Φάκελος εναλλακτικά φάρμακα: Μύθοι και αλήθειες

Εναλλακτικά φάρμακα: Τελικά τι ισχύει για τα lifestyle drugs;

φάρμακα χάπια TanyaJoy

Συνεργάστηκαν οι Γιώργος Βρουλής, Ph.D., κλινικός νευροψυχολόγος, Κωνσταντίνος Λοράντος, φαρμακοποιός, Αναστασία Μοσχοβάκη, ιατρός, ειδική παθολόγος

Τι είναι τα εναλλακτικά φάρμακα , τι υπόσχονται και τι προσφέρουν; Προφανώς δεν έχουμε ερευνήσει όλα τα life style ή εναλλακτικά φάρμακα, ωστόσο με τη βοήθεια των ειδικών μπορείς να έχεις μία κάπως πληρέστερη εικόνα.

Ποια είναι τα lifestyle φάρμακα;

Τα lifestyle φάρμακα (ή quality of life drug) δεν αντιμετωπίζουν σοβαρές παθήσεις, άμεσα απειλητικές για τη ζωή μας, όπως τα «παραδοσιακά». Αντιμετωπίζουν κυρίως καταστάσεις όπως η κατάθλιψη, η αντισύλληψη, η στυτική δυσλειτουργία, η παχυσαρκία, η φαλάκρα και η γήρανση του δέρματος. Αυτές τις κατηγορίες φαρμάκων δεν τις καλύπτει πλήρως η κοινωνική ασφάλιση. «Υπάρχει χάος με τα lifestyle φάρμακα. Δε γνωρίζουμε ποια ταμεία τα καλύπτουν και ποια όχι» επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Λοράντος, φαρμακοποιός, πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής και προσθέτει: «Όποιος φαρμακοποιός εκτελεί συνταγή με τα εν λόγω φάρμακα αναλαμβάνει, δυστυχώς, και την ευθύνη για τις οικονομικές επιπτώσεις που θα υποστεί σε περίπτωση που δεν τα πληρώσει το εκάστοτε ταμείο». Για παράδειγμα, δεν μπορείς να προμηθευτείς ένα φάρμακο όπως για την παχυσαρκία το οποίο θα πληρώσει το ταμείο σου, εκτός αν επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί η παχυσαρκία, επειδή έχεις διαβήτη ή πάσχεις από στεφανιαία νόσο. Ακόμη και τα φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία συνταγογραφούνται μόνο αν αυτή οφείλεται σε διαβήτη ή κατάθλιψη. Στις περιπτώσεις όμως αυτές, της αντιμετώπισης μιας κατάστασης που οφείλεται σε σοβαρή νόσο, χρειάζεται ο γιατρός να εκδώσει και ιατρική γνωμάτευση, η οποία επισυνάπτεται στη συνταγή.

Κατά της παχυσαρκίας

Αν και κανένα προϊόν δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ισορροπημένη διατροφή και την άσκηση, που εγγυώνται σίγουρο και ασφαλές αποτέλεσμα για την απώλεια βάρους, πολλοί είναι εκείνοι που έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους σε ένα μαγικό χάπι για να αποκτήσουν το σώμα των ονείρων τους. Δυστυχώς, όμως, αψηφώντας τον παράγοντα «κόπο», πέφτουν στην εύκολη λύση της λήψης ενός χαπιού προκειμένου να δουν γρήγορα και άμεσα αποτελέσματα. Τα χάπια αδυνατίσματος ή αυτά κατά της παχυσαρκίας υπόσχονται μείωση του βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς δίαιτα και χωρίζονται στις παρακάτω βασικές κατηγορίες:

Χημικά φάρμακα

Αυτά διαιρούνται σε δύο βασικές κατηγορίες: Η πρώτη είναι εκείνα που προκαλούν ανορεξία δρώντας στο κεντρικό νευρικό σύστημα ή αυξάνουν τις καύσεις επιταχύνοντας το μεταβολισμό. «Στις ανεπιθύμητες ενέργειες ευρέως χρησιμοποιούμενων ανορεξιογόνων φαρμάκων συγκαταλέγονται η ανορεξία, η δυσκοιλιότητα, η ξηροστομία, η ζάλη, η ταχυκαρδία, η υπέρταση, σοβαρά ψυχιατρικά σύνδρομα, νεφρικές διαταραχές» αναφέρει η Αναστασία Μοσχοβάκη, ιατρός, ειδική παθολόγος. «Στις ανεπιθύμητες ενέργειες κοινών φαρμάκων που επιταχύνουν τις καύσεις είναι η ταχυκαρδία, οι αρρυθμίες, η αύξηση της θερμοκρασίας, τα καρδιακά επεισόδια» συμπληρώνει η ίδια.

