pexels
Τα χαμηλά επίπεδα φερριτίνης μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία σου. Η φερριτίνη είναι μια πρωτεΐνη που αποθηκεύει σίδηρο στο σώμα και όταν τα επίπεδά της πέφτουν, μπορεί να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία και μια σειρά από συμπτώματα. Τι είναι η φερριτίνη, ποιες είναι οι αιτίες των χαμηλών επιπέδων της, τα συμπτώματά της και οι διαθέσιμοι τρόποι αντιμετώπισης της πάθησης.
Τι είναι η φερριτίνη;
Η φερριτίνη είναι μια βασική πρωτεΐνη που βρίσκεται στα κύτταρα του σώματός μας, ιδιαίτερα στο ήπαρ, τον σπλήνα και τον μυελό των οστών. Ο πρωταρχικός του ρόλος είναι να αποθηκεύει και να απελευθερώνει σίδηρο όπως απαιτείται για τις βασικές σωματικές λειτουργίες. Ο σίδηρος είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης στα ερυθρά αιμοσφαίρια που είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά οξυγόνου από τους πνεύμονες στο υπόλοιπο σώμα. Χωρίς επαρκή επίπεδα φερριτίνης, το σώμα δεν μπορεί να διατηρήσει επαρκή αποθέματα σιδήρου, οδηγώντας σε σιδηροπενική αναιμία.
Αιτίες χαμηλής φερριτίνης
Διάφοροι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν σε χαμηλά επίπεδα φερριτίνης:
- Ανεπαρκής διατροφική πρόσληψη: Μια δίαιτα που δεν περιέχει τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως κόκκινο κρέας, πουλερικά, ψάρια και φυλλώδη λαχανικά, μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα φερριτίνης με την πάροδο του χρόνου. Αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό σε χορτοφάγους και vegans που μπορεί να μη λαμβάνουν αρκετό αιμικό σίδηρο, τον τύπο σιδήρου που βρίσκεται στα ζωικά προϊόντα.
- Απώλεια αίματος: Η χρόνια απώλεια αίματος από πηγές όπως η έντονη έμμηνος ρύση, η γαστρεντερική αιμορραγία (έλκη, πολύποδες ή φλεγμονή) ή η συχνή αιμοδοσία μπορεί να εξαντλήσει τα αποθέματα σιδήρου και να μειώσει τα επίπεδα φερριτίνης.
- Κακή απορρόφηση σιδήρου: Καταστάσεις όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος του Crohn ή κάποια χειρουργική επέμβαση μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα του σώματος να απορροφά σίδηρο από τη διατροφή, οδηγώντας σε χαμηλά επίπεδα φερριτίνης.
- Αυξημένες απαιτήσεις σιδήρου: Η εγκυμοσύνη, ο θηλασμός, η ταχεία ανάπτυξη σε παιδιά και εφήβους ή η έντονη σωματική δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει τις απαιτήσεις του σώματος σε σίδηρο, μειώνοντας ενδεχομένως τα αποθέματα φερριτίνης εάν η διατροφική πρόσληψη είναι ανεπαρκής.
- Φλεγμονώδεις διαταραχές: Ορισμένες χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη παραγωγή φερριτίνης ως μέρος της αντίδρασης του σώματος στη φλεγμονή. Ωστόσο, αυτός ο σίδηρος συχνά απομονώνεται μέσα στα κύτταρα, καθιστώντας τον λιγότερο προσβάσιμο για φυσιολογικές σωματικές λειτουργίες.
Συμπτώματα χαμηλής φερριτίνης
Τα συμπτώματα της χαμηλής φερριτίνης συχνά αντικατοπτρίζουν εκείνα της σιδηροπενικής αναιμίας και περιλαμβάνουν:
- Κόπωση: Η έλλειψη σιδήρου βλάπτει την ικανότητα του σώματος να μεταφέρει οξυγόνο, οδηγώντας σε κόπωση και αδυναμία.
- Χλωμό δέρμα: Η αναιμία μπορεί να προκαλέσει χλωμή επιδερμίδα και κρύα άκρα.
- Δύσπνοια: Η μειωμένη ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου μπορεί να οδηγήσει σε δύσπνοια, ειδικά κατά τη διάρκεια της σωματικής δραστηριότητας.
- Πονοκέφαλοι και ζάλη: Η ανεπαρκής παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, ζάλη και δυσκολία συγκέντρωσης.
- Εύθραυστα νύχια και μαλλιά: Τα χαμηλά επίπεδα φερριτίνης μπορεί να οδηγήσουν σε εύθραυστα νύχια και απώλεια μαλλιών.
- Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών: Μερικά άτομα με χαμηλή φερριτίνη μπορεί να εμφανίσουν σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από άβολες αισθήσεις στα πόδια και μια ανεξέλεγκτη επιθυμία να τα μετακινήσουν.
- Ευαισθησία στο κρύο: Η αναιμία μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι ασυνήθιστα κρύο, ακόμη και σε ζεστά περιβάλλοντα.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό να έχουμε επάρκεια σιδήρου
Θεραπεία για χαμηλή φερριτίνη
Η θεραπεία για τη χαμηλή φερριτίνη εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία και τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας. Ακολουθούν ορισμένες κοινές προσεγγίσεις:
- Συμπληρώματα σιδήρου: Σε περιπτώσεις σοβαρής ανεπάρκειας ή όταν οι διατροφικές αλλαγές είναι ανεπαρκείς, ο γιατρός μπορεί να συστήσει συμπληρώματα σιδήρου. Αυτά μπορούν να ληφθούν ως δισκία ή υγρά παρασκευάσματα. Είναι σημαντικό να ακολουθείς τις οδηγίες δοσολογίας του γιατρού σου, καθώς η υπερβολική πρόσληψη σιδήρου μπορεί να έχει παρενέργειες.
- Αντιμετώπιση υποκείμενων παθήσεων: Εάν μια υποκείμενη πάθηση προκαλεί χαμηλή φερριτίνη, όπως κοιλιοκάκη ή γαστρεντερική αιμορραγία, η αντιμετώπιση αυτής της πάθησης είναι απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση.
- Χορήγηση ενδοφλέβιου σιδήρου: Σε σοβαρές περιπτώσεις, όπου τα από του στόματος συμπληρώματα σιδήρου δεν είναι αποτελεσματικά ή ανεκτά, ο σίδηρος μπορεί να χορηγηθεί ενδοφλεβίως μέσω ενέσεων σιδήρου.
- Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Η διαχείριση της χρόνιας απώλειας αίματος, όπως η έντονη εμμηνορροϊκή αιμορραγία, μπορεί να περιλαμβάνει ορμονικές ή άλλες θεραπείες.
- Διατροφή πλούσια σε σίδηρο: Η αύξηση της πρόσληψης τροφών πλούσιων σε σίδηρο μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση των επιπέδων φερριτίνης.
Ποια είναι η καλύτερη ώρα να πάρεις συμπλήρωμα ασβεστίου/σιδήρου/ βιταμίνης D;
Ποια είναι η διατροφή πλούσια σε σίδηρο;
Η προσθήκη μιας ποικιλίας τροφών πλούσιων σε σίδηρο στη διατροφή σου μπορεί να σε βοηθήσει να διατηρήσεις υγιή επίπεδα φερριτίνης. Ακολουθούν οι βασικές τροφές πλούσιες σε σίδηρο που μπορείς να καταναλώνεις:
- Άπαχα κρέατα: Το κόκκινο κρέας, όπως το μοσχάρι, το χοιρινό και το αρνί, είναι μια από τις καλύτερες πηγές αιμικού σιδήρου, ο οποίος είναι ο τύπος σιδήρου που βρίσκεται στα ζωικά προϊόντα και είναι ιδιαίτερα απορροφήσιμος από τον οργανισμό. Τα πουλερικά, όπως το κοτόπουλο και η γαλοπούλα, περιέχουν επίσης σημαντικές ποσότητες αιμικού σιδήρου.
