iStock
Η "επαγγελματική εξουθένωση" ή αλλιώς burnout είναι μια λέξη που έχει πάρει μεγάλη δημοσιότητα τον τελευταίο καιρό. Η γνωστή μη κερδοσκοπική οργάνωση Mayo Clinic το αποκαλεί ζήτημα που σχετίζεται με την εργασία και το ορίζει ως "μια κατάσταση σωματικής ή συναισθηματικής εξάντλησης που περιλαμβάνει επίσης μια αίσθηση μειωμένης ολοκλήρωσης και απώλειας της προσωπικής ταυτότητας".
Η επαγγελματική εξουθένωση είναι κάτι περισσότερο από το να αισθάνεται κανείς απλώς απογοητευμένος και εξαντλημένος από την εργασία του.
Παρόλα αυτά, πολλοί άνθρωποι δεν κατανοούν πλήρως τι είναι η επαγγελματική εξουθένωση ή ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να προσέξουν. Είναι χρήσιμο να τα γνωρίζουν όμως, ώστε να μπορούν να την αποτρέψουναπό την πρώτη στιγμή ή να μάθουν πώς να την αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά αν την περνούν.
Η επαγγελματική εξουθένωση δεν είναι το ίδιο πράγμα με το άγχος.
Η επαγγελματική εξουθένωση μοιάζει πολύ με το άγχος, καθώς τείνει να συμβαίνει όταν το άτομο είναι υπερβολικά καταπονημένο. Ωστόσο, υπάρχει διαφορά. "Το στρες εμφανίζεται για ένα σύντομο χρονικό διάστημα λόγω μιας συγκεκριμένης περίστασης", εξηγεί η Prairie Conlon, επαγγελματίας ψυχικής υγείας και κλινική διευθύντρια της Therapetic. "Η επαγγελματική εξουθένωση εμφανίζεται όταν είμαστε αγχωμένοι ή καταβεβλημένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα".
Το burnout είναι κάτι συνεχές και πιο έντονο, ενώ το άγχος σχετίζεται με ένα συγκεκριμένο πράγμα και εμφανίζεται παροδικά.
Το burnout υπάρχει για πολύ περισσότερο καιρό απ' όσο πιστεύεται.
Λαμβάνοντας υπόψη πόσο πολύ εργάζονται οι άνθρωποι σήμερα λόγω της προόδου της τεχνολογίας, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η επαγγελματική εξουθένωση λαμβάνει τόσο μεγάλη προσοχή. Ωστόσο δεν πρόκειται για κάτι που εμφανίστηκε μόλις πριν από λίγα χρόνια. Στην πραγματικότητα, η επαγγελματική εξουθένωση υπάρχει εδώ και πολύ καιρό. Σύμφωνα με μια ερευνητική εργασία σχετικά με την επαγγελματική εξουθένωση, την κατάθλιψη και το άγχος, περιγραφές της επαγγελματικής εξουθένωσης μπορούν να βρεθούν σε πολλές διαφορετικές εποχές και πολιτισμούς, ακόμη και στην Παλαιά Διαθήκη και τα γραπτά του Σαίξπηρ.
Οι ερευνητές άρχισαν πραγματικά να δίνουν προσοχή στην ιδέα αυτή στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Εκείνη την εποχή, μελετήθηκε για πρώτη φορά από τον ψυχίατρο Herbert Freudenberger και την κοινωνική ψυχολόγο Christina Maslach. Ο Freudenberger την περιέγραψε ως "το να αποτυγχάνεις, να φθείρεσαι ή να εξαντλείσαι προχωρώντας σε υπερβολικές απαιτήσεις σε ενέργεια, δύναμη ή πόρους".
Η επαγγελματική εξουθένωση αποτελείται από τρία βασικά συναισθήματα.