Στη δεύτερη ανήκουν τα φάρμακα που δρουν στο έντερο προκαλώντας αποβολή του λίπος από τις τροφές. Μπορεί να προκαλέσουν ακράτεια κοπράνων, διάρροια, κοιλιακό πόνο, απώλεια λιποδιαλυτών βιταμινών.

Φυσικά φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής για απώλεια βάρους

Για την απώλεια του βάρους χρησιμοποιούνται συνδυασμοί συμπυκνωμένων φυτικών ουσιών, με μορφή αφεψημάτων ή συμπληρωμάτων ή φυσικών φαρμάκων, π.χ., πράσινο τσάι, φυτικά αντιοξειδωτικά κ.λπ. «Καλό είναι τα περισσότερα από αυτά να μη χορηγούνται χωρίς ιατρική επίβλεψη, γιατί υπάρχουν παρενέργειες», λέει η Αναστασία Μοσχοβάκη και προσθέτει: «Μάλιστα, αυτές δεν οφείλονται τόσο στο είδος του βοτάνου αλλά στην τεχνική επεξεργασία του φυτού. Έτσι, για παράδειγμα, ορισμένα συμπυκνωμένα συμπληρώματα πράσινου τσαγιού έχουν συνδεθεί με ηπατικά και νευρολογικά προβλήματα, παρά το γεγονός ότι το πράσινο τσάι, σε μέτριες ποσότητες, είναι από τα πιο ασφαλή φυτικά σκευάσματα».

Διουρητικά «Υπόσχονται» γρήγορη μείωση βάρους. Η χρήση τους μπορεί να προκαλέσει διαταραχή υγρών και ηλεκτρολυτών, υπόταση, ναυτία, αφυδάτωση, μυϊκές κράμπες, διαταραχή των θερμορυθμιστικών μηχανισμών και, σε σοβαρές περιπτώσεις, νεφρική και καρδιακή ανεπάρκεια. Επίσης, μπορεί να προξενήσουν σοβαρή αφυδάτωση και αλλεργικό σοκ.

Θυρεοειδικές ορμόνες Αυξάνουν το μεταβολισμό ενισχύοντας έτσι την απώλεια βάρους. Εάν ληφθούν χωρίς την επίβλεψη ειδικού, μπορεί να προκαλέσουν μεγάλα και χρόνια προβλήματα στον οργανισμό. Ο θυρεοειδής αδένας παράγει τις ορμόνες Τ4 (θυροξίνη) και Τ3 (τριωδοθυρονίνη). Η παρατεταμένη χρήση τους μπορεί να προκαλέσει σοβαρά καρδιολογικά, αγγειακά και νευρολογικά προβλήματα. Ενδέχεται, επίσης, να βλάψουν το θυρεοειδή, μειώνοντας ή σταματώντας τη λειτουργία του.

Βιταμινούχα: αυξημένες επιδόσεις στην άθληση

Υπάρχουν κάποια φαινομενικά αθώα συμπληρώματα διατροφής που μπορεί να σου δώσουν περισσότερη ενέργεια, να αυξήσουν την αθλητική σου απόδοση, να φουσκώσουν τους μυς σου και να μειώσουν την κόπωση, όμως η υπερκατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Στις συνθέσεις τους περιέχουν κάποιες ουσίες όπως:

Ταυρίνη Πρόκειται για ένα αμυνοξύ που δίνει ενέργεια και σε μικρές ποσότητες βοηθά στην πέψη των τροφών. Εάν κάνεις κατάχρησή της, μπορεί να παρουσιαστεί αδυναμία και ναυτία, ενώ έχει αποδειχθεί έως και θανάσιμη αν αναμειχθεί με αλκοόλ.

