iStock
Από τη Μαρίνα Μόσχα, MA Κλινικής Ψυχολογίας, ψυχοθεραπεύτρια (marinamoscha.life).
Πώς θα αγκαλιάσουμε εκείνη την εικόνα του εαυτού μας που θα κάνει λιγότερα απ’
όσα έχει ήδη συνηθίσει; Έχουμε τη δύναμη; Γιατί, ναι, χρειάζεται δύναμη για να μην υποκύψουμε σε αυτό που τόσα χρόνια έχουμε μάθει, καθώς, όπως όλοι μας –ή
τουλάχιστον οι περισσότεροι– γνωρίζουμε, η επιβράβευση έρχεται μέσα από τις επιτεύξεις μας, όποιες και αν είναι αυτές. Μάλιστα, πολλές φορές πέφτουμε στην παγίδα να κάνουμε πράγματα μόνο και μόνο για να κάνουμε κάτι και να μη θεωρήσουμε εμείς ή οι άλλοι πως είμαστε μαλθακοί και τεμπέληδες. Κι όμως! Το να μάθουμε να κάνουμε λιγότερα απ’ όσα έχουμε συνηθίσει κρύβει μέσα του μια δύναμη και μια μαγεία. Μια εικόνα που μας επιτρέπει να απολαύσουμε και να ευχαριστηθούμε στη ζωή μας πράγματα που προσπερνούσαμε γιατί δεν είχαμε τον χρόνο να τα δούμε.
Αγκαλιάζοντας τη δύναμη να κάνουμε λιγότερα
Είτε μας αρέσει είτε όχι, ζούμε στην εποχή της παραγωγικότητας, όπου όσο και να
θέλουμε να αντισταθούμε είναι σαν να έχουμε "ρουφήξει" μέσα μας την πίεση για να κάνουμε όλο και πιο πολλά, λες και θα πάρουμε βραβείο γι’ αυτή την προσπάθεια. Επικεντρωνόμαστε σε αυτό και δε βλέπουμε ο ένας τον άλλο, εστιάζουμε μόνο σε αυτό που έχουμε στο μυαλό μας, στις σκέψεις μας, απομακρυνόμαστε από την ανθρώπινη υπόσταση, από τον εσωτερικό μας κόσμο.
Η εναλλακτική; Αντί να σκεφτούμε αυτά που έχουμε να κάνουμε και δεν τελειώνουν ποτέ, ας ντυθούμε, ας βγούμε έξω και ας απολαύσουμε τον ηλιόλουστο καιρό. Και ας σκεφτούμε ουσιαστικά την έννοια της αυτοφροντίδας. Πόση ανάγκη τελικά έχουμε αυτό το απαλό χάδι του ήλιου; Χωρίς να κάνουμε τίποτα. Απλά να αφεθούμε στο χάδι του, χωρίς σκέψεις, χωρίς "πρέπει", χωρίς "γιατί". Απλά να σηκώσουμε το κεφάλι μας ψηλά, άλλωστε αυτό σημαίνει και η λέξη άνθρωπος: άνω + θρώσκω, κοιτάζω προς τα πάνω, κοιτάζω ψηλά (μία τουλάχιστον από τις πιθανές ετυμολογικές εκδοχές – και αυτήν κρατάω). Πώς όμως από όντα που κοιτάζουμε ψηλά και κινούμαστε προς τα εμπρός –ό,τι και αν σημαίνει αυτό–, κυνηγώντας τους στόχους μας, παλεύοντας για την επιβίωσή μας ίσως, καταλήξαμε να κινούμαστε σαν να μας κυνηγούν, κοιτάζοντας προς τα κάτω;
Πώς τελικά υιοθετήσαμε μια καταθλιπτική σημειολογικά και φαινομενικά κίνηση;
Πίσω από κάθε αλλαγή βρίσκεται ο φόβος Κι όμως, έχουμε και άλλες ιδιότητες πέρα από τις παραγωγικές. Και χρειάζεται πραγματικά δύναμη –εσωτερική δύναμη– για να τις αναγνωρίσουμε, να τις δούμε, να τις αποδεχτούμε αγκαλιάζοντάς τες και χωρίς τύψεις. Γιατί; Γιατί πολύ απλά, πίσω από την κάθε αλλαγή βρίσκεται ο φόβος. Αν λοιπόν υποθέσουμε ότι εγώ θέλω να αλλάξω, όπως το ότι βγήκα και κάθισα στο παγκάκι να "φωτοσυνθέσω", αυτό προκαλεί αλλαγή στο πρόγραμμά μου που μου δημιουργεί ανασφάλεια μέσα από τις εκκρεμότητες που τρέχουν και τον φόβο ότι "δε θα προλάβω".
