Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας: Τι είναι η υπαρξιακή κατάθλιψη;

Η υπαρξιακή κατάθλιψη συνδέεται με πανανθρώπινες υπαρξιακές αναζητήσεις σχετικά με το νόημα της ζωής καθώς και τα υπόλοιπα θεμελιώδη θέματα της ύπαρξης, όπως ο θάνατος, η ελευθερία, η αγάπη, ο έρωτας, η μοναξιά

απόρριψη unsplash

Από την Ειρήνη Γιαννόπαπα, ψυχολόγο, MSc, Υπαρξιακή Συστημική ψυχοθεραπεύτρια. 

Άνθρωποι ιδιαίτερα ικανοί μοιάζουν αποδυναμωμένοι, δυσκολεύονται να νιώσουν επιθυμία, βουλιάζουν στη θλίψη, απαξιώνουν τον εαυτό τους και ταλανίζονται από ένα διαρκές υπαρξιακό άγχος και τον επώδυνο φόβο του θανάτου. Αν τα παραπάνω συναισθήματα και τρόπος σκέψης σού ακούγονται οικεία, τότε ίσως η επαφή με έναν ψυχοθεραπευτή θα μπορούσε να σε βοηθήσει, αφού ο ρόλος του σε αυτή την περίπτωση είναι να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να βρει το θάρρος να υπάρχει και να αναλάβει την ευθύνη να δώσει νόημα στη ζωή του.

Η απώλεια της ικανότητας να γοτεύεσαι από τη ζωή

Τα νήπια, όταν κάνουν τις πρώτες εξερευνήσεις του κόσμου που τα περιβάλλει, διακατέχονται από έναν υπέρτατο ενθουσιασμό για ό,τι βρεθεί στον δρόμο τους, ακόμα και για πράγματα που στους ενήλικες μοιάζουν άνευ σημασίας. Τι είναι αυτό που αλλάζει στην πορεία της ωρίμανσης και αποσύρουμε το πρωταρχικό δέος απέναντι στην ύπαρξη; Ο κόσμος "από-μαγεύεται" ή μήπως, τελικά, εμείς χάνουμε την ικανότητα να μαγευόμαστε από τα "απλά";

Ο θυμός που καθηλώνει 

Άνθρωποι με σπουδαίες δεξιότητες παραμένουν εγκλωβισμένοι στα τραυματικά βιώματα της ζωής τους. Ακινητοποιημένοι από τον θυμό για όσα αδίκως τους συνέβησαν, δυσκολεύονται να μετουσιώσουν τον πόνο σε δημιουργία και να βρουν θάρρος να υπάρξουν χωρίς να τους ορίζει το παρελθόν τους. Εμμένοντας στην αναιτιότητα του ψυχικού πόνου που έχουν βιώσει, καταναλώνουν χρόνο και ενέργεια, αναλογιζόμενοι όσα στερήθηκαν, χάνοντας όλα τα όμορφα που τους αντιστοιχούν στο παρόν και στη δυναμική για το μέλλον τους. Τις καταστάσεις που βιώσαμε δεν μπορούμε να τις αλλάξουμε, τις αντιδράσεις μας όμως μπορούμε να τις ορίσουμε.

Καταναλωτές αγαθών, ευχάριστων στιγμών και προσώπων 

Στην προσπάθεια να γεμίσουμε την κενή περιεχομένου ύπαρξη γινόμαστε "καταναλωτές". Καταναλώνω σημαίνει υπάρχω. Στον αντίποδα της απραξίας και της υπαρξιακής αποχαύνωσης βρίσκεται η φρενήρης συσσώρευση αγαθών, η εμμονική ενασχόληση με την αυτοβελτίωση και το "well-being". Η orthorexia έχει προστεθεί ήδη στον κατάλογο των ψυχικών διαταραχών. Συμπληρώματα διατροφής, υπερτροφές, θεραπείες ομορφιάς υπόσχονται να προσφέρουν λίγη αίσθηση ελέγχου της ζωής και παράταση της νεότητας ώστε να ξορκίσουμε το κακό, το τέλος της ύπαρξης.

Personal training, δραστηριότητες εκτός σπιτιού, υπερμαραθώνιοι, όλα γίνονται με έναν καταιγιστικό καταναγκαστικό ρυθμό. Ο χρόνος πρέπει να γεμίσει για να μη σκεφτόμαστε τη φθαρτότητά μας. Οι στιγμές πρέπει να καταχωρηθούν στα social media για να πάρουν αποδοχή και να μην κατρακυλήσουν στη λήθη, αφού στερούνται πραγματικής απόλαυσης.

Στις διαπροσωπικές σχέσεις ακολουθείται το ίδιο μοτίβο. Η "κατανάλωση προσώπων" μοιάζει βολική. Ο χρόνος είναι περιορισμένος, στα διαλείμματα από την "παραγωγή" βρίσκουμε κάποιον που δε θα μας κουράσει πολύ. Θα είναι εύκολα διαθέσιμος και θα ζητάει λίγα. Όταν καταλάβουμε ότι ούτε αυτός γεμίζει το υπαρξιακό κενό μας, προχωράμε στο επόμενο προφίλ. Μια εναγώνια προσπάθεια να ξεφύγουμε, να βρούμε έναν άνθρωπο-αγχολυτικό, που θα μας ανακουφίσει για λίγο από το βάρος της ύπαρξής μας. Η απουσία δέσμευσης μοιάζει με απελευθέρωση, δεν είναι όμως πραγματική ελευθερία. Ζητώντας το "λίγο", μένουμε δέσμιοι στη στέρηση.

"Πώς να ζήσω τη ζωή μου;"

Όπως έγραφε ένας σπουδαίος άνθρωπος και ψυχοθεραπευτής, ο οποίος έζησε αρκετά χρόνια της ζωής του μέσα σε στρατόπεδα συγκέντρωσης: "Ήταν ανάγκη να σταματήσουμε να ρωτάμε σχετικά με το νόημα της ζωής και απεναντίας να σκεφτούμε εμάς ως εκείνους που τους ρωτάει η ζωή – κάθε μέρα και ώρα". Ο επαναπροσδιορισμός του νοήματος της ζωής θα προέλθει από εμάς τους ίδιους. Ενήμεροι πάντα για το τέλος, καλούμαστε να ξανακερδίσουμε τη νηπιακή ικανότητα να γοητευόμαστε από τα απλά και σπουδαία πράγματα της ύπαρξης.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr

Read Next

MORE FROM

Υγεία

Δεικτης μαζας σωματος

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i

Ποσο νερο πρεπει να πινω

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i

Θερμιδες που καιω στο τρεξιμο

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i