iStock
Σου έχει τύχει να ξεκινήσεις μια πρόταση και να κολλήσεις; Να ψάχνεις τη σωστή λέξη ή να λες "εεε” χωρίς να το συνειδητοποιείς; Αυτά τα μικρά μοτίβα στην καθημερινή ομιλία δεν είναι μόνο συνήθειες, αλλά μπορεί να δίνουν πολύτιμες ενδείξεις για τον τρόπο που λειτουργεί ο εγκέφαλός σου.
Μια νέα μελέτη από το Baycrest, το Πανεπιστήμιο του Τορόντο και το York University, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Speech, Language, and Hearing Research, έδειξε ακριβώς αυτό: ο τρόπος που μιλάμε στην καθημερινότητα συνδέεται στενά με τις εκτελεστικές λειτουργίες, δηλαδή τις δεξιότητες που μας βοηθούν να θυμόμαστε, να οργανώνουμε, να σχεδιάζουμε και να σκεφτόμαστε ευέλικτα.
4 καθημερινά hacks για υγιή εγκέφαλο και πρόληψη Αλτσχάιμερ
Πώς διεξήχθη η έρευνα
Στους συμμετέχοντες ζητήθηκε να περιγράψουν σύνθετες εικόνες με δικά τους λόγια, ενώ παράλληλα ολοκλήρωναν τυπικά γνωστικά τεστ. Οι ερευνητές ηχογράφησαν την ομιλία και, με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, ανέλυσαν εκατοντάδες λεπτομέρειες, όπως:
- Παύσεις και μικρά κενά στον λόγο
- Λέξεις - γέφυρες όπως "εεε” και "εμ”
- Ταχύτητα ομιλίας και ρυθμό
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες προέβλεπαν με αξιοπιστία την απόδοση στα γνωστικά τεστ, ακόμα και όταν οι επιστήμονες λάμβαναν υπόψη την ηλικία, το φύλο και τη μόρφωση των συμμετεχόντων.
Ο Dr. Jed Meltzer, Senior Scientist στο Rotman Research Institute του Baycrest και κύριος συγγραφέας της μελέτης, τονίζει: "Το μήνυμα είναι σαφές: ο χρονισμός της ομιλίας είναι κάτι παραπάνω από στυλ, αποτελεί έναν ευαίσθητο δείκτη της εγκεφαλικής υγείας". Με άλλα λόγια, οι μικρές λεπτομέρειες της ομιλίας σου μπορεί να σου "μιλήσουν” για την κατάσταση του μυαλού σου πολύ νωρίτερα από ό,τι οι παραδοσιακές εξετάσεις.
Γιατί η φυσική ομιλία είναι τόσο σημαντική
Οι εκτελεστικές λειτουργίες επηρεάζονται πρώτες από τη γήρανση και είναι συχνά οι πρώτες που δείχνουν σημάδια σε περιπτώσεις άνοιας. Παράλληλα, τα παραδοσιακά τεστ είναι χρονοβόρα και επιρρεπή σε practice effects, δηλαδή βελτίωση απλώς επειδή ο συμμετέχων έχει εξοικειωθεί με το τεστ. Η φυσική ομιλία, όμως:
- Μετριέται εύκολα, καθημερινά και επανειλημμένα
- Δεν απαιτεί πίεση χρόνου ή τεχνητά περιβάλλοντα
- Δίνει πληροφορίες για ταχύτητα επεξεργασίας και γνωστική λειτουργία με ρεαλιστικό τρόπο
Με λίγα λόγια, η φωνή σου μπορεί να γίνει εργαλείο παρακολούθησης της υγείας του εγκεφάλου σου, χωρίς να χρειάζεσαι πολύπλοκες εξετάσεις.
Τι σημαίνει αυτό για την άνοια και τη γνωστική φθορά
Οι εκτελεστικές λειτουργίες επηρεάζονται πρώτες από τη γήρανση και εμφανίζουν πρώιμα σημάδια σε άτομα με άνοια. Η παραδοσιακή αξιολόγηση είναι χρονοβόρα και επιρρεπής σε "practice effects”, δηλαδή βελτίωση επειδή έχεις ξανακάνει τα τεστ. Η ανάλυση φυσικής ομιλίας, αντίθετα:
- Μπορεί να γίνει επαναλαμβανόμενα και ανεπαίσθητα
- Αποκαλύπτει προβλήματα επεξεργασίας και γνωστικής ταχύτητας
- Δίνει πρώιμα στοιχεία για άνοια ή γνωστική φθορά πριν εμφανιστούν εμφανή συμπτώματα
Με λίγα λόγια, αν παρατηρείς ότι ξεχνάς λέξεις, κάνεις περισσότερες παύσεις ή λες πιο συχνά "εεε”, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχεις άνοια, αλλά αποτελεί ένα πρώιμο "καμπανάκι” που αξίζει να παρακολουθήσεις.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι χρειάζονται μακροχρόνιες μελέτες, ώστε να ξεχωρίσουν τις φυσιολογικές αλλαγές από πρώιμα σημάδια νόσου. Ο συνδυασμός φυσικής ομιλίας με άλλα τεστ ή απεικονίσεις εγκεφάλου μπορεί να δώσει ακόμα πιο αξιόπιστη εικόνα.
40% πιο πολλές πιθανότητες άνοιας - Τι μπορεί να επιταχύνει τη φθορά του εγκεφάλου;
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
