iStock
Από τη Δήμητρα Γλυνού, κλινική διαιτολόγος διατροφολόγος, MSc Διατροφή, Δημόσια Υγεία και Πολιτικές (cibus.gr).
Το φαγητό όχι μόνο μας τρέφει, αλλά και μας δημιουργεί συναισθήματα. Συγκεκριμένες τροφές και καταστάσεις έχουν την ικανότητα να ενεργοποιούν το μονοπάτι της ευχαρίστησης/ανταμοιβής στον εγκέφαλό μας. Αυτό είναι ένα φυσιολογικό ζωώδες ένστικτο που κάποτε ήταν ένα εξελικτικό πλεονέκτημα. Η ευχαρίστηση του φαγητού ώθησε τους προγόνους μας να αναζητούν φαγητό καθημερινά. Στον σημερινό κόσμο του γρήγορου φαγητού δεν αποτελεί παρόμοιο κίνητρο. Ωστόσο, είναι μέρος του γενετικού μας κώδικα. Όλες οι τροφές διεγείρουν το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου και κάποιες περισσότερο από άλλες, όπως οι απλοί υδατάνθρακες (ζάχαρη).
Σκέψεις για το φαγητό
Πολλές φορές μπορεί να σκέφτεσαι: "Τρώω σωστά; Πρέπει να τρώω λιγότερο; Θα έπρεπε να καταναλώνω άλλα τρόφιμα;". Όλες αυτές οι σκέψεις που σου δημιουργούνται γύρω από το φαγητό είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού. Σε πολλούς ανθρώπους, όμως, αυτές οι σκέψεις γίνονται πιο επίμονες και τους επηρεάζουν στην καθημερινότητά τους, προκαλώντας τους ενοχές γύρω από το φαγητό.
Πώς θα δημιουργήσεις μία υγιή σχέση με το φαγητό;
Είναι σημαντικό να έχεις στο μυαλό σου ότι τα τρόφιμα που καταναλώνεις σου προσφέρουν δύο βασικά στοιχεία. Αρχικά η τροφή σου είναι το καύσιμο που σου παρέχει ενέργεια για τις καθημερινές δραστηριότητές σου. Βάλε στη διατροφή σου τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά, ώστε να έχεις έναν γερό οργανισμό και να μπορέσεις να αντεπεξέλθεις στην καθημερινότητά σου. Ανάλυσε τα τρόφιμα που καταναλώνεις ώστε να μπορέσεις να αντιληφθείς τι παίρνεις από το κάθε τρόφιμο και τι "καλό" ή "κακό" κάνεις στο σώμα σου. Για παράδειγμα, μπορείς να συγκρίνεις τα θρεπτικά συστατικά δύο τροφίμων που περιέχουν τις ίδιες θερμίδες, όπως είναι ένα κομμάτι σοκολάτας γάλακτος και ένα φρούτο. Αυτό που θα παρατηρήσεις είναι ότι μπορεί να έχουν το ίδιο θερμιδικό περιεχόμενο, όμως η σύστασή τους είναι τελείως διαφορετική.
Μην έχεις εμμονή με την τροφή
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το φαγητό είναι κάτι που οι άνθρωποι σκέφτονται συχνά. Ωστόσο, το να σκέφτεσαι πολύ συχνά το φαγητό μπορεί να είναι απογοητευτικό. Υπάρχουν μερικοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να συμβαίνει αυτό. Ο εγκέφαλός σου χρησιμοποιεί δύο ξεχωριστές αλλά αλληλένδετες οδούς για να ρυθμίσει την πείνα και την πρόσληψη τροφής. Όταν ένα από αυτά τα μονοπάτια ενεργοποιηθεί, πιθανότατα θα σε κάνει να σκεφτείς το φαγητό. Δύο από τις ορμόνες που απελευθερώνει το σώμα μας στον εγκέφαλο ως απόκριση στα τρέχοντα επίπεδα ενέργειας είναι η λεπτίνη και η γκρελίνη. Μπορεί να έχεις ακούσει γι’ αυτές, καθώς αναφέρονται ως οι "ορμόνες της πείνας".
Η λεπτίνη καταστέλλει την πείνα και τις σκέψεις για το φαγητό, καθώς απελευθερώνεται όταν το σώμα σου έχει ήδη αρκετή ενέργεια. Αντίθετα, η γκρελίνη απελευθερώνεται όταν το σώμα έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε ενέργεια και μπορεί να προκαλέσει σημάδια πείνας, συμπεριλαμβανομένων των σκέψεων για φαγητό. Μερικές φορές το να σκέφτεσαι συχνά το φαγητό μπορεί απλώς να σημαίνει ότι πεινάς, ιδιαίτερα ότι έχει περάσει ώρα από το τελευταίο γεύμα σου. Δεδομένου ότι οι σκέψεις για φαγητό προκαλούνται από πολλούς παράγοντες, διάφορες προσεγγίσεις για τη διακοπή τους μπορεί να λειτουργήσουν καλύτερα ή χειρότερα ανάλογα με την υποκείμενη αιτία των δικών σου προσωπικών διατροφικών σκέψεων. Επομένως, είναι καλή ιδέα να αξιολογήσεις τις ατομικές σου περιστάσεις και να δοκιμάσεις διάφορους τρόπους για να καταλάβεις τι λειτουργεί καλύτερα για σένα.
