Η ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια Μυρτώ Μπεχράκη μιλά σε πρώτο πρόσωπο και αναλύει για εμάς την επιστήμη του έρωτα.
"Δε μ’ αρέσει να δουλεύω με ερωτευμένους. Ίσως γιατί τους ζηλεύω – κι εγώ ο ίδιος λαχταρώ να μαγευτώ. Ίσως, πάλι, γιατί ο έρωτας και η ψυχοθεραπεία είναι μεταξύ τους ασύμβατα. Ο καλός θεραπευτής πολεμά το σκοτάδι και ζητά το φως, ενώ ο έρωτας συντηρείται από το μυστήριο και καταρρέει μόλις αρχίσεις να τον εξετάζεις σχολαστικά. Κι εγώ σιχαίνομαι να γίνομαι ο δήμιος του έρωτα". – IRVIN YALOM, Ο ΔΉΜΙΟΣ ΤΟΥ ΈΡΩΤΑ Ως θεραπεύτρια αισθάνομαι ακριβώς έτσι όταν έχω απέναντί μου έναν ερωτευμένο πελάτη. Αλλά τώρα θα γίνω... ο δήμιος του έρωτα και θα τον εξετάσουμε σε βάθος, μειώνοντας μεν κάπως το ρομαντισμό, αλλά κατανοώντας την πολυπλοκότητά του. Ο έρωτας μας μαγεύει, μας κάνει να ζούμε σε ένα άλλο, παράλληλο σύμπαν. Το ευχάριστο είναι ότι δεν είμαστε "τρελοί" ή οι μόνοι στον πλανήτη Γη όταν αισθανόμαστε "πεταλούδες" στο στομάχι, που δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε, να κοιμηθούμε ή να φάμε. Όλοι βιώνουν παρόμοια πράγματα, γιατί, όταν είμαστε ερωτευμένοι, συμβαίνουν πολλές αλλαγές στο σώμα μας, οι οποίες δικαιολογούν ακριβώς αυτές τις αισθήσεις.
7 facts για τη βιολογία του έρωτα
#1 Ο βασικός πρωταγωνιστής της έλξης είναι οι φερομόνες, οι οποίες είναι χημικές ουσίες που τις μυρίζουμε χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Εκκρίνονται από το πρόσωπο, τις μασχάλες και τα γεννητικά όργανα. Επηρεάζουν το τμήμα του εγκεφάλου που ρυθμίζει τις αναπαραγωγικές μας ορμόνες και πολύ γρήγορα αλλάζουν τη συμπεριφορά μας ώστε αφενός να είμαστε πιο θελκτικοί στους γύρω μας και αφετέρου ασυνείδητα να αντιλαμβανόμαστε αν αισθανόμαστε έλξη προς κάποιον ή όχι. Ευτυχώς (ή δυστυχώς), οι φερομόνες είναι άοσμες και δεν μπορούν να παραχθούν με τεχνητό τρόπο. Κάποιοι ερευνητές όμως αμφισβητούν την ύπαρξή τους και θεωρούν πως είναι ένας μύθος. Μήπως όμως είναι απλά ανακουφιστικό να σκεπτόμαστε ότι η έλξη είναι πέραν του νοητικού ελέγχου μας;
#2 Όταν συναντούμε έναν εν δυνάμει εραστή, οι ορμόνες μας κάνουν πάρτι και ευθύνονται για πολλά από αυτά που αισθανόμαστε. Η βασίλισσα όλων είναι η ντοπαμίνη ή, αλλιώς, το φυσικό "happy pill" του οργανισμού μας. Η δράση της προσομοιάζει με αυτήν της κοκαΐνης και μας κατακλύζει κατά την αρχική περίοδο του ενθουσιασμού. Σε έρευνα από το Τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Rutgers στις ΗΠΑ εξέτασαν τους εγκεφάλους ερωτευμένων ανθρώπων μέσω μαγνητικού τομογράφου και κατέληξαν πως, όταν εκείνοι έβλεπαν φωτογραφίες των αγαπημένων τους, υπήρχε υπερδιέγερση ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου οι οποίες συνδέονται άμεσα με την παραγωγή ντοπαμίνης. Είναι λοιπόν και με την επιστημονική επιβεβαίωση η ντοπαμίνη που μας κάνει ιδιαίτερα ενεργητικούς, μας φέρνει υπερδιγερση, μας κάνει να κοιμόμαστε λιγότερο και μας προκαλεί άγχος. Η επίδρασή της όμως δε σταματά εδώ: Επίσης, μας κάνει να αισθανόμαστε γενικά όμορφα, να μην πονάμε και να ωραιοποιούμε (ή στρουθοκαμηλίζουμε;) όταν είμαστε μαζί με τον αγαπημένο μας. Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και η αδρεναλίνη, η οποία ευθύνεται για τους αυξημένους χτύπους της καρδιάς, το κοκκίνισμα στα μάγουλα, τη γρήγορη αναπνοή, τις "πεταλούδες" στο στομάχι και την εφίδρωση στις παλάμες.