Καφεΐνη Λέγεται ότι βελτιώνει την αθλητική απόδοση, γι' αυτό και χρησιμοποιείται από αθλητές. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή επιτρέπει κατανάλωση μικρής ποσότητάς της, ενώ υπέρβαση του νόμιμου ορίου απέκκρισης καφεΐνης στα ούρα αποτελεί αιτία αποκλεισμού. Ωστόσο, οι μεγάλες ποσότητές της δημιουργούν ταχυπαλμία, αϋπνία, αφυδάτωση του οργανισμού, ενώ μπορούν να βλάψουν την καρδιά.

Guarana Προέρχεται από ένα βραζιλιάνικο φυτό, ενώ το βασικό συστατικό του είναι η καφεΐνη. Η υπερβολική λήψη του ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα στα νεφρά, στο θυρεοειδή αδένα και στην καρδιά. Όταν λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές και διαταραχές κατά το θηλασμό.

Εφεδρίνη Η ουσία αυτή προέρχεται από το κινέζικο βότανο Ma Huang, και στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του άσθματος, ενώ βρίσκεται σε σιρόπια για το βήχα. Η δράση της εφεδρίνης είναι κυρίως διεγερτική και όχι αναβολική. Γι' αυτό συγκαταλέγεται στις ουσίες ντόπινγκ. Η εφεδρίνη υπάρχει σε προϊόντα «ενέργειας» τα οποία χορηγούνται για περισσότερη ενέργεια χωρίς να εξαντλούνται τα σωματικά αποθέματα των αθλητών. Όμως, το νόμισμα έχει και άλλη όψη. Εξαιτίας της ιδιότητάς της να δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, προκαλεί νευρικότητα και αϋπνία, ενώ η παρατεταμένη χρήση της μπορεί να επιφέρει ταχυκαρδία, υπέρταση και έμφραγμα. Επιπλέον, προκαλεί εθισμό, κατάρρευση του νευρικού συστήματος και προβλήματα στα νεφρά, τα αγγεία και στην καρδιά.

Όταν η εφεδρίνη συνδυάζεται με άλλα διεγερτικά όπως η καφεΐνη, το ginseng και το guarana, αυξάνει τη θερμοκρασία του σώματος και εμποδίζει την εφίδρωση, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται κρούσματα θερμοπληξίας, κυρίως τους θερινούς μήνες. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται στο ίδιο σκεύασμα η υδροχλωρική εφεδρίνη μαζί με ασπιρίνη και καφεΐνη: είναι γνωστός στα γυμναστήρια συνδυασμός με την ονομασία ECA. Η χρήση του είναι πολύ διαδεδομένη, ειδικά σε φανατικούς του fitness.

Για τη στυτική δυσλειτουργία

Εάν ο σύντροφός σου αντιμετωπίζει στυτική δυσλειτουργία, τα χάπια που βοηθούν στο να πραγματοποιηθεί ή και να διατηρηθεί η στύση δε λειτουργούν ως αφροδισιακά και δεν έχουν σκοπό να αυξήσουν την ερωτική επιθυμία. Εκτός από το μπλε χάπι, το 2003 παρουσιάστηκαν δύο ακόμη φάρμακα της ίδιας κατηγορίας: η ταδαλαφίλη, γνωστό και ως «χάπι του Σαββατοκύριακου», με κύριο χαρακτηριστικό τη μεγάλη διάρκεια δράσης, και η βαρδεναφίλη. Τα φάρμακα αυτά έχουν στόχο την ενίσχυση του φυσικού αγγειακού στυτικού μηχανισμού. Τα τρία διαφορετικά σκευάσματα που έχουν αλλάξει τη σεξουαλική ζωή πολλών ανθρώπων είναι η σιλδεναφίλη (Viagra), η βαρδεναφίλη (Levitra), και η ταδαλαφίλη (Sialis). Ποιες είναι οι πιθανές παρενένεργειές τους;

Σιλδεναφίλη Το «μπλε» χάπι, το πρώτο που κυκλοφόρησε στην αγορά κατά της ανδρικής ανικανότητας, μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο, έξαψη στο πρόσωπο, στομαχικές διαταραχές, ξαφνική απώλεια της όρασης.

