Πέντε πιθανά σημάδια της ανεπάρκειας ωμέγα-3

Μεταξύ άλλων, η μη επαρκής πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων μπορεί να επηρεάσει την υγεία του δέρματος και των μαλλιών μας.

iStock

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι ένα σημαντικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών και συμβάλλουν στην ενίσχυση συστημάτων όπως το ανοσοποιητικό, το πνευμονικό, το καρδιαγγειακό και το ενδοκρινικό. Είναι ένας τύπος πολυακόρεστου λιπαρού οξέος. Σημαντικά ωμέγα-3 στα τρόφιμα περιλαμβάνουν το α-λινολενικό οξύ, το εικοσαπεντανοϊκό οξύ και το δοκοσαεξανοϊκό οξύ. Τα λιπαρά αυτά τα προσλαμβάνουμε από τη διατροφή μας -τα λιπαρά ψάρια είναι πλούσια σε αυτά- ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να συστήσει συμπλήρωμα διατροφής. Η ανεπάρκεια σε ωμέγα-3 λιπαρά σημαίνει ότι το σώμα δεν λαμβάνει αρκετά ωμέγα-3 λιπαρά, γεγονός που μπορεί να θέσει κάποιον σε κίνδυνο αρνητικών επιπτώσεων για την υγεία.

Ας δούμε πέντε πιθανά σημάδια και συμπτώματα της ανεπάρκειας ωμέγα-3:

Ερεθισμός και ξηρότητα του δέρματος

Εάν το σώμα στερείται ωμέγα-3 λιπαρών ένα από τα πρώτα μέρη που μπορεί να γίνει αντιληπτό αυτό είναι στο δέρμα. Ευαίσθητο, ξηρό δέρμα ή ακόμα και μια ασυνήθιστη αύξηση της ακμής μπορεί να είναι ανάμεσα στα σημάδια της ανεπάρκειας ωμέγα-3. Τα ωμέγα-3 λιπαρά βελτιώνουν την ακεραιότητα των δερματικών φραγμών, αποτρέποντας την απώλεια υγρασίας και προστατεύοντάς την από ξηρότητα και ερεθισμό, ενώ μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της ακμής και της φλεγμονής του δέρματος. Συνολικά, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι σημαντικά για τη διατήρηση της βέλτιστης υγείας του δέρματος, οπότε αν κάποιος δεν λαμβάνει αρκετά από τη διατροφή του, μπορεί να παρατηρήσει αλλαγές στο δέρμα του.

Κατάθλιψη

Τα ωμέγα-3 λιπαρά είναι ένα ουσιαστικό συστατικό του εγκεφάλου και είναι γνωστό ότι έχουν νευροπροστατευτικές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις. Μπορούν ακόμη και να βοηθήσουν στη θεραπεία νευροεκφυλιστικών ασθενειών και εγκεφαλικών διαταραχών, όπως η νόσος του Alzheimer, η άνοια και η διπολική διαταραχή. Πολλές μελέτες δείχνουν μια σύνδεση μεταξύ χαμηλών επιπέδων ωμέγα-3 και μιας υψηλότερης συχνότητας εμφάνισης της κατάθλιψης. Η λήψη συμπληρωμάτων ωμέγα-3 μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στα καταθλιπτικά συμπτώματα. Έτσι, ενώ πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη διαταραχών ψυχικής υγείας, μια διατροφή πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου ορισμένων ψυχικών παθήσεων.

Ξηροφθαλμία

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα παίζουν ρόλο στην υγεία των ματιών, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης της υγρασίας τους και, ενδεχομένως, ακόμη και της παραγωγής δακρύων. Για τον λόγο αυτό, πολλοί πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης συνταγογραφούν ωμέγα-3 συμπληρώματα για να βοηθήσουν στην ανακούφιση του συνδρόμου ξηροφθαλμίας. Τα συμπτώματά του περιλαμβάνουν συχνά δυσφορία των ματιών και ακόμη και διαταραχές στην όραση. Εάν κάποιος λοιπόν παρατηρήσει μια αύξηση της ξηρότητας των ματιών, αυτό μπορεί να είναι μια ένδειξη ότι η διατροφή του στερείται ωμέγα-3 λιπαρών. Ωστόσο, είναι πολλές οι διαταραχές υγείας που μπορεί να συμβάλουν στα συμπτώματα ξηροφθαλμίας. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να μιλήσει κανείς με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψής του, αν αντιμετωπίζει ξηροφθαλμία ή άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με τα μάτια.

Πόνος και δυσκαμψία στις αρθρώσεις

Είναι σύνηθες να αντιμετωπίζει κανείς πόνο στις αρθρώσεις και δυσκαμψία καθώς μεγαλώνει. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με μια κατάσταση που ονομάζεται οστεοαρθρίτιδα, στην οποία ο χόνδρος που καλύπτει τα οστά διασπάται. Εναλλακτικά, μπορεί να σχετίζεται με μια φλεγμονώδη αυτοάνοση κατάσταση που ονομάζεται ρευματοειδής αρθρίτιδα. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η λήψη συμπληρωμάτων ωμέγα-3 λιπαρών οξέων βοηθά στη μείωση του πόνου στις αρθρώσεις και στη βελτίωση των συμπτωμάτων σε άτομα με την ασθένεια. Έτσι, αν κάποιος έχει παρατηρήσει μια αύξηση του πόνου στις αρθρώσεις ή συναφή αρθριτικά συμπτώματα, τα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων θα μπορούσαν να είναι χαμηλά και η λήψη συμπληρωμάτων ίσως βοηθούσε. Είναι ωστόσο απαραίτητο να προηγηθεί μια συζήτηση με έναν ειδήμων ιατρό αν κάποιος αντιμετωπίζει πόνο στις αρθρώσεις ή συμπτώματα αρθρίτιδας, προκειμένου να καθοριστεί η αιτία και να βρεθεί η κατάλληλη θεραπεία.

