Οι αλλαγές που έρχονται με τη γήρανση είναι τρομακτικές και γεμάτες προκαταλήψεις – από τα γκρίζα μαλλιά και τις ρυτίδες, μέχρι το φόβο της απώλειας μνήμης. Αλλά αν πιστεύεις ότι όλα αυτά είναι αναπόφευκτα, η στάση σου ίσως επηρεάζει την πραγματικότητα περισσότερο από όσο νομίζεις. Πρόσφατη έρευνα από το Penn State College of Nursing δείχνει ότι το πώς βλέπουμε τη γήρανση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το μυαλό μας. Ναι, η στάση που κρατάς απέναντι στο πέρασμα του χρόνου μπορεί να είναι ο σύμμαχος ή ο "εχθρός" της νοητικής σου διαύγειας.
Πώς η στάση μας επηρεάζει τη νοητική υγεία
Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Aging & Mental Health, οι άνθρωποι με θετική στάση για τη γήρανση τείνουν να αναφέρουν λιγότερα νοητικά προβλήματα. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Οι συμμετέχοντες που περίμεναν πως θα διατηρούσαν τις ικανότητές τους καθώς μεγαλώνουν, ανέφεραν λιγότερη σύγχυση και δυσκολία συγκέντρωσης και είχαν συνολικά καλύτερη αίσθηση των νοητικών τους επιδόσεων, τόσο σε βάθος χρόνου όσο και σε καθημερινή βάση.
Η πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Nikki Hill, υποστηρίζει ότι αυτές οι θετικές προσδοκίες είναι "ελαστικές". Με άλλα λόγια, μπορούν να αλλάξουν, και η ενίσχυσή τους μπορεί να στηρίξει μια πιο υγιή γήρανση. "Αν μπορέσουμε να επηρεάσουμε τις προσδοκίες των ηλικιωμένων για τη γήρανση με τρόπο που να βασίζεται στην πραγματικότητα και όχι σε στερεότυπα, τότε ίσως μπορέσουμε να βοηθήσουμε στην ενίσχυση της νοητικής τους υγείας", λέει η Hill.
Γιατί οι θετικές προσδοκίες κάνουν διαφορά;
Η σχέση ανάμεσα στις προσδοκίες για τη γήρανση και την υγεία δεν είναι καινούργια ανακάλυψη. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι όσοι περιμένουν να γεράσουν "καλά", συνήθως υιοθετούν συνήθειες που προάγουν την υγεία τους, όπως η άσκηση και η κοινωνικοποίηση. Από την άλλη, όσοι θεωρούν ότι το πέρασμα του χρόνου φέρνει μόνο προβλήματα τείνουν να βιώνουν πιο γρήγορα τη νοητική και σωματική παρακμή.
Η Hill αναφέρει ότι συχνά οι ηλικιωμένοι εκφράζουν στερεοτυπικές αντιλήψεις για τη γήρανση, όπως το ότι η μνήμη τους πρέπει να επιδεινώνεται. Αυτά τα στερεότυπα μπορεί να επηρεάζουν την οπτική τους και ίσως να τους οδηγούν σε αρνητικές εμπειρίες, ακόμα και όταν δεν υπάρχει πραγματική επιδείνωση. Για παράδειγμα, άνθρωποι που ανησυχούν υπερβολικά για τις νοητικές τους ικανότητες μπορεί να βιώσουν περισσότερο άγχος ή να αποφύγουν νέες δραστηριότητες, ακόμα κι αν δεν υπάρχει κάποια πραγματική επιδείνωση.
Η έρευνα που μας λέει πώς να σκεφτόμαστε θετικά
Η ερευνητική ομάδα του Penn State συνέλεξε δεδομένα από μια διαδικτυακή έρευνα με 581 συμμετέχοντες, ηλικίας 65 ετών και άνω, οι οποίοι ζούσαν ανεξάρτητα και δεν είχαν διαγνωστεί με άνοια ή άλλες σοβαρές νοητικές διαταραχές. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να εκτιμήσουν τη φυσική, ψυχική και νοητική τους υγεία μέσω δηλώσεων όπως "με κάθε χρόνο που περνά, τα επίπεδα ενέργειάς μου μειώνονται". Επίσης, κλήθηκαν να εκτιμήσουν τις νοητικές τους επιδόσεις σήμερα σε σύγκριση με πριν από δέκα χρόνια.
Αυτό που ανακάλυψαν οι ερευνητές είναι εντυπωσιακό. Όσοι είχαν θετικές προσδοκίες για τη γήρανση αξιολογούσαν καλύτερα τη νοητική τους κατάσταση, τόσο για την περασμένη εβδομάδα όσο και σε σύγκριση με το παρελθόν. Από την άλλη, όσοι είχαν αρνητικές προσδοκίες αξιολογούσαν τη νοητική τους κατάσταση χειρότερα και είχαν μεγαλύτερη αίσθηση επιδείνωσης.
Πρακτικές συμβουλές για καθαρότερο μυαλό
Αν αναρωτιέσαι τι μπορείς να κάνεις, η λύση δεν είναι μόνο το να είσαι θετική, αλλά να διατηρείς μια ρεαλιστικά αισιόδοξη στάση. Μερικές στρατηγικές για να ενισχύσεις τις θετικές προσδοκίες για τη γήρανση σου περιλαμβάνουν:
► Επένδυσε σε δραστηριότητες που σου αρέσουν και διατηρούν το μυαλό σου σε εγρήγορση: Η κοινωνικοποίηση, το διάβασμα και η εκμάθηση νέων πραγμάτων είναι πρακτικές που έχουν συνδεθεί με καλύτερη νοητική υγεία.
► Αμφισβήτησε τα στερεότυπα: Σκέψου με ποιον τρόπο αναπαράγεις στερεοτυπικές ιδέες για τη γήρανση. Αν βλέπεις τον εαυτό σου ως ένα άτομο που χάνει τη μνήμη του και τη συγκέντρωσή του, αναρωτήσου αν αυτό βασίζεται στην πραγματικότητα ή απλώς σε στερεοτυπικές αντιλήψεις.
► Άσκηση και καλή διατροφή: Δεν είναι μόνο σωματική άσκηση, αλλά και πνευματική. Κράτα το σώμα και το πνεύμα σου σε φόρμα, καθώς η φυσική κατάσταση συμβάλλει στην καλή νοητική λειτουργία.
► Αναζήτηση υποστήριξης: Αν νιώθεις ότι δυσκολεύεσαι, η στήριξη από φίλους, οικογένεια ή επαγγελματίες μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη διαχείριση των προσδοκιών σου για τη γήρανση.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr