istock
Η Μαρία Προκοπίου, MD, MSc, ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος (www.mariaprokopiou.gr) σπάει το μύθο της κυριαρχίας των ορμονών στη ζωή και την προσωπικότητά μας.
Δεν είσαι οι ορμόνες σου
Πολύ συχνά ακούμε από τους ασθενείς μας "Έχω θυρεοειδή" ή "Είμαι σε εμμηνόπαυση", πιστεύοντας ότι αυτό τους το πρόβλημα τους χαρακτηρίζει. Σε ποιο βαθμό όμως είμαστε οι ορμόνες μας; Mπορούμε να κάνουμε κάτι και τί, όταν υπάρχει κάποια "ανισορροπία" σε αυτές;
Ο ρόλος των ορμονών στη ζωή και τον οργανισμό μας
Όταν ακούτε τη λέξη "ορμόνη", μπορεί να σκέφτεστε εφήβους ή γυναίκες στην εμμηνόπαυση, αλλά όλοι μας - σε κάθε ηλικία - έχουμε ορμόνες που κυκλοφορούν καθημερινά στο σώμα μας. Οι ορμόνες ρυθμίζουν τα πάντα, τον καρδιακό ρυθμό, το μεταβολισμό, την όρεξη, τη διάθεση, την αναπαραγωγή, την ανάπτυξη, τον ύπνο και άλλα. Ελέγχουν ένα πλήθος λειτουργιών του σώματός μας. Είναι μόρια που ασκούν επίδραση σχεδόν σε κάθε κύτταρο του σώματος μας.
Οι ορμόνες, οι αλληλεπιδράσεις τους με τα κύτταρα, και το περιβάλλον είναι περίπλοκες. Μπορείτε επίσης να συγκρίνετε τις ορμόνες με όργανα σε μια ορχήστρα, τα οποία παίζουν διαφορετικά μέρη ενός περίπλοκου κομματιού, σε τέλειο συγχρονισμό.
Αν οι ορμόνες μας μας ελέγχουν τόσο πολύ, υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε για τον έλεγχο των ορμονών μας ή είμαστε οι ορμόνες μας;
Ναι, όχι και εξαρτάται!
Ορισμένες ορμόνες δεν βρίσκονται καθόλου στον έλεγχό μας. Μερικές φορές δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα όπως στον διαβήτη τύπου 1, όπου το πάγκρεας δεν μπορεί πλέον να παράγει ινσουλίνη και οι ασθενείς με διαβήτη πρέπει να κάνουν ένεση ινσουλίνης πολλές φορές μέσα στη μέρα.
Ωστόσο, υπάρχουν πολλά πράγματα που κάνουμε κάθε μέρα και τα οποία ενεργοποιούν τις ορμόνες μας.
Τεχνικά, δεν μπορούμε να "ελέγξουμε" τις ορμόνες μας, αλλά μπορούμε σίγουρα να κάνουμε πράγματα για να τις επηρεάσουμε. Τα τρόφιμα που επιλέγουμε να φάμε ή να πιούμε μπορούν να προκαλέσουν αύξηση ή μείωση των επιπέδων των ορμονών μας. Το επιπλέον βάρος μας μπορεί επίσης να έχει σημαντικό αντίκτυπο στον τρόπο λειτουργίας τους.
Για παράδειγμα, οι ιδρωμένες παλάμες, η ρηχή αναπνοή, η υψηλή αρτηριακή πίεση και το άγχος είναι ενδείξεις ότι κυκλοφορούν στο σώμα μας ορμόνες που πυροδοτούνται από το στρες όπως η κορτιζόλη ή η αδρεναλίνη. Το γέλιο, η άσκηση και ο διαλογισμός μπορούν να ρυθμίσουν αυτές τις ορμόνες. Ωστόσο, θα πρέπει να γίνει έλεγχος ώστε να αποκλειστούν από το γιατρό μας παθολογικές καταστάσεις.
