pexels
Σε ένα τεύχος που εστιάζει στο aging όχι κλείνοντας το μάτι, αλλά κοιτώντας κατάματα το θέμα - ταμπού της ηλικίας, γεννήθηκαν απορίες και αναδείχθηκαν κοινωνικά ζητήματα και ηθικά κατά κύριο λόγο διλήμματα. Αναζητώντας απαντήσεις, δε θα μπορούσα να βρω πιο κατάλληλη συνομιλήτρια από τη Νάσια Πασχαλέρη, διαιτολόγο με εξειδίκευση στη Γεροντολογία, μέλος της διοίκησης μονάδας φροντίδας ηλικιωμένων "Φροντίζω", επιστ. συνεργάτιδα στο πρόγραμμα "Διατροφή και Υγεία" του Δήμου Αθηναίων και υποψήφια διδάκτορα Ιατρικής Σχολής Αθηνών.
Είσαι διαιτολόγος με εξειδίκευση στη Γεροντολoγία (MSc Gerontology). Μίλησέ μας λίγο για τη γεροντολογία και για το πώς αποφάσισες να εξειδικευτείς σε αυτήν.
Πριν αποφασίσω για το μεταπτυχιακό μου στο εξωτερικό, είχα ήδη ξεκινήσει να εργάζομαι στην οικογενειακή επιχείρηση, που είναι μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων στη Θεσσαλονίκη. Εκεί ήρθα σε επαφή με άτομα τρίτης ηλικίας όπως και με τους συγγενείς τους. Δυστυχώς, έζησα ελάχιστα μόνο τον παππού μου, οπότε δεν είχα την τύχη να γνωρίσω γιαγιάδες και παππούδες. Στη μονάδα, λοιπόν, διαπίστωσα πόσο σημαντική είναι η καλή φροντίδα στα γεράματα, πόσο δύσκολο είναι να την προσφέρει ο συγγενής και τη σημασία της έκφρασης "χρόνια πολλά και καλά". Έτσι, αν και φαινόταν πολύ περίεργο πώς ένα κορίτσι στα 20 something θέλει να ασχοληθεί με την τρίτη ηλικία, τη γήρανση και την αντιγήρανση, εμένα με ενθουσίαζε η ιδέα και με γέμιζε αισιοδοξία για το μέλλον. H γεροντολογία είναι μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα επιστήμη, που έχει ως αντικείμενο και στόχο την εφαρμογή μεθόδων για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία των ασθενειών της τρίτης ηλικίας. Ουσιαστικά, η επιστήμη καλύπτει τις κοινωνικές, ψυχολογικές, οικονομικές και βιολογικές πτυχές της γήρανσης. Διερευνά, επίσης, τις διαδικασίες της αναμενόμενης φθοράς και το προσδόκιμο ζωής.
Ως γεροντολόγος και μέλος της διοίκησης της μονάδας φροντίδας ηλικιωμένων "Φροντίζω" (frontizw.gr) στη Θεσσαλονίκη, έχεις να μοιραστείς μαζί μας κάποιο σπουδαίο μάθημα ζωής που έχεις πάρει ως σήμερα;
Μέσα στο "Φροντίζω" έχει πολύ ενδιαφέρον να παρατηρείς πώς σκέφτονταν οι προηγούμενες γενιές, να μαθαίνεις τις ιστορίες τους και να βλέπεις πώς ζούσαν, χωρίς τεχνολογία, παντρεμένοι με παιδιά από τα 18 έτη, χωρίς πολλά, φτιάχνοντας όμως τόσα. Έχω αμέτρητες ιστορίες να σας διηγηθώ και κυρίως ιστορίες που αφορούν και σχέσεις μέσα στις οικογένειες. Βλέπεις έναν μικρόκοσμο της κοινωνίας μας. Ίσως φανεί κοινότυπο, αλλά το πιο σπουδαίο μάθημα ζωής που έχω πάρει είναι ότι η ζωή και η υγεία είναι δώρο.