Βαρδεναφίλη Το «πορτοκαλί» χάπι λανσαρίστηκε ως θεραπεία πρώτης γραμμής σ' εκείνους που το Viagra δε φέρνει αποτέλεσμα.

Ταδαλαφίλη Το «κίτρινο» χάπι χαρακτηρίζεται από την παρατεταμένη διάρκεια δράσης του που μπορεί να προκαλέσει μυϊκούς πόνους. Και τα δύο τελευταία μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο, ρινική συμφόρηση (βουλωμένη μύτη), δυσπεψία και εξάψεις. Ωστόσο, θεωρούνται ασφαλή φάρμακα και σπάνια παρουσιάζονται ανεπιθύμητες παρενέργειες. Ωστόσο, έχε υπόψη σου ότι τα φάρμακα αυτά πρέπει να χορηγούνται από γιατρό.

Για την κατάθλιψη: τα «χάπια της χαράς»

Λίγο νερό και δύο χαπάκια την ημέρα υπόσχονται αντικαταθλιπτική δράση σε όσους υποφέρουν από κακή διάθεση, έλλειψη αυτοπεποίθησης, ατολμία ή κατάθλιψη. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της οικονομικής πίεσης, παρουσιάζονται αρκετά περιστατικά κρίσης πανικού και άγχους με αποτέλεσμα κάθε χρόνο να σημειώνεται αύξηση 20% σε αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά χάπια στη χώρα μας. Δεν είναι τυχαίο ότι στην ελληνική αγορά η δεύτερη κατηγορία φαρμάκων μετά τα καρδιολογικά είναι τα αντικαταθλιπτικά.

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι αυτού του είδους τα χάπια μπορούν να βοηθήσουν όταν χορηγούνται για τον κατάλληλο σκοπό, στη σωστή δόση και για ορισμένη διάρκεια χρόνου. Το πρόβλημα όμως αρχίζει όταν καταπίνονται σαν… καραμέλες, με πρόφαση το άγχος. Τα περισσότερα από τα αγχολυτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται ανήκουν στην κατηγορία βενζοδιαζεπίνες. Πρόκειται για ουσίες με αγχολυτική, μυοχαλαρωτική και υπνωτική δράση και ενδείκνυνται για τις αγχώδεις διαταραχές (κρίσεις πανικού, διαταραχές ύπνου και αγχώδεις καταστάσεις). «Δυστυχώς, τα περισσότερα αγχολυτικά φέρνουν εξάρτηση με συμπτώματα όπως άγχος, αϋπνία, ανορεξία, ναυτία, κόπωση, ταχυκαρδία, υπερένταση» επισημαίνει ο Γιώργος Βρουλής, Ph.D., κλινικός νευροψυχολόγος. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα Βρετανών επιστημόνων, τα «χάπια της ευτυχίας» αποδεικνύονται αποτελεσματικά μόνο σε ορισμένους ασθενείς με βαριά κατάθλιψη. «Πολλοί ασθενείς νομίζουν πως η κατάστασή τους βελτιώνεται απλώς και μόνο με τη λήψη ενός χαπιού, αλλά αυτό πρόκειται για το “φαινόμενο placebo”», λέει ο ειδικός και συνεχίζει: «Τα αντικαταθλιπτικά πρέπει να χορηγούνται στα άτομα που πάσχουν από σοβαρή κατάθλιψη ή σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εναλλακτικές θεραπείες δεν επιτρέπουν να υπάρξει βελτίωση».

Διάβασε επίσης: Φωτοευαισθησία από φάρμακα; Τι να γνωρίζεις, τι να προσέχεις

Διάβασε επίσης: Ποια βότανα λειτουργούν ως φυτικά φάρμακα και για ποιες παθήσεις να τα προτιμήσεις

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr

Read Next

MORE FROM

Υγεία

Δεικτης μαζας σωματος

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i

Ποσο νερο πρεπει να πινω

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i

Θερμιδες που καιω στο τρεξιμο

Συμπλήρωσε τα παραπάνω πεδία

i