Όταν το στομάχι μας "γουργουρίζει”, τότε μιλάει η γκρελίνη - η ορμόνη που μας λέει ότι πεινάμε. Μια καλή συμβουλή γι' αυτό είναι να φροντίζουμε να επιλέγουμε τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, που θα μας κρατάνε χορτάτες για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Ορισμένες γυναίκες και, λιγότερο συχνά, άνδρες, έχουν προβλήματα με τις θυρεοειδικές ορμόνες που ρυθμίζουν, μεταξύ άλλων, τη θερμοκρασία του σώματος, το μεταβολισμό και τα επίπεδα ενέργειας. Εάν έχετε προβλήματα με το θυρεοειδή, ο γιατρός σας θα σας προτείνει θεραπεία και μπορεί να σας ενθαρρύνει να είστε προσεκτικοί σχετικά με ορισμένα τρόφιμα όπως φύκια, το λάχανο, μπρόκολο και σπανάκι, ανάλογα με την κατάστασή σας.
Είναι επίσης σημαντικό να θυμόμαστε ότι είναι φυσιολογικό τα επίπεδα ορμονών να κυμαίνονται σε διαφορετικά επίπεδα κατά τη διάρκεια της ζωή σας.
Ενώ μπορείτε να προσπαθήσετε να επηρεάσετε συγκεκριμένες ορμόνες με ορισμένα τρόφιμα ή δραστηριότητες, να θυμάστε ότι οι ορμόνες βασίζονται η μία στην άλλη και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Σπάνια μπορεί να επηρεάσετε μόνο μία ορμόνη χωρίς να έχετε αντίκτυπο και σε άλλες.
Υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να ελέγξετε τις ορμόνες σας:
- Να πίνετε αρκετό νερό. Αυτό βοηθά τη φυσιολογική λειτουργία του σώματος αλλά και την αποβολή περιττών ουσιών μέσω των νεφρών μας.
- Αναπνεύστε. Τα κύτταρα σας αγαπούν το οξυγόνο. Η αναπνοή αντλεί το οξυγόνο. Βοηθά επίσης να ηρεμήσει τα νεύρα σας και προωθεί ένα αίσθημα ευεξίας. Η μείωση του στρες μέσω της ρύθμισης της σκέψης σας μπορεί να σας διδάξει να αξιοποιήσετε την αναπνοή για να μειώσετε τα επίπεδα αυτών των ορμονών του στρες!
- Να ξεκουράζεστε και να έχετε καλής ποιότητας ύπνο. Δεν υπάρχει καλύτερο υποκατάστατο για την αναζωογόνηση όλων των πτυχών του μυαλού και του σώματός σας, συμπεριλαμβανομένου του ορμονικού σας συστήματος. Η στέρηση ύπνου και η άπνοια ύπνου έχουν αποδειχθεί ότι επηρεάζουν δυσμενώς πολλές ορμόνες, και οδηγούν σε αύξηση του βάρους, κατάθλιψη και αίσθημα χρόνιας κόπωσης.
- Άσκηση. Όλα τα είδη άσκησης βοηθούν στη μείωση των επιπέδων των ορμονών του στρες και παρέχουν την απαραίτητη καρδιαγγειακή προστασία. Πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό σας πριν ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα άσκησης, ειδικά εάν έχετε προβλήματα με την καρδιά ή τους πνεύμονες.
- Φάτε άπαχη πρωτεΐνη, υγιή λίπη, φυτικές ίνες και λαχανικά. Όχι μόνο σας κάνουν να αισθάνεστε πληρέστεροι, αλλά ικανοποιούν επίσης την επιθυμία σας για θρεπτικά συστατικά που τροφοδοτούν σωστά το σώμα σας.
- Αποφύγετε τα ζαχαρούχα και τα τροποποιημένα τρόφιμα. Τα τρόφιμα και τα ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη δεν είναι απλώς "άχρηστες" θερμίδες, αλλά προκαλούν αυξομειώσεις στα επίπεδα ενέργειας και μπορεί να σας αφήσουν πιο πεινασμένους από πριν.
- Φάτε όταν είστε πεινασμένοι και προσπαθήστε να αποφύγετε την υπερκατανάλωση τροφής. Μείνετε συντονισμένοι με αυτό που ζητά το σώμα σας και κάντε ένα διάλειμμα κατά τη διάρκεια του γεύματός σας. Τρώτε αργά και προσεκτικά για να μην υπερκαταναλώνετε φαγητό. Δώστε χρόνο στις ορμόνες σας να κάνουν τη δουλειά τους.
Όσο περισσότερο κατανοούμε τις ορμόνες μας και το τι μπορούμε να κάνουμε για να συνεργαστούμε μαζί τους, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουμε να μην είμαστε οι ορμόνες μας αλλά εκείνες που καταφέραμε να τις κάνουμε να δουλεύουν υπέρ μας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