Αλλαγές στα μαλλιά

Ακριβώς όπως τα ωμέγα-3 λιπαρά βοηθούν στη διατήρηση της υγρασίας στο δέρμα, βοηθούν και στη διατήρηση της υγρασίας των μαλλιών. Οι αλλαγές στην υφή, την ποιότητα και την πυκνότητα των μαλλιών μπορεί να υποδεικνύουν χαμηλά επίπεδα ωμέγα-3. Έτσι, αν κάποιος αντιμετωπίζει αυξημένη τριχόπτωση ή έχει παρατηρήσει αραίωση, ξηρότητα και ευαισθησία στα μαλλιά του, η λήψη ωμέγα-3 συμπληρωμάτων μπορεί να βοηθήσει.

Επιβεβαίωση ανεπάρκειας ωμέγα-3 λιπαρών οξέων

Είναι ασυνήθιστο για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να αξιολογούν τακτικά τα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων ενός ατόμου. Δεν υπάρχει τυπική εξέταση για τη διάγνωση μιας ανεπάρκειας ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι για να αναλύσει κανείς τα επίπεδά τους αν είναι απαραίτητο. Πρώτον, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να λάβουν ένα δείγμα αίματος και να αναλύσουν τα επίπεδα των ωμέγα-3 στα λίπη ή στο πλάσμα του αίματος. Μπορούν επίσης να αξιολογήσουν τα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων έμμεσα αναλύοντας τη σύνθεση των λιπαρών οξέων των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Αυτή η προσέγγιση εξετάζει τη μακροπρόθεσμη διατροφική πρόσληψη λιπαρών για αρκετούς μήνες και μπορεί να παρέχει μια ιδέα της συνολικής πρόσληψης ωμέγα-3. Ακόμα, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ποσότητα των λιπαρών οξέων στο αίμα μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάλογα με το πότε και το τι έφαγε ο εξεταζόμενος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης απαιτούν ένα άτομο να τηρήσει νηστεία μια μέρα πριν δώσει ένα δείγμα αίματος για την αξιολόγηση των λιπιδίων. Η δυτική διατροφή είναι γνωστό ότι είναι υψηλή σε κορεσμένα λιπαρά και χαμηλή σε ακόρεστα λιπαρά, συμπεριλαμβανομένων των ωμέγα-3 λιπαρών. Μεταξύ των πληθυσμών που τρώνε περισσότερα ψάρια, υπάρχει λιγότερη ανησυχία για ανεπάρκεια ωμέγα-3 λιπαρών. Εν αντιθέσει, μπορεί να είναι σε υψηλότερο κίνδυνο ανεπάρκειας ωμέγα-3 λιπαρών, όσοι δεν καταναλώνουν ψάρια και θαλασσινά.

Βελτίωση επιπέδων ωμέγα-3 λιπαρών οξέων

Ορισμένα τρόφιμα, όπως οι σπόροι chia και άλλα φυτικά τρόφιμα, είναι πλούσια σε ALA ή αλλιώς α-λινολενικό οξύ, το ένα είδος των ωμέγα-3 λιπαρών. Τα ψάρια και άλλα τρόφιμα που είναι ως επί το πλείστον με βάση ζωικά προϊόντα περιέχουν EPA και DHA, δηλαδή εικοσαπεντεανοϊκό οξύ και δοκοσαξεξανοϊκό οξύ. Το α-λινολενικό οξύ είναι ένας πρόδρομος για τα άλλα δύο, πράγμα που σημαίνει ότι το σώμα μπορεί σε ένα βαθμό να το μετατρέψει σε εικοσαπεντεανοϊκό οξύ και δοκοσαξεξανοϊκό οξύ.

Ωστόσο, το ποσοστό μετατροπής είναι πολύ χαμηλό οπότε είναι καλύτερο να επικεντρωθεί κανείς στη λήψη αρκετού εικοσαπεντεανοϊκού οξέος και δοκοσαξεξανοϊκού οξέος απευθείας από τη διατροφή ή τα συμπληρώματά του, αντί με την κατανάλωση α-λινολενικού οξέος. Τα λιπαρά ψάρια είναι οι καλύτερες πηγές τροφίμων για τον σκοπό αυτό. Σε αυτά περιλαμβάνονται ο σολομός, η ρέγγα, η πέστροφα, το σκουμπρί, το λαβράκι και οι σαρδέλες. Υπάρχουν και συμπληρώματα με εικοσαπεντεανοϊκό οξύ και δοκοσαξεξανοϊκό οξύ, τα οποία γίνονται με ιχθυέλαιο ή krill oil.

Ωστόσο, υπάρχουν και vegan ωμέγα-3 συμπληρώματα, τα οποία αντλούν τα θρεπτικά συστατικά τους από φύκια αντί για θαλασσινά. Εν κατακλείδι, ο καλύτερος τρόπος για να ενισχύσει κανείς τα επίπεδά του σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι να αυξήσει την ποσότητα που λαμβάνει από τη διατροφή του. Εάν υπάρχει λόγος ανησυχίας για μια πιο σοβαρή ανεπάρκεια σε ωμέγα-3, είναι καλύτερο να μιλήσει με τον γιατρό του για να προβεί εκείνος στην κατάλληλη αξιολόγηση και θεραπεία.