Η απασχόληση ως αποφυγή
Λέμε πως, όταν δε νιώθουμε καλά, είναι χρήσιμο να απασχολήσουμε το μυαλό μας με κάτι ώστε να ξεχαστούμε, να βρούμε ένα νόημα, έναν σκοπό και να επανέλθουμε. Και, ναι, πρόκειται για έναν επιτυχημένο –συνήθως– τρόπο. Μόνο που αυτός ο τρόπος έχει ημερομηνία λήξης. Κάπου, κάπως έχουμε παρανοήσει την εργασιοθεραπεία, που μας βοηθά σε δύσκολες στιγμές να ξεπεράσουμε καταστάσεις, με την εργασιοθεραπεία που διαρκεί όλη μας τη ζωή και μας κρατά παγιδευμένους. Κι εκεί χανόμαστε.
Μπορεί η παραγωγικότητα να μας δίνει μια αίσθηση του σκοπού, του νοήματος, της επίτευξης, της σημαντικότητας, του κύρους. Λειτουργεί όμως σε ορισμένες περιπτώσεις και ως τρόπος αποφυγής ή διαφυγής απ’ ό,τι δε θέλουμε να δούμε ή και να ασχοληθούμε. Προσπαθούμε να αποδείξουμε στους άλλους, αλλά και στον
εαυτό μας κυρίως, ότι "μπορούμε". Το κόστος είναι το χάσιμο της επαφής με τον ίδιο μας τον εαυτό πρωτίστως και με τους γύρω μας δευτερευόντως. Και μπορεί να φοβόμαστε τα συναισθήματά μας, όμως μόνο αν τα αντιμετωπίσουμε θα μάθουμε τελικά ποιοι είμαστε, τι έχουμε ανάγκη, αλλά και θα νιώσουμε πραγματικά ελεύθεροι.
Πώς θα κάνουμε λιγότερα χωρίς να νιώθουμε τύψεις;
Ασφαλώς και χρειαζόμαστε στόχους, αλλά σε μια ισορροπία ώστε να απολαμβάνουμε την ομορφιά και τον πλούτο της ζωής. Να νιώσουμε ζωντανοί μέσα από τις εσωτερικές μας ανάγκες. Ας αναρωτηθούμε, όλο αυτό το καθημερινό τρέξιμο είναι πράγματι απαραίτητο; Μήπως μπορούμε να ακολουθήσουμε έναν άλλο τρόπο ή να βάλουμε ένα πρόγραμμα που είναι όμως ευμετάβλητο χωρίς να νιώθουμε τύψεις; Και όσοι μπορούν να γνωρίσουν τον εαυτό τους καλύτερα μέσα
από μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία αυτογνωσίας θεωρούνται τυχεροί, αλλά και δυνατοί συνάμα στην επεξεργασία όλων αυτών που "κουβαλάνε" στις βαλίτσες από το παρελθόν και στο χτίσιμο της εμπιστοσύνης στον εαυτό και στις δυνάμεις του, δίνοντας άλλη νότα στη ζωή μας.
Είμαστε πολύ περισσότερα από αυτό που απλά κάνουμε
Βιώνουμε δύσκολες καταστάσεις λόγω της πανδημίας και προσπαθούμε να βρούμε τρόπους για να μας διατηρούμε απασχολημένους, ανεβάζοντας την αδρεναλίνη ώστε να μην πέσουμε ψυχολογικά. Κάνουμε όλο και περισσότερα πράγματα για να νιώθουμε πιο παραγωγικοί. Και όμως! Είμαστε πολύ περισσότερα απ’ όλα όσα κάνουμε για να γεμίζουμε τον χρόνο μας. Κάπου χρειάζεται να έρθουμε σε επαφή μ’ εμάς τους ίδιους, να δούμε τι θα προκύψει από αυτή την επαφή.
Η Annie Dillard στο βιβλίο της The Writing Life αναφέρει χαρακτηριστικά ότι "το
πώς περνάμε τις ημέρες μας είναι το πώς περνάμε τη ζωή μας". Ναι, μπορεί
να γεμίζουμε το πρόγραμμά μας όπως όπως, ξεχνάμε όμως πως έτσι ακριβώς περνά και η ζωή μας η ίδια. Ασφαλώς το να έχουμε ένα πρόγραμμα μας προστατεύει από το χάος, παρ’ όλ’ αυτά, είναι ένα "κουτάκι" που μας δίνει την αίσθηση μιας τάξης εσκεμμένης και πλαστής.
Ας δώσουμε λοιπόν φωνή στις ανάγκες που πηγάζουν από μέσα μας, ας τους δώσουμε την ευκαιρία να εκφραστούν και να εισακουστούν. Και, ναι, μπορεί να κάνουμε λιγότερα, είμαστε όμως πολύ περισσότερα απ’ όλα όσα και να κάνουμε. Η ουσία είναι αυτή που θα μας μείνει και όχι το γεμάτο πρόγραμμα που εν τέλει ξεχνάμε και τι κάναμε. Προσωπικά, αυτή η αίσθηση από το χάδι του ήλιου στο πρόσωπό μου έχει "γράψει" μέσα μου. Ας απολαύσουμε όλοι χωρίς τύψεις τέτοιες στιγμές, καθώς όλα χωρούν στη ζωή μας, φτάνει να τους δώσουμε τον απαραίτητο χώρο και χρόνο.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
