο σώμα και στο βάρος: πολλοί παρατηρούν αύξηση βάρους, συχνά με τάση συγκέντρωσης λίπους στην κοιλιά.
- Προβλήματα του ουρογεννητικού συστήματος: ξηρότητα, ευαισθησία, αυξημένος κίνδυνος ουρολοιμώξεων.
- Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία: κάποιες γυναίκες βιώνουν επιδείνωση της διάθεσης ή άγχος.
Τι μπορείς να κάνεις; Πρακτικές συμβουλές και πότε να ζητήσεις βοήθεια
- Κίνηση / Άσκηση: τακτική αερόβια άσκηση για την καρδιά και ασκήσεις με αντιστάσεις/φορτία (βάρη, ασκήσεις με το βάρος του σώματος) για τα οστά.
- Διατροφή: ισορροπημένη διατροφή, επαρκής ασβέστιο (γαλακτοκομικά, πράσινα φυλλώδη, εμπλουτισμένα προϊόντα) και βιταμίνη D (ήλιο + συμπλήρωμα αν χρειάζεται).
- Διαχείριση βάρους: προσοχή στην πρόσληψη θερμίδων και στα επεξεργασμένα τρόφιμα.
- Διακοπή καπνίσματος & περιορισμός αλκοόλ: το κάπνισμα συνδέεται με πιο πρώιμη εμμηνόπαυση και χειρότερα συμπτώματα.
- Καλή υγιεινή ύπνου και τεχνικές χαλάρωσης (π.χ. αναπνοές, διαλογισμός) για καλύτερο ύπνο και λιγότερο άγχος.
- Για εξάψεις: φοριέται στρώσεις ρούχων που βγάζεις εύκολα, αποφεύγεις καυτά ροφήματα, αλκοόλ, καυτερά φαγητά και καφεΐνη αν σε πυροδοτούν.
- Για ξηρότητα κόλπου: λιπαντικά/ενυδατικές κολπικές κρέμες (υδατοδιαλυτές) ή ιατρικές λύσεις που θα συζητήσεις με γυναικολόγο.
- Περιοδικοί έλεγχοι: ο γιατρός μπορεί να προτείνει εξετάσεις (π.χ. μέτρηση οστικής πυκνότητας — DEXA) ανάλογα με την ηλικία, το ιστορικό και τα συμπτώματά σου.
- Ιατρικές επιλογές (να συζητηθούν με γιατρό):
Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT): αντικαθιστά οιστρογόνα (συχνά και προγεσταγόνο όταν χρειάζεται). Μπορεί να μειώσει εξάψεις και να προστατέψει τα οστά, αλλά έχει οφέλη και πιθανούς κινδύνους, χρειάζεται εξατομικευμένη συζήτηση με γιατρό.
Μη-ορμονικές θεραπείες: υπάρχουν φάρμακα και άλλες επιλογές για εξάψεις και για αϋπνία/διάθεση, αλλά πάλι χρειάζεται ιατρική συμβουλή.
Πότε να μιλήσεις με γιατρό άμεσα:
- Αν έχεις πολύ βαριά ή επίμονη αιμορραγία.
- Αν τα συμπτώματα παρεμβαίνουν στην καθημερινότητά σου (π.χ. παραπάνω από απλό ενοχλητικό).
- Αν έχεις συμπτώματα που σε ανησυχούν ή πόνο, απώλεια βάρους, ή συμπτώματα που δεν αφορούν την εμμηνόπαυση.
Γιατί όλες οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση πρέπει να γνωρίζουν το Maca
Βρες εδώ περισσότερες πληροφορίες για την εμμηνόπαυση!
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