#3 Μετά την αρχική έξαψη, αναλαμβάνει ρόλο η σεροτονίνη, η οποία μας κάνει να "βυθιζόμαστε" στις σκέψεις μας για τον άλλο, να θέλουμε να μάθουμε τα πάντα γι’ αυτόν, να αλλάζουμε σημαντικές πλευρές του εαυτού μας για να μπορούμε να συμπορευτούμε. Να παθαίνουμε ένα είδος μικρής "εμμονής". Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι υψηλά επίπεδα σεροτονίνης συναντώνται σε άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.
#4 Στη συνέχεια έρχεται η νηνεμία μετά την μπόρα. Η περίοδος της αγκαλιάς, της αγάπης, της αφοσίωσης, όπου πρωταγωνίστρια είναι η ωκυτοκίνη. Απελευθερώνεται κατά τον οργασμό, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, και γι’ αυτόν το λόγο μετά την κορύφωση αισθανόμαστε πιο κοντά στο σύντροφό μας. Δενόμαστε, γινόμαστε "ένα". Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που αυτή η ορμόνη εκκρίνεται κατά τον τοκετό και βοηθά τη μητέρα να δεθεί με το νεογέννητο μωρό της.
#5 Πέρα από τις ορμόνες, ο έρωτας αλλάζει και με άλλους τρόπους το σώμα μας. Κατά τη βλεμματική επαφή διαστέλλονται οι κόρες των ματιών μας. Είναι μια αυτόματη αντίδραση την οποία δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Υπάρχουν διάφορες υποθέσεις και επεξηγήσεις για το φαινόμενο αυτό. Κάποιοι ερευνητές προτείνουν πως η κόρη του ματιού διαστέλλεται προκειμένου να αυξηθεί η περιφερειακή μας όραση και άρα να εξετάσουμε αν ο υποψήφιος αγαπημένος είναι κατάλληλος σε όλα τα επίπεδα. Άλλοι θεωρούν ότι έτσι γινόμαστε πιο ελκυστικοί. Για τον ίδιο λόγο διαστέλλονται οι κόρες των ματιών των μωρών όταν κοιτάζουν τους γονείς τους (έτσι καταφέρνουν να "αποσπάσουν" τρυφερότητα). Σε κάθε περίπτωση, αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως αυτή η ένδειξη είναι ασυνείδητη και δεν υπάρχει λόγος να προσπαθήσουμε να την ελέγξουμε. Ας αφήσουμε το σώμα να μιλήσει.
#6 Ένα ακόμα ενδιαφέρον φαινόμενο όταν είμαστε ερωτευμένοι είναι ότι επηρεάζεται η λειτουργία της καρδιάς: έχουμε χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και άρα μειώνονται οι πιθανότητες για καρδιαγγειακά νοσήματα. Μια έρευνα από το Αμερικάνικο Κολέγιο Καρδιολογίας σε 3,5 εκατομμύρια ανθρώπους έδειξε ότι τα παντρεμένα ζευγάρια έχουν 5-19% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κάποιο νόσημα, ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. Αυτή η τάση οφείλεται κυρίως σε δύο παράγοντες: Πρώτον στην ωκυτοκίνη και την αδρεναλίνη που αναλαμβάνουν και επηρεάζουν τον οργανισμό, αλλά και στο γεγονός ότι, όταν είμαστε ερωτευμένοι με κάποιον, προσέχουμε περισσότερο τον εαυτό μας. Ασκούμαστε περισσότερο, τρώμε πιο υγιεινά, ίσως δουλεύουμε λιγότερο για να ζήσουμε τον έρωτά μας περισσότερο.
#7 Και το καλύτερο για το τέλος: όταν ερωτευόμαστε, χάνουμε βάρος. Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ κατέληξαν ότι η πρόσληψη ωκυτοκίνης από τη μύτη σε υγιείς άνδρες οδηγεί σε μείωση της όρεξης, κατανάλωση χαμηλότερων θερμιδικά τροφίμων και αύξηση του μεταβολισμού. Οπότε, στην περίπτωση του έρωτα, όπου η ωκυτοκίνη παράγεται φυσικά από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου μας, συμβαίνουν και αυτές οι οργανικές αλλαγές. Παράλληλα όμως, μειώνονται οι φορές που τρώμε επειδή νιώθουμε κενό, γιατί πλέον δεν τρώμε για να γεμίσουμε αυτό το κενό, αλλά για να ευχαριστηθούμε ένα γεύμα. Και αυτό αλλάζει πολύ τη σχέση μας με το φαγητό. Επίσης, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πρώτη φάση του έρωτα είναι μια περίοδος όπου είμαστε σε εγρήγορση. Όπως και στην αντίδραση "μάχη ή φυγή" (fight or flight), η αδρεναλίνη μειώνει την επιθυμία μας για φαγητό, μιας και προετοιμάζει τον οργανισμό για κίνηση.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
