istock
Συνεργάστηκε η Μαρία Προκοπίου, MD, MSc, ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος (mariaprokopiou.gr).
Ο διαβήτης είναι μια χρόνια ασθένεια που εμφανίζεται είτε όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη (ορμόνη που ρυθμίζει τη γλυκόζη στο αίμα) είτε όταν o οργανισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την ινσουλίνη που παράγει. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Το αυξημένο σάκχαρο στο αίμα είναι συνέπεια του ανεξέλεγκτου διαβήτη και με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε σοβαρή βλάβη σε πολλά από τα συστήματα του σώματος, ειδικά στα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία.
Στοιχεία που προκαλούν ανησυχία
• Ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη αυξήθηκε από 108 εκατομμύρια το 1980 σε 422 εκατομμύρια το 2014. Ο επιπολασμός αυξάνεται ταχύτερα στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος απ’ ό,τι στις χώρες υψηλού εισοδήματος.
• Ο διαβήτης είναι η κύρια αιτία τύφλωσης, νεφρικής ανεπάρκειας, καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικού επεισοδίου και ακρωτηριασμού κάτω άκρων.
• Μεταξύ 2000 και 2019 σημειώθηκε αύξηση 3% στα ποσοστά θνησιμότητας από διαβήτη ανά ηλικία.
• Το 2019 ο διαβήτης και η νεφρική νόσος εξαιτίας διαβήτη προκάλεσαν περίπου 2 εκατομμύρια θανάτους.
• Η υγιεινή διατροφή, η τακτική σωματική δραστηριότητα, η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και η αποφυγή της χρήσης καπνού είναι τρόποι πρόληψης ή καθυστέρησης της εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
• Το 2014 το 8,5% των ενηλίκων ηλικίας 18 ετών και άνω είχαν διαβήτη. Το 2019 ο διαβήτης ήταν η άμεση αιτία 1,5 εκατομμυρίου θανάτων, ενώ το 48% όλων των θανάτων λόγω διαβήτη σημειώθηκαν πριν από την ηλικία των 70 ετών. Άλλοι 460.000 θάνατοι από νεφρική νόσο προκλήθηκαν από διαβήτη, ενώ η αυξημένη γλυκόζη αίματος προκαλεί περίπου το 20% των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Οι τρεις τύποι διαβήτη
• Διαβήτης τύπου 2: Προκύπτει από την αναποτελεσματική χρήση ινσουλίνης από τον οργανισμό. Πάνω από το 95% των ατόμων με διαβήτη έχουν διαβήτη τύπου 2. Αυτός ο τύπος διαβήτη είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα του υπερβολικού σωματικού βάρους και της σωματικής αδράνειας. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι παρόμοια μ’ εκείνα του διαβήτη τύπου 1, αλλά συχνά είναι λιγότερο έντονα. Ως αποτέλεσμα, η νόσος μπορεί να διαγνωστεί αρκετά χρόνια μετά την έναρξή της, αφού έχουν ήδη εμφανιστεί επιπλοκές. Μέχρι πρόσφατα αυτός ο τύπος διαβήτη παρατηρούνταν μόνο σε ενήλικες, αλλά τώρα εμφανίζεται όλο και πιο συχνά στα παιδιά.
• Διαβήτης τύπου 1: Παλαιότερα γνωστός ως ινσουλινοεξαρτώμενος, νεανικός ή παιδικός, χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή παραγωγή ινσουλίνης και απαιτεί καθημερινή χορήγηση ινσουλίνης. Το 2017 υπήρχαν 9 εκατομμύρια άνθρωποι με διαβήτη τύπου 1. Η πλειοψηφία τους ζει σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Τα αίτια εμφάνισής του δεν είναι γνωστά. Τα συμπτώματα κατά την εμφάνισή του μπορεί να περιλαμβάνουν την υπερβολική απέκκριση ούρων (πολυουρία), έντονη δίψα (πολυδιψία), συνεχή πείνα, απώλεια βάρους, αλλαγές στην όραση και κόπωση.
• Διαβήτης κύησης: Είναι η υπεργλυκαιμία με τιμές γλυκόζης στο αίμα πάνω από τις φυσιολογικές για την κύηση. Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες με διαβήτη κύησης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και κατά τον τοκετό. Αυτές οι γυναίκες και πιθανώς τα παιδιά τους διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 στο μέλλον.
Διαβάστε Επίσης
Προδιαβήτης
Η μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη (IGT) και το αυξημένο σάκχαρο νηστείας (IFG) είναι ενδιάμεσες καταστάσεις στη μετάβαση μεταξύ φυσιολογικής κατάστασης και διαβήτη. Τα άτομα με IGT ή IFG διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να εξελιχθούν σε διαβήτη τύπου 2, αν και αυτό δεν είναι μη αναστρέψιμο.
Γιατί πρέπει να διαγιγνώσκεται έγκαιρα ο διαβήτης
• Εάν μείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να βλάψει την καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία, τα μάτια, τα νεφρά και τα νεύρα. Οι ενήλικες με διαβήτη έχουν διπλάσιο έως τριπλάσιο κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών.
• Σε συνδυασμό με μειωμένη ροή αίματος, η νευροπάθεια (βλάβη των νεύρων) στα πόδια αυξάνει την πιθανότητα έλκους του ποδιού, μόλυνσης και ενδεχόμενης ανάγκης για ακρωτηριασμό των άκρων.
• Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια σημαντική αιτία τύφλωσης και εμφανίζεται ως αποτέλεσμα μακροχρόνιας συσσωρευμένης βλάβης στα μικρά αιμοφόρα αγγεία στον αμφιβληστροειδή. Σχεδόν 1 εκατομμύριο άνθρωποι είναι τυφλοί εξαιτίας διαβήτη.
• Ο διαβήτης είναι από τις κύριες αιτίες νεφρικής ανεπάρκειας.
• Τα άτομα με διαβήτη είναι πιο πιθανό να έχουν κακή έκβαση για διάφορες μολυσματικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της COVID-19.
Διάγνωση και θεραπεία
Για τη διάγνωση του διαβήτη αρκεί συνήθως ο αιματολογικός έλεγχος της γλυκόζης του αίματος. Η θεραπεία, εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή που θα αποφασίσει ο ενδοκρινολόγος ή ο παθολόγος, περιλαμβάνει δίαιτα και σωματική δραστηριότητα. Επίσης, η διακοπή του καπνίσματος είναι σημαντική για την αποφυγή επιπλοκών.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για υγεία, διατροφή και γυμναστική στο shape.gr