Στην Ελλάδα η φροντίδα των ηλικιωμένων γονιών συνήθως επαφίεται στους άμεσους συγγενείς. Έτσι, μεγαλώνοντας, γινόμαστε φροντιστές/νοσηλευτές των γονιών μας. Ποιες είναι οι σκέψεις σου γι’ αυτό και τι πρέπει να αλλάξει;
Στην Ελλάδα έτσι είναι και, δυστυχώς, με βάση νέα δεδομένα, βλέπουμε ότι οι φροντιστές σε πολλές περιπτώσεις έχουν περισσότερα προβλήματα υγείας απ’ ό,τι οι γονείς που φροντίζουν. Έχω δει πολλούς παραμελημένους φροντιστές σε μέση ηλικία που, αν δε φροντίσουν την υγεία τους, θα έχουν πολλά προβλήματα ως ηλικιωμένοι. Στην Ελλάδα η σύζυγος επιβάλλεται να προσέχει τον σύζυγο που έχει άνοια, γιατί "τι θα πει η γειτονιά" αν ζητήσει βοήθεια. Κανείς όμως δεν έχει σκεφτεί ότι η σύζυγος είναι μια ηλικιωμένη γυναίκα, καθώς και, το βασικότερο, ότι η φροντίδα που παρέχει στον σύζυγο αποκλείεται να είναι ισοδύναμη με μια σωστή νοσηλευτική ή ιατρική φροντίδα. Το ίδιο ισχύει και για γονείς που είναι 90 χρονών και τα παιδιά 60 και μπορεί να έχουν θέματα υγείας. Ισότιμη αξία έχει και η συντροφιά του παιδιού προς τον γονέα. Δηλαδή, δεν είναι πιο όμορφο κάθε μέρα να μπορείς να επισκέπτεσαι τον πατέρα ή τη μητέρα σου και να χαζολογάτε χωρίς να έχεις αποκλειστικά την έγνοια της φροντίδας τους; Αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι αρχικά η αντίληψη που υπάρχει στην κοινωνία μας για τη φροντίδα των γονιών μας και το πιο σημαντικό είναι να υπάρξει στήριξη από το κράτος προς τις οικογένειες για να μπορούν να φροντίσουν με αξιοπρέπεια τις γιαγιάδες και τους παππούδες τους. Δεν είναι καθόλου εύκολη η φροντίδα ενός ηλικιωμένου ατόμου και χρειάζεται στήριξη σε πολλά επίπεδα.
Συμμετέχεις ενεργά στο πρόγραμμα "Διατροφή και Υγεία" του Δήμου Αθηναίων, μια σπουδαία πρωτοβουλία που δίνει ελεύθερη, δωρεάν πρόσβαση σε διατροφικές συμβουλές και παρακολούθηση σε όλους. Πόσο απαραίτητο ήταν να υλοποιηθεί και ποια είναι η μέχρι τώρα εμπειρία σου σε αυτό;
Το πρόγραμμα "Διατροφή και Υγεία" παρέχεται δωρεάν στα Πολυδύναμα Κέντρα του Δήμου Αθηναίων και περιλαμβάνει εξετάσεις μέτρησης κρίσιμων δεικτών, δημιουργία πλάνου διατροφής και καθορισμών στόχων με τη βοήθεια διατροφολόγων μέσα από τακτικές συναντήσεις. Παρέχεται δωρεάν στους δημότες της Αθήνας, δεν περιλαμβάνει οικονομικά κριτήρια και ο κάθε ωφελούμενος δικαιούται περίπου έξι με οκτώ συνεδρίες δωρεάν. Η υλοποίηση τέτοιων προγραμμάτων είναι επιτακτική, καθώς δεκάδες παθήσεις συνδέονται με την κακή διατροφή. Δυστυχώς, ακόμη το κράτος δε δίνει τη δυνατότητα για δωρεάν συνεδρίες σε διαιτολόγο ειδικά σε άτομα υψηλού κινδύνου (π.χ. παχύσαρκα ή σε διαβητικούς), οπότε η παροχή αυτή από τον Δήμο Αθηναίων είναι εξέχουσας αξίας. Νιώθω μεγάλη χαρά που συμμετέχω σε αυτό το πρόγραμμα, ενώ βλέπω και τους συμμετέχοντες ευγνώμονες.