• Βρες τρόπους για να χαλαρώνεις στην καθημερινότητά σου.
• Αναρωτήσου αν αισθάνεσαι στέρηση.
• Απόλαυσε υγιεινά γεύματα και σνακ.
• Πιες αρκετό νερό.
• Προσδιόρισε τα ερεθίσματά σου.
• Μάθε να αφήνεις τις σκέψεις να περνούν.
• Σκέψου ότι χρειάζεται να τρως προσεκτικά.
• Κινήσου περισσότερο.
• Ζήτα βοήθεια αν χρειαστείς, δεν είναι κακό.
Απόρριψε τα αρνητικά σχόλια
Το να βάζεις όρια με τους άλλους είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση της σχέσης σου με το φαγητό. Υπάρχουν στιγμές που θα ακούσεις τους γύρω σου να σχολιάζουν τα τρόφιμα με διάφορους τρόπους, όπως "αυτό έχει πολλές θερμίδες" ή "μη φας αυτό, έχει πολλά λιπαρά!". Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορείς να αλλάξεις θέμα συζήτησης και να μην απαντήσεις καθόλου. Αν κάποιος φέρει ως θέμα την απώλεια βάρους ή θέματα γύρω από το σώμα σου ή άλλων ανθρώπων, μπορείς να αγνοήσεις τα σχόλιά του ή ακόμα και να δώσεις τη δική σου απάντηση, όπως "Ευχαριστώ, αλλά νιώθω υπέροχα γι’ αυτό τρώω" ή "Δε νιώθω άνετα μιλώντας συνέχεια για τη διατροφή μου". Ή μπορείς να προσπαθήσεις να τον ενημερώσεις πως δε θέλεις να κατηγοριοποιείς το φαγητό ως "καλό" ή "κακό". Από εκεί μπορείς να αλλάξεις το θέμα ή, αν το άτομο φαίνεται ανοιχτό στο να ακούσει περισσότερα, μπορείς να εξηγήσεις πώς είναι μια σωστή σχέση με το φαγητό και τι έχει αλλάξει με τα χρόνια σχετικά με τις διατροφικές επιλογές των ατόμων.
Απόλαυσε τις διατροφικές σου συνήθειες
Αφιέρωσε χρόνο, κάθισε και απόλαυσε το φαγητό σου σε ένα πιάτο με την ησυχία σου. Είναι καλύτερα να μην τρως τα πάντα σε ένα γεύμα για να βοηθήσεις τον οργανισμό σου να κάνει όλες τις λειτουργίες του μεταβολισμού σωστά. Πρέπει να αφιερώσεις χρόνο και να τρως με προσοχή. Και προσπάθησε να το κάνεις ευχάριστο. Διάλεξε τα αγαπημένα σου φαγητά και χώρισέ τα σωστά μέσα στην εβδομάδα σου για να απολαύσεις όλες τις γεύσεις που σου αρέσουν. Διαφορετικά, αν πιεστείς, είναι πολύ πιθανό να υπερκαταναλώσεις διάφορες τροφές για να καλύψεις την ανάγκη σου. Αν και συνήθως πιστεύουμε ότι το φαγητό σχετίζεται κυρίως με την αίσθηση της γεύσης μας, οι άλλες αισθήσεις μας μπορούν επίσης να συμμετάσχουν στην απόλαυση. Αναζήτησε τρόπους να χρησιμοποιήσεις τις άλλες αισθήσεις σου για να κάνεις τα γεύματα ευχάριστα. Τα συναισθήματά σου είναι εξίσου σημαντικά με τις αισθήσεις σου στην προσπάθεια να απολαύσεις το φαγητό. Σκέψου ποια θετικά συναισθήματα συνδέεις με το φαγητό και γιατί. Το να ακολουθείς μια θρεπτική δίαιτα είναι πάντα μια εξαιρετική επιλογή. Με λίγη προσπάθεια και δημιουργικότητα μπορείς να μάθεις να απολαμβάνεις ξανά το φαγητό. Εστίασε στο να πειραματιστείς και να απολαύσεις τα αγαπημένα σου φαγητά προσθέτοντας επιπλέον υλικά στη μαγειρική σου. Εάν διαπιστώσεις ότι, παρά τις αλλαγές που έχεις κάνει, εξακολουθείς να δυσκολεύεσαι να βρεις ευχαρίστηση στο φαγητό σου, μπορείς να μιλήσεις σε κάποιον ειδικό ώστε να σε καθοδηγήσει.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