Οι ερευνητές λένε ότι η επαγγελματική εξουθένωση αποτελείται από τρία διαφορετικά συναισθήματα: την εξάντληση, τον κυνισμό και την έλλειψη επαγγελματικής αποτελεσματικότητας. Η εξάντληση είναι η χρόνια κόπωση που οφείλεται στις υπερβολικές εργασιακές απαιτήσεις. Ο κυνισμός είναι η αποστασιοποιημένη στάση που αρχίζουν να νιώθουν πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από επαγγελματική εξουθένωση- συχνά χάνουν εντελώς το ενδιαφέρον τους για τη δουλειά τους. Η έλλειψη επαγγελματικής αποτελεσματικότητας εμφανίζεται όταν κάποιος που πάσχει από επαγγελματική εξουθένωση αισθάνεται και ενεργεί λιγότερο αποδοτικά στην εργασία του και δεν καταφέρνει πολλά πράγματα.
Η επαγγελματική εξουθένωση συνδέεται με πολλούς κινδύνους για την υγεία.
Η επαγγελματική εξουθένωση δεν είναι κακή μόνο σε συναισθηματικό επίπεδο, αλλά έχει και σωματικές συνέπειες και συνδέεται με κινδύνους για την υγεία που περιλαμβάνουν καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη τύπου 2, υψηλή χοληστερόλη, πόνο στα οστά και τις αρθρώσεις, κόπωση, πονοκεφάλους, γαστρεντερικά και αναπνευστικά προβλήματα, ακόμη και θάνατο πριν από την ηλικία των 45 ετών. Η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί επίσης να προκαλέσει σοβαρή εξάντληση.
Οι εξωστρεφείς μπορεί να μην βιώνουν τόσο πολύ την επαγγελματική εξουθένωση.
Οι εξωστρεφείς μπορεί να μην είναι τόσο επιρρεπείς στην επαγγελματική εξουθένωση όσο οι εσωστρεφείς. Οι εξωστρεφείς τείνουν να είναι πιο θετικοί, γεγονός που ενδεχομένως να εμποδίσει την επαγγελματική εξουθένωση να τους κυριεύσει. Επίσης είναι επίσης πιο σταθεροί συναισθηματικά και έτσι είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν επαγγελματική εξουθένωση.
Ομοίως, οι άνθρωποι που είναι πιο κοινωνικά αισιόδοξοι παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης.
Η επαγγελματική εξουθένωση και η κατάθλιψη δεν είναι το ίδιο πράγμα.
Η επαγγελματική εξουθένωση και η κατάθλιψη μπορούν να προκαλέσουν παρόμοια συναισθήματα και συμπτώματα, αλλά δεν πρέπει να συγχέονται. Μάλιστα, πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι η κατάθλιψη μπορεί να αποτελεί και τη "ρίζα" της δεύτερης. Ενώ μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι μπορεί να είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τις διαφορές μεταξύ των δύο, εξακολουθούν να ταξινομούνται ως δύο διαφορετικά πράγματα. Η επαγγελματική εξουθένωση αφορά περισσότερο τα προβλήματα στον εργασιακό χώρο και προκαλεί αυτά τα τρία βασικά συναισθήματα: συναισθηματική εξάντληση, αποστασιοποίηση και έλλειψη επαγγελματικής αποτελεσματικότητας.
Η επαγγελματική εξουθένωση επηρεάζει διαφορετικά τους άνδρες και τις γυναίκες.
Ενώ ορισμένες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η επαγγελματική εξουθένωση είναι βασικά ίση μεταξύ των δύο φύλων, άλλες καταλήγουν ότι επηρεάζει διαφορετικά τους άνδρες και τις γυναίκες. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2011 διαπίστωσε ότι οι γυναίκες γιατροί είναι πιο πιθανό να αισθάνονται συναισθηματική εξάντληση από την επαγγελματική εξουθένωση, ενώ οι άνδρες γιατροί είναι πιο πιθανό να αισθάνονται κυνισμό και αποστασιοποίηση. Σε άλλες μελέτες υποστηρίζεται ότι οι γυναίκες αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης από τους άνδρες, ίσως γιατί οι γυναίκες αισθάνονται την πίεση ότι πρέπει να τα κάνουν όλα, τόσο στη δουλειά όσο και στο σπίτι.
Η χαλάρωση είναι σημαντική, αλλά δεν θα διορθώσει τα πάντα.
Οι ειδικοί προσπαθούν να τονίσουν ότι η εκμάθηση του τρόπου χαλάρωσης είναι ένας βασικός τρόπος για την πρόληψη της επαγγελματικής εξουθένωσης. Ο διαλογισμός για παράδειγμα αποτελεί ένα πολύ αποτελεσματικό "εργαλείο", ενώ χρήσιμο είναι σίγουρα και ένα διάλειμμα, η αποσύνδεση από τις συσκευές και η συζήτηση με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Ωστόσο, η χαλάρωση μετά τη δουλειά δεν πρόκειται να αποτρέψει εντελώς την επαγγελματική εξουθένωση ή να τη διορθώσει αν υπάρχει ήδη. Ενώ οι μέθοδοι χαλάρωσης θα βοηθήσουν, πρέπει πραγματικά να φτάσει κανείς στη ρίζα του προβλήματος και να το διορθώσει, προκειμένου να είναι αυτές εξαιρετικά αποτελεσματικές.
Ο χρόνος για την αυτοφροντίδα είναι επίσης σημαντικός.
Η εστίαση στην αυτοφροντίδα είναι ένας άλλος τρόπος για να αποτρέψει κανείς την επαγγελματική εξουθένωση και τη συναισθηματική εξάντληση. Αποτελεί επίσης ουσιαστικό μέρος της ανάπτυξης μιας καλής ισορροπίας μεταξύ εργασίας και ζωής.
Η αυτοφροντίδα δεν είναι μόνο να κάνει κανείς κάτι που αγαπά, αλλά και να φροντίζει τον εαυτό του από μέσα προς τα έξω, ψυχικά και σωματικά. Η σωστή διατροφή, η γυμναστική και τα διαλείμματα όταν χρειάζεται είναι μέθοδοι αυτοφροντίδας.
Η τεχνολογία μπορεί να επιδεινώσει την επαγγελματική εξουθένωση.
Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι η συνεχής πρόσβαση στην τεχνολογία συμβάλλει στα υψηλά ποσοστά επαγγελματικής εξουθένωσης. Ενώ η τεχνολογία μπορεί να είναι ένα σπουδαίο εργαλείο, η συνεχής αίσθηση προσβασιμότητας αυξάνει τις πιθανότητες burnout.
Μια μεγάλη αλλαγή ζωής δεν είναι απαραίτητη για να απαλλαγεί κανείς από την επαγγελματική εξουθένωση.
Πολλοί άνθρωποι υποθέτουν ότι πρέπει να κάνουν μεγάλες αλλαγές στη ζωή τους για να απαλλαχθούν από την επαγγελματική εξουθένωση, όπως να παραιτηθούν από τη δουλειά τους ή να μετακομίσουν κάπου αλλού. Αυτό ακούγεται υπερβολικό και δεν ισχύει. Οι μικρές αλλαγές, όπως το να αφιερώνουν μια ώρα για τον εαυτό τους το πρωί ή το βράδυ μπορεί να βοηθήσουν.
Έχει επίσης να κάνει με το πώς σκέφτονται και όχι μόνο με το τί κάνουν. Η μεγαλύτερη αλλαγή πρέπει να γίνει στη νοοτροπία τους.
Διαβάστε Επίσης
Η εστίαση στην αιτία του burnout είναι απαραίτητη για τη διόρθωση του προβλήματος.
Αυτό που πραγματικά πρέπει να κάνει όποιος έχει πάθει burnout, είναι να καταλάβει ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα και να δουλέψει πάνω σε αυτό. Πολλά περιστατικά επαγγελματικής εξουθένωσης για παράδειγμα συσχετίζονται με την έλλειψη ορίων και την ανικανότητα μερικών ανθρώπων να πουν "όχι".
Σημασία έχει να αρχίσουν να γίνονται μικρές αλλά σημαντικές καθημερινές αλλαγές, όπως η μείωση των αρμοδιοτήτων και των υποχρεώσεων, ο καλύτερος ύπνος και γενικά η διαμόρφωση μιας νέας κανονικότητας με επίκεντρο την προσωπική ευεξία.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