Κάθε χρόνο η Ελλάδα στέφεται "πρωταθλήτρια" στις παγκόσμιες κατατάξεις ποσοστών παχυσαρκίας. Ποια πιστεύεις ότι είναι τα red flags που μας οδηγούν σε αυτή τη νοσηρή πρωτιά;
Εκτός από τους ενήλικες, τα παιδιά στην Ελλάδα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας στην Ευρώπη. Περίπου ένα στα τρία παιδιά στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας είναι υπέρβαρο. Είναι θλιβερή πρωτιά, ειδικά αν σκεφτείς ότι έχουμε άφθονες καλές ύλες στη χώρα μας, όπως φρούτα, λαχανικά, ψάρια, όσπρια, που όμως δεν τις τρώμε. Το εντυπωσιακό είναι ότι η Κρήτη έχει υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας, καθώς πλέον τα Ελληνόπουλα τρώνε fast food και όχι ελληνική μεσογειακή κουζίνα. Επίσης, οι Έλληνες έχουν θέμα με την ποσότητα. Τρώνε μεγάλες ποσότητες φαγητού τις βραδινές κυρίως ώρες. Το φαγητό λειτουργεί και ως έκφραση αγάπης. Δηλαδή, ο παππούς πρέπει να δώσει σοκολάτα στο εγγονάκι του, ή όσο πιο πλούσιο είναι το τραπέζι που θα κάνω τόσο περισσότερο νομίζω θα ευχαριστήσω τον καλεσμένο μου, κάτι που φυσικά δεν πρέπει να συνδέεται.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι μύθοι της διατροφής που ακούς συνήθως από τους ασθενείς σου και πρέπει, επιτέλους, να καταρριφθούν;
Καθώς η επιστήμη της διατροφής είναι σχετικά νέα και συνεχώς εξελίσσεται, κυκλοφορούν πολλοί μύθοι. Μερικοί από αυτούς είναι ότι μόνο τα μακαρόνια παχαίνουν, ότι οι φακές μάς δίνουν πολύ σίδηρο και ότι το μέλι, τα φρούτα και οι χυμοί μπορούν να καταναλώνονται άφθονα.
Πώς στέκεσαι απέναντι στην τάση του TikTok να τρώνε όλοι ανεξέλεγκτα, να μασουλάνε μπροστά στην κάμερα, να δοκιμάζουν ανθυγιεινά σνακ;
Γενικά, το TikTok μπορεί να κάνει οτιδήποτε μόδα, όπως, π.χ., συγκεκριμένες τροφές, ή δίαιτες, ή συνταγές, είτε πρόκειται για υγιεινές είτε για ανθυγιεινές. Το σημαντικό είναι να ξέρουμε αν η οποιαδήποτε τάση ακολουθήσουμε θα επιβαρύνει την υγεία μας ή όχι.
Πιστεύεις ότι οι έρευνες που αφορούν τη σχέση διατροφής-υγείας καθώς και ορισμένες συστάσεις του ΠΟΥ παίρνουν τη διάσταση και τη δημοσιότητα που τους αξίζει ή μήπως περνάνε στα ψιλά γράμματα;
Δε θεωρώ ότι περνάνε στα ψιλά γράμματα, αλλά η παραπληροφόρηση μέσω του Ίντερνετ πολλές φορές οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα. Δηλαδή, έχει τύχει να μου λένε ασθενείς στο γραφείο ότι διάβασαν μια νέα έρευνα, αλλά να εφαρμόζουν το συμπέρασμα λάθος. Το σημαντικό είναι όλοι οι επιστήμονες υγείας να παρακολουθούμε τα νέα δεδομένα, είτε μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είτε μέσω άλλων οργανισμών και ερευνών, και να καθοδηγούμε σωστά το κοινό μας.
Μίλησέ μας για μια πρόσφατη έρευνα που αξίζει να μάθουμε και να διδαχτούμε από αυτήν.
Τελευταία είχε ενδιαφέρον η έρευνα που αφορούσε τα γλυκαντικά, όπως η ασπαρτάμη, που βρίσκονται σε προϊόντα light. Η χρήση του γλυκαντικού δε φάνηκε να προσφέρει σημαντικό όφελος στην υγεία μη διαβητικών ατόμων. Για να βελτιώσουμε την υγεία μας, θα πρέπει να μειώσουμε τη γλυκύτητα της δίαιτάς μας γενικότερα, ξεκινώντας μάλιστα από την παιδική ηλικία. Το σημαντικότερο για εμένα είναι να εφαρμόζουμε το "παν μέτρον άριστον" στη διατροφή μας. Δηλαδή, να προσπαθούμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό των τροφών που καταναλώνουμε να είναι φυσικές, αφήνοντας ένα μικρό υπόλοιπο τεχνητών τροφών της αρεσκείας μας.
Αν έδινες τρεις μόλις συμβουλές ευζωίας στις κόρες σου, ποιες θα ήταν αυτές;
1. Όταν τρως, να σκέφτεσαι η τροφή τι καλό θα σου δώσει.
2. Να βρεις ένα άθλημα που σου αρέσει όχι μόνο για τα οφέλη στην υγεία σου, αλλά και για την ευεξία που σε κάνει να νιώθεις μετά.
3. Να είσαι αισιόδοξη και να απολαμβάνεις κάθε στιγμή της ημέρας σου!
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
