iStock
Μετά τα 40, ο εγκέφαλός σου αρχίζει να χάνει λίγο από τον όγκο του κάθε δεκαετία – περίπου 5% σύμφωνα με έρευνες. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι είσαι καταδικασμένη στη λήθη και τη μείωση της πνευματικής σου υγείας. Αντιθέτως, όπως εξηγεί στο Νational Geographic η Dr. Maya Shankar, γνωστική επιστήμονας που συμμετέχει στη σειρά Limitless: Live Better Now, η μάθηση ενός νέου μουσικού οργάνου αποτελεί ένα "πλήρες γυμναστήριο για τον εγκέφαλο".
Γήρανση εγκεφάλου: Οι δύο παράγοντες που την επιταχύνουν
Ο Daniel Gustavson, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Boulder, επιβεβαιώνει πως η εξάσκηση σε νέες δεξιότητες ενεργοποιεί σχεδόν όλες τις περιοχές του εγκεφάλου, ενώ η Dr. Golnaz Yadollahikhales, νευρολόγος στο Cedars-Sinai Medical Center, τονίζει ότι η διατήρηση των συνδέσεων μεταξύ των ημισφαιρίων και η ενίσχυση της λευκής ουσίας είναι καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση της πνευματικής λειτουργίας.
Γιατί ο εγκέφαλος μικραίνει με την ηλικία
Η φυσιολογική απώλεια εγκεφαλικού ιστού, γνωστή και ως ατροφία, ξεκινά συχνά από τα 30 και επηρεάζει περιοχές όπως ο προμετωπιαίος φλοιός και ο ιππόκαμπος. Η πρώτη ελέγχει τη λήψη αποφάσεων και την προσαρμοστικότητα, ενώ η δεύτερη τη μνήμη και την πλοήγηση στον χώρο. Η Dr. Shankar εξηγεί ότι η απώλεια μνήμης ή οι μικρές δυσκολίες στην ανάκληση πληροφοριών αντικατοπτρίζουν αλλαγές στις νευρωνικές συνδέσεις.
Η γήρανση συνοδεύεται από μείωση των νευρώνων, των συνάψεων και της πλαστικότητας του εγκεφάλου, ενώ η παραγωγή σημαντικών νευροδιαβιβαστών όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η ακετυλοχολίνη μειώνεται, επηρεάζοντας τη νοητική σου διαύγεια.
Πώς μπορείς να προστατεύσεις τον εγκέφαλό σου
Η απάντηση βρίσκεται στη νευροπλαστικότητα, δηλαδή την ικανότητα του εγκεφάλου να αναδιατάσσει τις συνδέσεις του σε όλη τη διάρκεια της ζωής σου. Κάθε νέα δεξιότητα χτίζει "νέες διαδρομές" στον εγκέφαλο, σύμφωνα με τη Shankar. Αυτή η ευελιξία δημιουργεί τη λεγόμενη γνωστική ανθεκτικότητα, που λειτουργεί σαν "πλαίσιο στήριξης" και σε βοηθά να λειτουργείς καλά ακόμα και αν κάποια περιοχή του εγκεφάλου φθίνει.
Ο πιο δυνατός τρόπος για να ενισχύσεις αυτήν την ανθεκτικότητα; Νέες, απαιτητικές πνευματικά δραστηριότητες: αθλήματα, ζωγραφική, μαγείρεμα, γράψιμο, κωδικοποίηση, χορός ή εκμάθηση νέας γλώσσας. Όπως εξηγεί η Shankar, αυτές οι δραστηριότητες βελτιώνουν τη λευκή ουσία, υποστηρίζουν τη λειτουργία των νευροδιαβιβαστών και ενισχύουν την επικοινωνία μεταξύ των ημισφαιρίων.
Γιατί η μουσική είναι το "πλήρες γυμναστήριο"
Η μάθηση ενός μουσικού οργάνου φαίνεται να είναι ο πιο ισχυρός τρόπος ενίσχυσης του εγκεφάλου, καθώς απαιτεί ταυτόχρονη ενεργοποίηση πολλών περιοχών του. Ο Gustavson εξηγεί ότι η εκμάθηση μουσικής ενισχύει τη λειτουργία της εκτελεστικής μνήμης, τη βραχυπρόθεσμη μνήμη και τη συνεργασία των ημισφαιρίων μέσω του σωματικού σχήματος της λευκής ουσίας, της λεγόμενης corpus callosum.
Μελέτες δείχνουν ότι η εκμάθηση πιάνου για έξι μήνες σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας βελτιώνει τη δομική σύνδεση εγκεφαλικών περιοχών που σχετίζονται με τη μνήμη και τη γλώσσα. Άλλη έρευνα έδειξε ότι η εκμάθηση του keyboard harmonica για τρεις μήνες βελτίωσε τη λεκτική μνήμη σε άτομα χωρίς προηγούμενη μουσική εμπειρία.
Πώς να ξεκινήσεις
Η επιλογή του σωστού οργάνου είναι σημαντική: πρέπει να σε ενθουσιάζει αλλά και να σε προκαλεί. Όπως λέει η Yadollahikhales, αν είναι πολύ εύκολο δεν θα προκαλέσει νευροπλαστικότητα, αν είναι πολύ δύσκολο μπορεί να τα παρατήσεις. Πιάνο, κιθάρα και ντραμς είναι ιδανικά για τη διπλή συντονιστική πρόκληση.
Αν δεν θέλεις μαθήματα με δάσκαλο, υπάρχουν εφαρμογές, βίντεο στο YouTube ή ομαδικά μαθήματα για ενήλικες. Ο Gustavson τονίζει τη σημασία της κοινωνικής διάστασης της μουσικής: βελτιώνει τη διάθεση, προσθέτει διασκέδαση και ενισχύει την πειθαρχία. Όπως επισημαίνει ο Michael Snyder, καθηγητής γενετικής στο Stanford: "Η προσπάθεια και μόνο, όχι η τελειότητα, ενισχύει τον εγκέφαλο σε οποιαδήποτε ηλικία". Συμπέρασμα; Ο χρόνος δεν σταματά, αλλά η υγεία του εγκεφάλου σου μπορεί να προστατευτεί και να ανανεωθεί. Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου μετά τα 40 είναι επένδυση για τη νεανικότητα και την ευελιξία του εγκεφάλου σου.
Η διατροφή MIND σώζει τον εγκέφαλο: Τι να τρως για να αποφύγεις Αλτσχάιμερ και άνοια
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