- Φασόλια και φακές: Τα όσπρια είναι εξαιρετικές πηγές μη αιμικού σιδήρου, του τύπου σιδήρου που βρίσκεται στα φυτικά τρόφιμα. Ο συνδυασμός αυτών με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C όπως τα εσπεριδοειδή, οι πιπεριές ή οι ντομάτες μπορεί να ενισχύσει την απορρόφηση του σιδήρου.
- Εμπλουτισμένα δημητριακά: Πολλά δημητριακά πρωινού είναι εμπλουτισμένα με σίδηρο, κάνοντάς τα έναν βολικό τρόπο για να αυξήσεις την πρόσληψη σιδήρου. Έλεγξε τη διατροφική ετικέτα για να βεβαιωθείς ότι επιλέγεις δημητριακά με πρόσθετο σίδηρο.
- Πράσινα φυλλώδη λαχανικά: Τα λαχανικά όπως το σπανάκι, το λάχανο, τα λαχανικά και το μπρόκολο είναι πλούσια σε μη αιμικό σίδηρο. Ενώ ο μη αιμικός σίδηρος δεν απορροφάται τόσο εύκολα όσο ο αιμικός σίδηρος, η τακτική κατανάλωση αυτών των λαχανικών μπορεί να συμβάλει στη συνολική πρόσληψη σιδήρου. Ο συνδυασμός τους με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της απορρόφησης.
- Ξηροί καρποί και σπόροι: Τα αμύγδαλα, τα κάσιους και οι σπόροι κολοκύθας περιέχουν σίδηρο, καθιστώντας τα εξαιρετικές επιλογές σνακ για να αυξήσεις τα επίπεδα σιδήρου. Επιπλέον, προσφέρουν διάφορα άλλα οφέλη για την υγεία, όπως υγιή λίπη και πρωτεΐνες.
- Θαλασσινά: Τα ψάρια και τα οστρακοειδή είναι καλές πηγές αιμικού σιδήρου. Επιλογές όπως τα μύδια, τα στρείδια, οι σαρδέλες και τα μύδια έχουν ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο. Επιπλέον, παρέχουν απαραίτητα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και άλλα θρεπτικά συστατικά.
- Tofu και Tempeh: Αυτές οι φυτικές πηγές πρωτεΐνης είναι πλούσιες σε σίδηρο και μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετικές επιλογές για χορτοφάγους και vegans.
- Κρέατα οργάνων: Αν και καταναλώνονται λιγότερο συχνά, τα κρέατα οργάνων όπως το συκώτι είναι εξαιρετικά πλούσια σε αιμικό σίδηρο και διάφορα άλλα θρεπτικά συστατικά.
Αιμικές και μη αιμικές πηγές
Όταν στόχος σου είναι να αυξήσεις την πρόσληψη σιδήρου, είναι σημαντικό να λάβεις υπόψη τόσο τις αιμικές όσο και τις μη αιμικές πηγές. Ο αιμικός σίδηρος απορροφάται πιο εύκολα από το σώμα, αλλά ο μη αιμικός σίδηρος από φυτικές πηγές μπορεί να συμβάλει σημαντικά στα αποθέματα σιδήρου όταν καταναλώνεται τακτικά και σε συνδυασμό με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να έχεις κατά νου ότι ορισμένα τρόφιμα και ποτά μπορούν να εμποδίσουν την απορρόφηση του σιδήρου, όπως το τσάι, ο καφές και τα τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο. Φρόντισε να καταναλώνεις αυτά τα είδη χωριστά από τα πλούσια σε σίδηρο γεύματά σου.
Έλλειψη σιδήρου: Σε τι οφείλεται, τα συμπτώματα, η θεραπεία
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
